Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 17/11 đã tuyên bố công khai ủng hộ thương vụ bán tiêm kích F-35, loại chiến đấu cơ thế hệ thứ 5 tiên tiến nhất thế giới, cho Ả rập Xê út. Quyết định này được đưa ra ngay trước thềm chuyến công du Mỹ của Thái tử Mohammed bin Salman, nhưng lại gây ra làn sóng phản đối mạnh mẽ từ các quan chức Israel.
18-1763429985-ong-trump-bat-den-xanh-cho-a-rap-xe-ut-mua-tiem-kich-tang-hinh-f-35-israel-kich-liet-phan-doi.jpg
Máy bay F-35 của Mỹ. Ảnh: Lockheed Martin.

Tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng, Tổng thống Donald Trump công bố kế hoạch bán máy bay tiêm kích F-35, loại tiêm kích tiên tiến nhất thế giới, cho Riyadh. Ông Trump nhấn mạnh: "Vâng, tôi có kế hoạch làm vậy. Ả rập Xê út muốn mua các máy bay F-35. Riyadh đã là một đồng minh lớn".

Theo hãng thông tấn Al Jazeera, việc ông Trump ủng hộ thương vụ này ngay trước thềm chuyến công du Mỹ của Thái tử Mohammed bin Salman là một nỗ lực rõ ràng của Washington nhằm tăng cường quan hệ với Riyadh, đồng thời là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Mỹ ở Trung Đông.

Triển vọng về thương vụ bán chiến đấu cơ tàng hình F-35 đã đặt ra nhiều câu hỏi về cam kết của Mỹ trong việc duy trì Khả năng quân sự vượt trội về chất lượng (QME) cho Israel, một nguyên tắc được luật pháp Mỹ công nhận.

Một số quan chức Israel đã ngay lập tức lên tiếng phản đối. Họ cho rằng F-35 sở hữu công nghệ tàng hình tiên tiến khiến hệ thống phòng không đối phương khó phát hiện, và việc bán chiến đấu cơ này cho Ảrập Xêút sẽ "xói mòn" ưu thế quân sự mà Israel đã nắm giữ trong khu vực.

Chính trị gia Israel Yair Golan cảnh báo rằng việc Washington bán F-35 cho Riyadh có nguy cơ khơi mào một cuộc chạy đua vũ trang mới tại Trung Đông và làm suy yếu những lợi thế quân sự mà chính quyền Tel Aviv đã nắm giữ suốt nhiều thập kỷ qua.

Bộ trưởng An ninh quốc gia Israel Itamar Ben-Gvir khẳng định quan điểm cứng rắn: "Chúng tôi dang rộng vòng tay với bất kỳ ai thực sự cũng làm vậy và không gây tổn hại cho Nhà nước Israel, nhưng chúng tôi phải giữ vững ưu thế của mình", nhấn mạnh rằng Israel cần phải duy trì ưu thế trên không trong khu vực.

QT (SHTT)