Nhà Tần đã thu phục sáu vương quốc và trở thành đế quốc thống nhất và tập trung đầu tiên trong lịch sử Trung Quốc, theo logic mà nói, một triều đại hùng mạnh như vậy có thể tồn tại lâu dài, nhưng chưa đầy 15 năm, nhà Tần chính thức diệt vong.

Tại sao nhà Tần tồn tại ngắn ngủi như vậy sao?

nhà tần, lịch sử trung quốc, vạn lý trường thành

Một nhà sử học đại lục cho biết, từ xưa đến nay, rất nhiều học giả và chuyên gia đã tổng kết nguyên nhân dẫn đến sự diệt vong của đế quốc Tần, có thể đại khái chia thành ba điểm, hiện tại gồm ba khía cạnh:

Thứ nhất là gánh nặng nghĩa vụ quân sự do các cuộc thám hiểm mang lại, thứ hai là gánh nặng sinh hoạt do thuế và nghĩa vụ quân sự gây ra bởi việc xây dựng dự án, và cuối cùng là gánh nặng tâm lý và thể chất do luật pháp hà khắc gây ra.

Thứ hai, mối quan hệ giữa nhà Tần cùng sáu quốc gia khác, trên là quân vương dưới là bách tính đều có vô số mâu thuẫn thù hận. Người ta tin rằng Tần Nhị Đế (hay Nhị Thế Hoàng đế, tên thật là Hồ Hợi, tính Doanh, thị Tần, là vị Hoàng đế thứ hai của nhà Tần trong lịch sử Trung Quốc, ở ngôi từ 210 TCN đến 207 TCN) đã giả mạo sắc lệnh, dẫn đến tranh giành triều đình, tàn sát các quan chức trong gia tộc, và đẩy nhanh sự sụp đổ của nhà Tần. Hơn nữa, đó là do xung đột lớn giữa văn hóa của Tần và văn hóa phương Đông của Lục quốc, chủ yếu là do các giá trị pháp quyền, nông nghiệp và chiến tranh ở Tần quá khác biệt so với văn hóa quý tộc của sáu nước phương Đông.

Nhà sử học giải thích thêm rằng, lý do tại sao nhà Tần có thể thống nhất các vùng đồng bằng trung tâm là do hệ thống của họ tiên tiến hơn hệ thống quý tộc của Lục quốc. Nhà Tần sau khi thống nhất các quốc gia, khi việc cai trị đất nước vẫn chưa đạt hiệu quả đã lại bắt đầu cho xây dựng hàng loạt công trình, tu sửa Trường thành, gây chiến tranh… những việc này đều không thu được ích lợi gì. Cho dù những công trình này đều sẽ mang lại lợi ích về lâu dài, nhưng với quy mô to lớn như vậy, lúc bấy giờ đều vô cùng hao phí, tốn của tốn công.

Việc tập trung xây dựng các công trình lớn khiến dân chúng cảm thấy bị áp bức đến kiệt quệ đã khiến nhà Tần không được lòng dân

Về vấn đề này, nhà sử học Trung Quốc đã chỉ ra rằng, ba điểm trên về sự sụp đổ của nhà Tần, bề ngoài có vẻ là nguyên nhân, nhưng thực ra lại là kết quả.

Theo Hồ Yên (Công Lý & Xã Hội)