Một năm xung đột Nga - Ukraine: Những con số đau lòng

Một năm sau khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, cuộc xung đột tiếp tục gây ra thiệt hại lớn cho cả hai bên.

Thương vong quân sự

Cả Nga và Ukraine đều không chính thức công bố con số thương vong, nhưng cả hai nước được cho là đã chịu tổn thất lớn trên chiến trường kể từ khi Tổng thống Nga Vladimir Putin phát động chiến dịch quân sự đặc biệt ngày 24/2/2022.

Dữ liệu do Ukraine tổng hợp cho thấy, trong hai tháng đầu năm nay, Nga có thể đã phải chịu một số thương vong cao nhất trong toàn bộ cuộc chiến. Các lực lượng Ukraine ở tiền tuyến nói với CBS News rằng, trong một số trận đánh, các chỉ huy Nga đã tung quân hết đợt này đến đợt khác.

Trước đây, Liên Xô mất tổng cộng 15.000 quân trong toàn bộ cuộc xung đột kéo dài 10 năm ở Afghanistan (từ năm 1979 đến năm 1989).

Phía Ukraine tuyên bố, trung bình có 824 binh sĩ Nga thiệt mạng mỗi ngày vào tháng 2. Dù con số này không thể được xác minh độc lập, nhưng phân tích chung được Chính phủ Anh hỗ trợ ước tính rằng, trong tháng này 175.000 - 200.000 quân nhân Nga tử trận hoặc bị thương, cụ thể là 40.000-60.000 người thiệt mạng.

Các cơ quan tình báo Anh ước tính, tập đoàn tư nhân Wagner của Nga đã đưa một số lượng lớn lính đánh thuê, bao gồm người bị kết án được tuyển mộ từ các nhà tù, đến tiền tuyến ở Ukraine, và đã phải chịu thương vong lên tới 50%.

Tháng 12/2022, một cố vấn của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói rằng, khoảng 13.000 binh sĩ Ukraine thiệt mạng từ khi xung đột bùng phát, BBC News đưa tin.

Theo dữ liệu của Liên Hợp Quốc, từ khi xung đột bắt đầu, ít nhất 7.199 thường dân Ukraine đã thiệt mạng và 11.756 người bị thương, với hầu hết thương vong là do vũ khí nổ.

Liên Hợp Quốc cho rằng, con số thương vong thực tế có thể cao hơn nhiều vì rất khó thu thập thông tin từ các khu vực đang có giao tranh ác liệt.

Tội ác chiến tranh

Theo ủy viên tư pháp của Liên minh châu Âu (EU), có 65.000 trường hợp tình nghi là tội ác chiến tranh được báo cáo từ khi xung đột Nga - Ukraine nổ ra.

Công ước Geneva và Nghị định thư Geneva là hai trong số những điều ước quốc tế quan trọng nhất thiết lập các tiêu chuẩn pháp lý quốc tế cho chiến tranh. Bất kỳ hành vi vi phạm nào đối với những tiêu chuẩn đó đều là tội ác chiến tranh, có thể bị truy tố tại Tòa án Hình sự Quốc tế ở Hague và có thể dẫn đến án tù cho thủ phạm.

Các chính phủ, đơn phương hoặc liên danh, cũng có thể tiến hành những cuộc điều tra và truy tố tội ác chiến tranh của riêng mình dựa trên luật pháp của chính họ hoặc nguyên tắc về quyền tài phán phổ quát, vốn xác định một số tội ác chiến tranh quá nghiêm trọng đến mức gây chấn động lương tâm nhân loại nói chung và do đó có thể bị truy tố ở bất cứ đâu.

Ông Jim Goldston, giám đốc điều hành Sáng kiến Công lý của Quỹ Xã hội mở (Open Society Foundations – một tổ chức phi chính phủ có trụ sở ở New York, Mỹ), cho rằng, các cuộc tấn công có chủ ý nhằm vào dân thường cũng là tội ác chiến tranh.

“Các phương pháp chiến tranh vốn dĩ bừa bãi và đơn giản là không thể phân biệt được dân thường với lực lượng vũ trang”, ông Goldston nói với CBS News.

Ít nhất 6.000 trẻ em Ukraine đã được đưa đến các trại và các cơ sở khác ở Nga và vùng lãnh thổ do Nga kiểm soát từ khi giao tranh bùng phát.

Người tị nạn

Theo dữ liệu của Liên Hợp Quốc, hơn 8 triệu người Ukraine đã rời khỏi đất nước, trở thành người tị nạn trên khắp châu Âu từ khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt. Ước tính, hơn 5,3 triệu người khác vẫn đang phải sơ tán trong nội địa Ukraine.

Theo các cuộc phỏng vấn được thực hiện với hơn 43.000 người tị nạn Ukraine, đa số những người chạy trốn khỏi đất nước đã bị tách khỏi những thành viên gia đình, thường là do Ukraine cấm đàn ông trong độ tuổi chiến đấu rời khỏi Ukraine. Sau khi Nga đưa quân qua biên giới, Ukraine tuyên bố áp dụng hệ thống thiết quân luật.

Nhóm người tị nạn lớn nhất là phụ nữ trong độ tuổi từ 18 đến 59, tiếp theo là trẻ em từ 5 đến 17 tuổi.

Viện trợ quốc tế

Mỹ từ lâu đã là nhà cung cấp viện trợ quốc gia lớn nhất cho Ukraine. Từ ngày 24/1/2022 đến tháng 2/2023, Chính phủ Mỹ cam kết viện trợ quân sự hơn 29,8 tỷ USD.

Theo Viện Kinh tế Thế giới Kiel, một tổ chức tư vấn của Đức, Mỹ cũng đã cam kết viện trợ tài chính khoảng 16 tỷ USD và viện trợ nhân đạo 10,5 tỷ USD.

Theo Viện Kiel, vào cuối năm ngoái, các khoản đóng góp kết hợp của EU đã vượt quá sự hỗ trợ của Mỹ.

Theo Thái An (Tiền Phong)