Trung Quốc “bất lực” trước Triều Tiên?

Các nhà quan sát nhận định Trung Quốc không thể gây tác động đáng kể nào tới Triều Tiên và các biện pháp cấm vận quốc tế cũng sẽ không buộc được Bình Nhưỡng từ bỏ chương trình hạt nhân.

Tuy nhiên giới chuyên gia Trung Quốc nhận định kể từ sau khi nhà lãnh đạo Kim Jong Un lên nắm quyền năm 2011, quan hệ Bình Nhưỡng - Bắc Kinh đã xấu đi đáng kể.

“Ảnh hưởng của Trung Quốc đối với CHDCND Triều Tiên đang dần suy yếu. Vấn đề là chính quyền Bình Nhưỡng không muốn lắng nghe Bắc Kinh - chuyên gia quan hệ quốc tế Trung Quốc Zhu Feng khẳng định - Trung Quốc ngày càng khó chịu với cách hành xử của CHDCND Triều Tiên”.

Thế khó của Bắc Kinh

Không giống cố lãnh đạo Kim Jong Il, ông Kim Jong Un chưa từng đến thăm Trung Quốc kể từ khi lên nắm quyền. Tháng trước, ông cử nhóm nhạc nữ Moranbong tới biểu diễn ở Bắc Kinh. Đây được xem là dấu hiệu hàn gắn quan hệ hai nước.

Nhưng ngay sau đó Bình Nhưỡng tuyên bố sở hữu bom nhiệt hạch và nhóm nhạc Moranbong rút về nước trước cuộc biểu diễn, khiến mâu thuẫn hai nước gia tăng. Chỉ bốn ngày sau, ông Kim Jong Un ký sắc lệnh thực hiện vụ thử hạt nhân lần thứ tư.

Đến nay, Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn phản ứng như thường lệ, nghĩa là chỉ phản đối vụ thử hạt nhân và kêu gọi nối lại đàm phán sáu bên. Truyền thông Trung Quốc dù lên án vụ thử hạt nhân là vô trách nhiệm và nguy hiểm nhưng không kêu gọi Bắc Kinh có động thái trừng phạt mạnh tay nào.

Phó giáo sư Wang Dong của Trường Nghiên cứu quốc tế ĐH Bắc Kinh cho rằng những biện pháp trừng phạt của Trung Quốc sẽ không có tác dụng đối với CHDCND Triều Tiên. “Chính quyền Bình Nhưỡng có tâm lý là không có gì để mất. Do đó sẽ rất khó đối phó với họ” - ông Wang Dong nhấn mạnh.

Giới chuyên gia quốc tế nhận định bản thân Trung Quốc cũng không muốn gây sức ép quá lớn lên CHDCND Triều Tiên, bởi Bắc Kinh vẫn muốn CHDCND Triều Tiên duy trì vai trò là vùng đệm giữa Trung Quốc với lực lượng quân sự Mỹ đông đảo và hùng hậu đóng ở Hàn Quốc.

Cấm vận cũng vô ích?

Các nhà phân tích nhận định các biện pháp cấm vận quốc tế cũng sẽ không có nhiều tác dụng đối với CHDCND Triều Tiên. Từ năm 1993 đến nay, CHDCND Triều Tiên đã bị Liên Hiệp Quốc (LHQ) và Mỹ trừng phạt, bao gồm cấm vận vũ khí, cấm nhập khẩu hàng xa xỉ, hạn chế kết nối với hệ thống ngân hàng quốc tế… mục tiêu là hạn chế chương trình hạt nhân và tên lửa của nước này.

“Vấn đề là tương tác kinh tế và thương mại giữa CHDCND Triều Tiên với Mỹ, châu Âu hay Nhật hầu như không tồn tại. Do đó tác động kinh tế của các biện pháp trừng phạt là rất ít ỏi” - USA Today dẫn lời phó giáo sư luật Sebastian Maslow của ĐH Tohoku cho biết.

CHDCND Triều Tiên dựa chủ yếu vào nguồn hỗ trợ và quan hệ kinh tế với Trung Quốc. Theo số liệu thông kê của Bắc Kinh, Trung Quốc xuất khẩu hơn 176.000 tấn dầu và hơn 23 triệu tấn ngũ cốc sang CHDCND Triều Tiên trong 11 tháng đầu năm 2015.

Như đã phân tích, Trung Quốc không muốn chính quyền Bình Nhưỡng sụp đổ nên vẫn tiếp tục duy trì quan hệ thương mại này. Các chuyên gia cho biết Chính phủ Mỹ có thể siết chặt cấm vận kinh tế CHDCND Triều Tiên bằng cách trừng phạt các công ty Trung Quốc làm ăn với Bình Nhưỡng.

Theo Sơn Hà (Tuổi Trẻ)