Đằng sau sự trở về của ông Thaksin trong thời điểm đặc biệt của Thái Lan

Chuyến trở về của cựu Thủ tướng Thaksin sau 15 năm sống lưu vong diễn ra giữa bối cảnh Quốc hội Thái Lan triệu tập phiên họp chung của Hạ viện và Thượng viện để bầu thủ tướng mới.

Bản án 8 năm tù

Cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra ngày 21/8 đã trở về Thái Lan lần đầu tiên kể từ năm 2008, chỉ vài giờ trước khi Quốc hội nước này bỏ phiếu bầu thủ tướng mới.

Khoảng 9h sáng nay (22/8), máy bay chở cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin đã hạ cánh tại sân bay Don Mueang, thủ đô Bangkok. Ông được chào đón bởi hàng trăm người ủng hộ "Áo đỏ". Tại sân bay, ông Thaksin đã cúi đầu và đặt vòng hoa trước bức chân dung của Quốc vương Thái Lan Maha Vajiralongkorn như một cử chỉ tôn trọng trước khi vẫy chào những người ủng hộ.

Ông Thaksin đã được đưa đến Tòa án tối cao Thái Lan ngày 22/8. Tại đây, ông bị kết án 8 năm tù, liên quan đến 3 bản án mà ông bị tuyên án vắng mặt trong thời gian lưu vong.

Theo Reuters, bản án của cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin Shinawatra liên quan tới 3 vụ án khác nhau, bao gồm cáo buộc lạm quyền, ra lệnh bất hợp pháp cho ngân hàng nhà nước phát hành khoản vay nước ngoài và nắm giữ cổ phiếu trái phép thông qua những người được chỉ định.

Dưới sự giám sát an ninh nghiêm ngặt, ông Thaksin đã được đưa tới một trại tạm giam ở Bangkok, nơi mà các nhà chức trách cho biết sức khỏe của ông sẽ được theo dõi chặt chẽ do ông mắc các bệnh về xương khớp, tim và phổi.

Con gái út của ông Thaksin, bà Paetongtarn đã xin lỗi những người ủng hộ vì cha mình không thể gặp họ.

"Cảm ơn mọi người vì tình cảm nồng ấm dành cho cha tôi. Ông rất biết ơn vì điều đó", bà Paetongtarn đăng tải trên Instagram với các bức ảnh những người ủng hộ "áo đỏ" của ông Thaksin.

Sự trở về của chính trị gia nổi tiếng nhất Thái Lan

Sự quay lại của chính trị gia nổi tiếng nhất Thái Lan diễn ra giữa bối cảnh Quốc hội Thái Lan triệu tập phiên họp chung của Hạ viện và Thượng viện để bầu thủ tướng mới. Đây là nỗ lực thứ ba của Quốc hội Thái Lan nhằm bầu ra thủ tướng mới kể từ sau cuộc tổng tuyển cử cách đây hơn 3 tháng.

Thái Lan phải duy trì chính phủ tạm thời kể từ tháng 3 và Quốc hội mới đã bế tắc trong nhiều tuần, sau khi đảng Tiến bước - đảng giành được nhiều ghế nhất, không thành công trong nỗ lực thành lập chính phủ, tạo điều kiện để đảng Vì nước Thái bắt đầu một nỗ lực mới.

Giành chiến thắng 5 cuộc bầu cử trong 2 thập kỷ qua, đảng Vì nước Thái do ông Thaksin thành lập đã nhất trí một liên minh bao gồm cả các đảng đối thủ thuộc quân đội, lực lượng từng tiến hành đảo chính lật đổ ông Thaksin và bà Yingluck năm 2006 và 2014.

Sự trở về của ông Thaksin làm dấy lên suy đoán rằng việc thành lập liên minh của đảng Vì nước Thái khi bao gồm cả những đối thủ cũ trong quân đội là một phần của thỏa thuận phía sau nhằm cho phép ông Thaksin quay lại an toàn.

Dù vậy, đảng Vì nước Thái phủ nhận sự liên quan của ông Thaksin trong nỗ lực thành lập chính phủ và chính cựu Thủ tướng Thái Lan cũng phủ nhận sự liên quan đến các tướng lĩnh từng chống lại gia tộc của ông.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn với Nikkei Asia hồi tháng 3/2023, ông Thaksin đã nói rằng: "Bất kể đảng Vì nước Thái có nắm quyền hay không, tôi vẫn có kế hoạch trở về vào một ngày nào đó và tôi không bao giờ muốn tìm kiếm bất kỳ sự ân xá nào. Tôi không muốn chính phủ liên minh ban hành luật để ân xá cho tôi. Tôi đã xa quê khoảng 16 năm và muốn gần gũi với con cháu của mình. Tôi có thể tự do đi lại bất kỳ nơi nào trên thế giới nhưng lại bị giam cầm với gia đình mình. Nếu tôi trở về và bước vào một nhà giam, điều đó không thành vấn đề. Tôi là một con người của nhân dân".

Cũng trong cuộc phỏng vấn này, khi được hỏi về ý định tham gia vào chiến dịch tranh cử, ông Thaksin cho biết do luật pháp không cho phép ông làm điều đó nên ông chỉ có thể quan sát từ xa. Ông đã bình luận về các vấn đề kinh tế quan trọng, trong đó có vấn đề khoảng cách thu nhập.

"Đảng Vì nước Thái tin rằng khoảng cách này rất cao. Khi có nhiều người thu nhập cao hơn thì thuế thu vào cũng nên cao hơn", ông Thaksin cho hay, Lập trường này khá tương đồng với quan điểm của ông Srettha Thavisin - ứng viên tiềm năng cho vị trí Thủ tướng Thái Lan khi ông cho rằng, sự "chênh lệch xã hội về giáo dục, chăm sóc sức khỏe hay những điều cơ bản như có thức ăn trên bàn, không phải là điều mà một quốc gia có tiềm năng to lớn như Thái Lan phải chịu đựng".

Trước câu hỏi, nếu đảng Vì nước Thái nắm quyền, liệu có các cuộc biểu tình chống Thaksin hoặc thậm chí một cuộc đảo chính khác hay không, ông Thaksin cho rằng: "Tôi không nghĩ vậy. Sẽ có một vài cuộc biểu tình nhưng không phải từ những người muốn thu nhập tăng lên hoặc đang thất nghiệp. Ngày càng nhiều người có thể tiếp nhận thông tin từ mạng xã hội và nhìn lại quá khứ xem điều gì là đúng, điều gì là sai. Mọi thứ đã thay đổi".

Nói về điều đầu tiên đảng Vì nước Thái nên làm khi nắm quyền, ông Thaksin nhận định: "Tôi không còn ở trong đảng nhưng có một văn hóa trong tổ chức này, đó là phải giữ lời hứa với người dân. Đảng cũng phải có các chính sách kích thích người dân".

Ứng viên tiềm năng cho vị trí thủ tướng Thái Lan Srettha Thavisin cũng đã chúc mừng ông Thaksin và nói rằng "không niềm hạnh phúc nào lớn hơn" việc được trở về với gia đình.

Ngày 21/8, ông Srettha Thavisin cho biết đảng Vì nước Thái không còn lựa chọn nào ngoài việc kết hợp với các đảng quân đội mà trước đó họ từng tuyên bố sẽ không hợp tác.

"Chúng tôi không nói dối người dân nhưng chúng ta phải thực tế", ông Srettha cho hay. Ông đã nhận được 317 phiếu và cần 58 phiếu từ Thượng viện để đảm bảo điều kiện cần thiết, đó là sự ủng hộ của một nửa thành viên Quốc hội.

Theo Reuters, sự quay lại ở của ông Thaksin gần như chắc chắn sẽ có ảnh hưởng đến cuộc bầu cử thủ tướng Thái Lan. Hàng trăm người ủng hộ áo đỏ đã mang banner tập trung ở sân bay, tòa án và bên ngoài nhà tù để chào đón ông.

Mặc dù nhiều lần trì hoãn việc trở về nhưng ông Thaksin vẫn được lòng nhiều người ủng hộ.

“Dù ông ấy ở đâu, tôi chỉ yêu Thaksin và sẽ luôn như vậy. Tôi rất vui khi ông ấy quay trở lại", Boonying Pim-Makaed, một người dân thuộc tỉnh Loei ở Đông Bắc Thái Lan cho hay.

Theo Kiều Anh (VOV.vn)