Cáo buộc tân Thủ tướng Nhật Bản đe dọa "can thiệp vũ trang" vào vấn đề Đài Loan, Trung Quốc đã chính thức đưa vụ việc lên Liên Hợp Quốc, đồng thời tuyên bố đanh thép sẽ thực thi quyền tự vệ nếu Tokyo có hành động quân sự.

Ngày 21-11, trong một động thái ngoại giao hiếm thấy, Đại sứ Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc Phó Thông đã gửi thư chính thức tới Tổng Thư ký Antonio Guterres. Nội dung bức thư chỉ trích gay gắt Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi, cho rằng bà đã có "hành vi vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế" và phá vỡ các chuẩn mực ngoại giao.

Phái đoàn Trung Quốc dẫn lời Đại sứ Phó Thông trong bức thư khẳng định: Nếu Nhật Bản tìm cách can thiệp vũ trang vào tình hình eo biển Đài Loan, Bắc Kinh sẽ coi đó là hành động xâm lược.

"Trung Quốc sẽ kiên quyết thực thi quyền tự vệ theo Hiến chương Liên Hợp Quốc và luật pháp quốc tế, đồng thời kiên quyết bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ", bức thư nhấn mạnh. Đại sứ Phó Thông cũng yêu cầu Tokyo "ngừng các hành động khiêu khích, không vượt lằn ranh" và rút lại những phát ngôn mà ông cho là thách thức công khai lợi ích cốt lõi của Trung Quốc.

Để củng cố lập luận pháp lý, phía Trung Quốc viện dẫn hai văn kiện hậu chiến là Tuyên bố Potsdam và Tuyên bố Cairo, khẳng định Đài Loan và các lãnh thổ Nhật chiếm đóng trong Thế chiến 2 phải được trả lại cho Trung Quốc.

Căng thẳng bùng phát từ phiên chất vấn tại Quốc hội Nhật Bản ngày 7-11. Bà Sanae Takaichi - người vừa nhậm chức Thủ tướng tháng trước - đã từ bỏ cách nói "mơ hồ chiến lược" lâu nay của Tokyo và Washington.

Bà Takaichi tuyên bố thẳng thừng rằng một cuộc tấn công từ Trung Quốc đại lục vào đảo Đài Loan (nơi chỉ cách Nhật Bản hơn 100km) có thể được xem là "tình huống đe dọa sự tồn vong của Nhật Bản". Theo luật pháp Nhật, định nghĩa này cho phép Thủ tướng triển khai lực lượng phòng vệ để can thiệp quân sự.

TN (SHTT)