Lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng 9/5 của Nga năm nay được diễn ra trong điều kiện thời tiết thuận lợi. Nước này đã làm gì mà trời 'không thể mưa'?

Lễ duyệt binh kỷ niệm 80 năm Ngày Chiến thắng là một trong những sự kiện quan trọng của nước Nga. Năm nay, điều kiện vô cùng thuận lợi để các hoạt động diễn ra suôn sẻ. Tất cả đều nhờ bí quyết "ngăn mưa" hàng đầu thế giới của Nga.

Các nhà khoa học đã không còn xa lạ gì với công nghệ gieo mây. Nó là một kỹ thuật thay đổi thời tiết để thay đổi lượng mưa từ mây bằng cách đưa các chất kích tạo vào khí quyển. Các chất đó bao gồm: Iodua bạc: Một hợp chất giống tinh thể băng, kích thích sự hình thành các giọt nước lớn hơn. Khí CO2 đông lạnh (dry ice): Làm lạnh nhanh các giọt nước, thúc đẩy quá trình ngưng tụ. Muối: Hút ẩm, hỗ trợ hình thành các giọt mưa.

Khi máy bay hoặc tên lửa phun các chất đó vào mây, chúng sẽ tạo ra hạt nhân để nước ngưng tụ, dẫn đến mưa hoặc tuyết. Một khi mây xả hết độ ẩm trước khi đến khu vực tổ chức sự kiện, bầu trời sẽ trở nên quang đãng và không mưa. ScienceAlert đánh giá quá trình đó đòi hỏi cần phải dự báo thời tiết chính xác, cùng sự phối hợp chặt chẽ.

Các nhà khí tượng học đầu tiên sẽ dùng radar và dự báo để tìm các đám mây có khả năng gây mưa. Tiếp đến họ triển khai máy bay quân sự như Antonov hoặc Ilyushin, được trang bị thiết bị phun hóa chất nhằm phun chất kích tạo. Hóa chất được phun vào mây và sẽ kích thích mưa ở nơi cách xa địa điểm diễn ra sự kiện khoảng 80-100km.

Bắt đầu từ thời Liên Xô đã bắt đầu nghiên cứu thay đổi thời tiết. Sau này công nghệ gieo mây dần được hoàn thiện để phục vụ các sự kiện quốc gia, đặc biệt là những cuộc duyệt binh và lễ hội công cộng.

Máy bay quân sự được trang bị súng phun hoặc thiết bị phát tia để phân tán hóa chất khi thực hiện hoạt động này. Tuy nhiên, không phải lúc nào mọi chuyện cũng diễn ra suôn sẻ. Năm 2017, thời tiết xấu vẫn khiến một phần duyệt binh bị gián đoạn.

Dĩ nhiên công nghệ hiện đại này tiêu tốn số tiền rất khủng. Để thực hiện gieo mây, cần thuê nhà thầu, vận hành máy bay, mua hóa chất như iodua bạc. Năm 2016, Nga mất khoảng 1,3 triệu USD để gieo mây đón Ngày Quốc tế Lao động 2016. Năm 2015, họ tốn 6,5 triệu USD cho Ngày Chiến thắng. Năm 2017, Nga tiêu 1,67 triệu USD cho Ngày Chiến thắng. Dù số tiền nghe thì khổng lồ nhưng thực tế nó cũng chỉ chiếm một phần nhỏ trong ngân sách cho các sự kiện quốc gia, vốn thường bao gồm an ninh và tổ chức lễ hội.

Không chỉ Nga, Trung Quốc, Mỹ, UAE, Ấn Độ cũng từng sử dụng công nghệ gieo mây với những mục đích khác nhau. Dẫu vậy, các nước giàu có trên thế giới không dám sử dụng loại công nghệ này một cách đại trà vì lo sợ tác động không đáng có mà nó tác động thời tiết, môi trường. Quan trọng hơn cả là tính hiệu quả của nó không phải chắc chắn 100%, đặc biệt là khi điều kiện thời tiết phức tạp.

Theo An An (SHTT)