Các nhà thiên văn tìm thấy 'nơi an toàn nhất' để sống trong Dải Ngân hà

Các nhà thiên văn học đã tìm kiếm toàn bộ Dải Ngân hà để xác định những nơi an toàn nhất để sinh sống. Hóa ra, Trái Đất của chúng ta đang ở một vị trí khá tốt.

Nếu năm 2020 tồi tệ vừa qua khiến bạn cảm thấy muốn chuyển đến hành tinh khác, bạn có thể hướng tầm mắt của mình về phía trung tâm của thiên hà, bởi đây là một trong những nơi an toàn nhất dải Ngân Hà, theo một nghiên cứu mới đây.

Phát hiện mới được thực hiện bởi một nhóm các nhà thiên văn học người Ý, những người đã nghiên cứu các địa điểm nơi các vụ nổ vũ trụ mạnh mẽ có thể giết chết sự sống. Những vụ nổ này, chẳng hạn như vụ nổ siêu tân tinh và vụ nổ tia gamma, phun ra các hạt và bức xạ năng lượng cao có thể cắt nhỏ ADN và giết chết sự sống. 

Các nhà khoa học tìm thấy nơi an toàn nhất cho sự sống trong Dải Ngân hà là khu vực cách trung tâm thiên hàkhoảng 26.000 năm ánh sáng. Trong bức ánh, sao Hỏa ở bên trái và trung tâm thiên hà của Dải Ngân hà nằm sát trên đường chân trời tại Công viên tỉnh Writing-on-Stone, Alberta, vào mùa hè năm 2018.

Theo logic này, các khu vực dễ sinh sống hơn sẽ là những khu vực không thường xuyên xảy ra các vụ nổ, các nhà thiên văn lý luận. Tác giả chính của nghiên cứu mới này, Riccardo Spinelli, nhà thiên văn học tại Đại học Insubria, Ý, cho biết:

"Những vụ nổ vũ trụ mạnh mẽ ảnh hưởng không đáng kể đến sự tồn tại của sự sống trong thiên hà của chúng ta trong suốt lịch sử của nó. "Tuy nhiên, những sự kiện này đã đóng một vai trò trong việc hủy hoại sự sống tại hầu hết Dải Ngân hà."

Ngoài việc tìm ra những điểm nóng chết chóc nhất, các nhà thiên văn học cũng xác định những nơi an toàn nhất trong suốt lịch sử của dải Ngân Hà, vốn hình thành cách đây 11 tỷ năm. Kết quả cho thấy chúng ta hiện đang ở rìa của một khu vực tương đối an toàn. Nhưng trong thời trẻ của Dải Ngân hà, các khu vực nằm tại cạnh của thiên hà mới là một lựa chọn an toàn hơn.

Vùng Galactic Goldilocks

Nhiều yếu tố làm cho một hành tinh có thể sinh sống được. Ví dụ, các hành tinh cần phải ở trong vùng Goldilocks, nơi nhiệt lượng và hoạt động từ ngôi sao chủ của chúng không quá nhiều hoặc quá ít - nó vừa phải. Nhưng ngoài những điều kiện cục bộ này, sự sống còn phải chống lại bức xạ có hại đến từ không gian giữa các vì sao.

Theo đó, các sự kiện như vụ nổ siêu tân tinh và vụ nổ tia gamma sẽ truyền các hạt năng lượng cao đầy nguy hiểm với tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng. Không chỉ giết chết tất cả các dạng sống mà chúng ta biết, những hạt này còn có thể ‘lột sạch’ toàn bộ bầu khí quyển của hành tinh xấu số nằm gần vụ nổ. Sau một sự kiện như vậy, các nhà khoa học tin rằng sự sống trên các hành tinh quay quanh các hệ sao gần đó sẽ bị xóa sổ hoàn toàn.

"Đối với những hành tinh rất gần với vụ nổ siêu tân tinh, có thể xảy ra sự ‘bốc hơi’ hoàn toàn. "Ở những nơi xa, nhiều khả năng xảy ra một vụ tuyệt chủng hàng loạt."

Các tác giả đã viết trong nghiên cứu rằng một vụ nổ tia gamma xảy ra gần Trái Đất có thể đã đóng vai trò hàng đầu trong sự kiện tuyệt chủng hàng loạt Ordovic vào khoảng 450 triệu năm trước - lớn thứ hai trong lịch sử Trái đất. Mặc dù không có bằng chứng cụ thể nào liên kết một vụ nổ tia gamma cụ thể với sự kiện tuyệt chủng này, nhưng các tác giả cho rằng nó có thể xảy ra, với vị trí của Trái đất trong thiên hà.

Tìm kiếm sự an toàn

Bằng cách sử dụng các mô hình về sự hình thành và tiến hóa của các ngôi sao, các nhà thiên văn đã tính toán được thời điểm các tia bức xạ sát thủ xuất hiện một cách tràn ngập tại một số khu vực cụ thể của thiên hà.  

Trong giai đoạn sơ khai ban đầu của dải Ngân Hà, tại khu vực trung tâm thiên hà với bán kính 33.000 năm ánh sáng, một loạt hệ sao mới liên tục ra đời và hình thành. Vào thời điểm này, khu vực này thường xuyên bị rung chuyển bởi những vụ nổ vũ trụ mạnh mẽ. Tuy nhiên, ở những vùng ngoài cùng của dải Ngân Hà, nơi có ít sao hơn, khu vực này hầu như không bị ảnh hưởng bởi những tia bức xạ nguy hiểm.

Cho đến khoảng 6 tỷ năm trước, hầu hết thiên hà thường xuyên bị oanh tạc bởi các vụ nổ lớn. Khi thiên hà già đi, những vụ nổ như vậy trở nên ít phổ biến hơn. Ngày nay, các vùng giữa của dải Ngân Hà, vốn có bán kính từ 6500 năm đến khoảng 26000 nghìn năm ánh sáng tính từ trung tâm thiên hà, là những khu vực an toàn nhất cho sự sống. Ở gần trung tâm dải Ngân Hà hơn, các vụ nổ siêu tân tinh và các sự kiện khác vẫn diễn ra phổ biến, trong khi vùng "ngoại ô" lại có ít hành tinh dạng đất đá hơn và nhiều vụ nổ tia gamma hơn.

Thật may mắn, khu vực thiên hà mà chúng ta đang tọa lạc ngày càng thân thiện với sự sống hơn. Trong tương lai dài hạn của thiên hà, sẽ có ít sự kiện cực đoan gần đó có thể gây ra một vụ tuyệt chủng hàng loạt khác.

Theo Anh Việt (Pháp Luật & Bạn Đọc)