Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi tuyên bố nước này hiện không tiến hành bất kỳ hoạt động làm giàu urani nào tại các cơ sở hạt nhân trong nước, nhấn mạnh rằng toàn bộ các cơ sở đều nằm dưới sự giám sát của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA).
18-1763427689-iran-khang-dinh-khong-lam-giau-urani-gui-tin-hieu-ngoai-giao-ve-chuong-trinh-hat-nhan.png
Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi khẳng định nước này không thực hiện hoạt động làm giàu urani.

Đây được xem là phản hồi rõ ràng và trực tiếp nhất của Tehran về chương trình hạt nhân kể từ sau loạt cuộc tấn công quy mô lớn của Mỹ và Israel hồi tháng 6, vốn nhằm vào những cơ sở trọng yếu của Iran và làm dấy lên lo ngại về nguy cơ leo thang tại Trung Đông.

Phát biểu tại một hội nghị quốc tế, ông Araghchi cho biết các cơ sở làm giàu urani của Iran hiện ngừng hoạt động vì đã bị tấn công và không còn khả năng vận hành như trước. Việc Tehran công khai chi tiết mức độ thiệt hại được đánh giá là bước đi hiếm hoi, đặc biệt trong bối cảnh Iran lâu nay vẫn giữ lập trường cứng rắn về năng lực hạt nhân của mình.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Araghchi khẳng định lập trường chiến lược của Iran không thay đổi là quyền làm giàu urani và sử dụng công nghệ hạt nhân cho mục đích hòa bình là “bất khả xâm phạm”. Ông nhấn mạnh Iran vẫn để ngỏ đối thoại nhưng chỉ trong điều kiện bình đẳng và công bằng, cho rằng cách tiếp cận hiện tại của Mỹ chưa cho thấy dấu hiệu sẵn sàng cho các cuộc đàm phán như vậy.

Tháng 6 vừa qua, Mỹ và Israel tiến hành một loạt cuộc tấn công bằng tên lửa nhằm vào nhiều cơ sở hạt nhân được xếp vào danh mục chiến lược của Iran. Đây là lần can thiệp quân sự trực tiếp nhất vào chương trình hạt nhân Iran trong nhiều năm, phá vỡ các nỗ lực nối lại tiến trình đàm phán vốn đã bế tắc từ cuối năm 2023.

Trước thời điểm bị tấn công, Washington và Tehran đã tiến hành 5 vòng đàm phán hạt nhân gián tiếp với mục tiêu tìm lối thoát cho thỏa thuận hạt nhân 2015 (JCPOA). Tuy nhiên, vụ tấn công của Mỹ – Israel đã làm xói mòn niềm tin giữa hai bên, khiến các kênh ngoại giao bị đình trệ.

Việc Iran tuyên bố ngừng làm giàu urani không phải là sự nhượng bộ mà phản ánh thực tế thiệt hại sau các cuộc tấn công, đồng thời gửi đi tín hiệu rằng Tehran không muốn bị quy trách nhiệm cho việc thiếu minh bạch trong chương trình hạt nhân. Một số chuyên gia nhận định động thái này nhằm tạo vị thế đàm phán mới, đồng thời chuyển áp lực về phía phương Tây.

Cũng tại hội nghị, ông Araghchi đưa ra cảnh báo mạnh mẽ về xu hướng bình thường hóa chiến tranh và bạo lực trong quan hệ quốc tế, ám chỉ việc một số quốc gia sử dụng sức mạnh quân sự như công cụ chính của chính sách đối ngoại. Theo ông, đó là con đường không thể tồn tại lâu dài và chỉ làm gia tăng bất ổn trên phạm vi toàn cầu.

Phát biểu này được xem là lời phê phán trực tiếp nhắm vào Mỹ và Israel, đồng thời phản ánh nỗi lo của Tehran về nguy cơ mở rộng xung đột trong khu vực nếu hành động quân sự tiếp tục được ưu tiên hơn ngoại giao.

Tuyên bố mới của Iran đang thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế trong bối cảnh Trung Đông tiếp tục trải qua giai đoạn bất ổn, từ chiến sự Israel – Gaza đến căng thẳng tại Syria và Iraq. Dù Tehran khẳng định sẵn sàng đối thoại, cơ hội nối lại bàn đàm phán với Mỹ phụ thuộc vào việc Washington có thay đổi lập trường hay không.

Với việc cơ sở hạt nhân bị tấn công và chương trình làm giàu urani tạm ngưng, một số nhà phân tích cho rằng Tehran có thể tận dụng thời điểm này để thúc đẩy các cam kết an ninh hoặc giảm trừng phạt trong quá trình đàm phán. Ngược lại, Mỹ và Israel nhiều khả năng sẽ tiếp tục tăng sức ép để ngăn Iran tái khởi động năng lực hạt nhân.

Trong ngắn hạn, tuyên bố của Iran vừa mang tính trấn an quốc tế, vừa là thông điệp gửi tới đối thủ rằng nước này không từ bỏ quyền phát triển công nghệ hạt nhân, đồng thời chuẩn bị nền tảng cho các động thái ngoại giao tiếp theo.

Theo Tuấn Khang (Pháp luật & Xã hội)