Đằng sau những chú voi hoạ sĩ nổi tiếng ở Chiang Mai, Thái Lan là quá trình huấn luyện tàn nhẫn và đầy đau đớn.
Nhắc đến voi, người ta lại tưởng tượng ra cái giống động vật thân hình to lớn thô kệch, hiền khô, đôi khi là sự ngây ngốc của nó. Mà đặc điểm khiến người ta nhớ đến con voi nhất phải là cái vòi dài khéo léo của nó. Làm gì có con vật nào có được cái mũi diệu kỳ như con voi được?
![]() |
Chiang Mai nổi tiếng với Trang trại voi Maese, nơi có hàng chục "hoạ sĩ voi" biết vẽ. |
Vậy làm thế nào để người ta dạy voi biết vẽ?
Theo thông tin đăng tải trên website của Trang trại voi Maesa, họ bắt đầu huấn luyện voi vẽ tranh từ năm 2000. Khi voi con bắt đầu đạt đủ 2 năm tuổi, chúng sẽ bị tách khỏi mẹ, tách khỏi đàn để "đi học vẽ tranh" với những vị quản tượng. Chúng sẽ được quản tượng dạy để tuân theo các mệnh lệnh cơ bản, cách biểu diễn kỹ năng vẽ tranh, thậm chí ký tên dưới mỗi bức vẽ.
Công cuộc huấn luyện voi hoạ sĩ không hề đơn giản. Đầu tiên, phải mất tới 1 tháng trời để mỗi con voi có thể biết cách cầm cọ vẽ bằng vòi của mình. Mới đầu con nào cũng phản ứng khá quyết liệt, thế nhưng dần dà chúng cũng phải tuân lệnh. Một khi kỹ năng cầm cọ vẽ đã thành thục, voi sẽ được chuyển sang học cách nhúng cọ vẽ vào màu, rồi học cách chấm những chấm đầu tiên. Từ những chấm đơn giản ấy, chúng tự nói lại và cho ra nét vẽ rành mạch.
Nghe thì có vẻ quy trình này chỉ vậy mà thôi, có lẽ nhờ sự thông minh của lũ voi và sự kiên nhẫn của quản tượng chúng ta mới có thế hệ hoạ sĩ voi như bây giờ. Nhưng không hề, sự thực phía sau đau đớn và ghê rợn hơn nhiều. Để có thể vẽ được những bức tranh mua vui cho khách tham quan, lũ voi này đã phải chịu đựng vô số đòn roi hành hạ.
Cái đầu tiên mà chúng ta nên biết về quá trình huấn luyện voi vẽ tranh này, đó là sự tàn khốc của quá trình thuần dưỡng Phajaan. Giống như voi cưỡi, voi vẽ tranh cũng phải chịu đựng quá trình Phajaan, quá trình dùng để phá vỡ tinh thần của loài voi, khiến chúng buộc phải thừa nhận con người là chủ nhân mới của mình. Ngay từ lúc bé, voi con đã bị quản tượng cột chân, bị bỏ đói, đánh đập liên tục đến khi chúng cảm thấy kinh sợ đòn roi và phải nghe lời người điều khiển.
![]() |
Quá trình Phajaan vô nhân đạo với mục đích phá vỡ tinh thần của voi. |
![]() |
Cọ vẽ nhét vào lỗ mũi của voi. |
![]() |
Dụng cụ dùng để đánh voi. |
![]() |
Quản tượng giật tai voi để nó có thể vẽ theo ý muốn. |
![]() |
"Niềm cảm hứng" phía sau một bức tranh do voi vẽ. |
Theo Lương Hồng Phúc (Kenh14.vn/Trí Thức Trẻ)