Chính quyền Thủ tướng Canada Justin Trudeau vừa bác bỏ kế hoạch của Công ty khai thác vàng Sơn Đông (Trung Quốc) nhằm mua lại Công ty TMAC Resources Inc, đang sở hữu một mỏ vàng ở Bắc Cực.

Nằm tại lãnh thổ Nunavut thuộc Canada, mỏ vàng trên gồm có một cảng và một số đường băng. 

Công ty khai thác vàng Sơn Đông đã đồng ý mua lại Công ty TMAC Resources Inc,  trụ sở ở TP Toronto, với giá 150 triệu USD hồi tháng 5-2020. Đến tháng 10, TMAC nhận được thông báo chính phủ Canada đã ra lệnh xem xét thương vụ về khía cạnh an ninh quốc gia. 

Đến cuối ngày 21-12, TMAC cho biết thỏa thuận không được bật đèn xanh vì lý do "bảo vệ an ninh quốc gia" và thông tin này được Công ty khai thác vàng Sơn Đông xác nhận một ngày sau đó. 

Giới phân tích cảnh báo thỏa thuận trên, nếu được thông qua, có thể là mối đe dọa an ninh đối với Canada bởi nó cho phép Trung Quốc đến gần các cơ sở radar cảnh báo sớm của Canada ở Bắc Cực, đồng thời tiếp cận nhiều hơn tuyến đường biển nối Đại Tây Dương với Thái Bình Dương qua Bắc Cực. 

Mỏ vàng Hope Bay tại Nunavut. Ảnh: The Globe and Mail

Giới chức Canada từ chối bình luận về động thái trên, được cho là có thể khiến hai nước thêm căng thẳng.

Mối quan hệ này đang xấu đi sau vụ bắt giữ bà xấu đi sau vụ giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu bị bắt trên lãnh thổ Canada năm 2018 theo yêu cầu của Mỹ. Trung Quốc sau đó đã cho bắt giữ 2 công dân Canada và cáo buộc họ làm gián điệp. Bắc Kinh cũng ngưng nhập khẩu nhiều tỉ USD hàng nông sản từ Ottawa. 

Phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc tại Ottawa hôm 22-12 nhấn mạnh hành động chính trị hóa chuyện hợp tác kinh tế là không đúng, đồng thời kêu gọi chính phủ Canada bảo đảm một thị trường công bằng cho mọi nhà đầu tư nước ngoài. 

Ngay cả trước khi xảy ra vụ tranh cãi liên quan đến bà Mạnh Văn Chu, chính quyền ông Trudeau đã chọc giận Bắc Kinh khi bác bỏ thỏa thuận thâu tóm Tập đoàn xây dựng Aecon Group Inc., cũng vì lý do an ninh quốc gia. 

   

Trang Bloomberg dẫn lời một số chuyên gia cho biết các quốc gia khác ở Bắc Cực sẽ theo dõi sát sao phản ứng của Trung Quốc đối với quyết định mới nhất nói trên của Ottawa bởi Canada không phải là nước duy nhất đối mặt sức ép từ Bắc Kinh tại khu vực này. 

Trong số này, Canada đang lo lắng về những hoạt động đầu tư hạ tầng của Trung Quốc trên đảo Greenland, lãnh thổ tự trị của Canada. 

Theo Phương Võ (Nld.com.vn)