Quan chức Nhà Trắng cho biết Mỹ đang “tạm dừng và xem xét viện trợ” dành cho Ukraine - động thái mà đài ABC News cho là có thể gây "tác động đáng kể"

Hôm 2-3, hai quan chức Nhà Trắng nói với đài ABC News rằng Tổng thống Donald Trump đã chỉ đạo chính quyền của ông "tạm dừng" tất cả viện trợ quân sự dành cho Ukraine.

Quyết định được đưa ra sau cuộc gặp tại phòng Bầu dục đầy căng thẳng giữa Tổng thống Donald Trump với người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 28-2.

Phòng không Ukraine gặp khó

Việc Mỹ ngừng viện trợ đặt ra vấn đề chiến lược nghiêm trọng đối với Ukraine. Quốc gia này phụ thuộc vào sự hỗ trợ quân sự và kinh tế từ các đối tác phương Tây khi cuộc xung đột với Nga đã kéo dài hơn 3 năm.

Các quan chức Nhà Trắng cho biết Mỹ đang “tạm dừng và xem xét viện trợ” dành cho Ukraine. Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ

Theo các chuyên gia, Ukraine và các đối tác châu Âu hiện sản xuất hầu hết vũ khí dành cho chiến trường. Tuy nhiên, có những hệ thống quan trọng của Washington mà Kiev sẽ phải nỗ lực để thay thế.

Một dòng chảy vũ khí ổn định vẫn sẽ được chuyển từ Mỹ sang Ukraine trong ít nhất vài năm tới nhờ các hợp đồng mà Kiev đã ký với các công ty Mỹ để sản xuất vũ khí mới. 

Nhiều trong số đó — nếu không muốn nói là hầu hết — đã được thanh toán. Chính quyền ông Donald Trump vẫn có thể cản trở những lô hàng này thông qua việc sử dụng quyền khẩn cấp nhưng hiện tại không có dấu hiệu cho thấy họ định làm vậy.

Trong số bốn gói viện trợ cuối cùng của cựu Tổng thống Joe Biden công bố vào tháng 12-2024 và tháng 1 năm nay - tổng giá trị khoảng 3 tỉ USD - có tên lửa và thiết bị hỗ trợ cho các máy bay chiến đấu F-16, tên lửa sử dụng cho các hệ thống HIMARS, đạn pháo và tên lửa đất đối không cho các hệ thống phòng không của Ukraine.

Những tác động ngay lập tức của việc Mỹ đóng băng viện trợ sẽ xảy ra cho hệ thống phòng không, khiến lực lượng và các thành phố của Ukraine dễ bị máy bay không người lái và tên lửa Nga tấn công hơn - một quan chức tình báo Ukraine cho biết. Ukraine cũng không có tên lửa pháo HIMARS tầm xa.

"Phần quan trọng nhất"

Một quan chức tình báo Ukraine nhận định những tác động thực sự đầu tiên của việc Mỹ đóng băng viện trợ quân sự dành cho Ukraine sẽ được cảm nhận trong khoảng 2 tuần nữa. Và Kiev có thể đối mặt khó khăn nghiêm trọng nhất vào tháng 6 hoặc tháng 7 tới do tình trạng thiếu đạn dược.

Quan chức này mô tả đợt đóng băng của Mỹ là "ngày đen tối" của Ukraine và châu Âu. Các quốc gia châu Âu hiện cần phải mở hoàn toàn kho hàng của mình để viện trợ cho Kiev mới lấp đầy được khoảng trống do Mỹ để lại.

Ông Malcolm Chalmers, phó giám đốc của Viện Dịch vụ Liên hiệp Hoàng gia Anh, nói với ABC News rằng những ước tính gần đây cho thấy tỉ lệ khí tài Mỹ trên chiến trường đã giảm xuống còn khoảng 20%, so với 25% đến từ châu Âu và 55% được sản xuất tại Ukraine.

Tuy nhiên, 20% do Mỹ cung cấp "là phần quan trọng nhất", theo ông Chalmers. "Ukraine sẽ không sụp đổ. Họ đã từng trải qua một đợt cắt viện trợ vào năm ngoái. Nhưng tác động sẽ tích tụ" - ông nói.

"Có vẻ như Tổng thống Donald Trump đang cố gắng đạt được một thỏa thuận với Nga về vấn đề Ukraine và châu Âu, với cái giá phải trả là Ukraine” - thành viên Quốc hội Ukraine Oleksandr Merezhko nhận định.

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan Elina Valtonen nhấn mạnh “chúng ta cần người Mỹ về mặt quân sự”. Bà nói thêm: “Trên chiến trường, Nga không thực sự đạt được tiến bộ trong những tháng gần đây. Đây chắc chắn không phải thời điểm mà chúng ta nhượng bộ”.

Ông Benjamin Haddad, nhà ngoại giao cấp cao của Pháp, cho rằng việc Mỹ tạm dừng viện trợ "có nghĩa là đẩy hòa bình ra xa hơn".

Tại Nga, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov ủng hộ động thái của Tổng thống Donald Trump: “Rõ ràng Mỹ là nhà cung cấp chính cho cuộc xung đột này cho đến nay. Nếu Mỹ ngừng tham gia hoặc đình chỉ nguồn cung cấp, đây có thể sẽ là đóng góp tốt nhất cho sự nghiệp hòa bình”.

Thủ tướng Ukraine Denis Shmyhal phát biểu trong một cuộc họp báo ngày 4-3 rằng Kiev đang làm việc để đảm bảo sự hỗ trợ cho Lực lượng vũ trang Ukraine: “Chúng tôi rất biết ơn Mỹ và người dân Mỹ, những người đã ủng hộ và tiếp tục hỗ trợ Ukraine trong 3 năm qua. Ngày nay, sự hỗ trợ đó vẫn tiếp diễn”.

Theo Phạm Nghĩa (nld.com.vn)