Dù đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) từ năm 2000, nhưng suốt 25 năm qua, hàng chục hộ dân tại phường Bồng Lai (Bắc Ninh) vẫn sống trong cảnh "vô sản" trên chính mảnh đất của mình. Nguyên nhân vừa được chính quyền xác nhận khiến ai nấy đều ngỡ ngàng: Sổ đỏ đã bị thất lạc ngay tại trụ sở UBND xã.

25 năm sống trong thấp thỏm

Câu chuyện hy hữu xảy ra tại khu phố Vũ Dương, phường Bồng Lai (thị xã Quế Võ, Bắc Ninh). Suốt hơn hai thập kỷ qua, cụm từ "sổ đỏ" trở thành nỗi trăn trở dai dẳng của 46 hộ dân nơi đây. Sự việc kéo dài không chỉ gây bức xúc dư luận mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống, sinh hoạt và quyền lợi hợp pháp của người dân.

24-1763943788-bi-hai-chuyen-46-ho-dan-bac-ninh-mon-moi-cho-so-do-suot-14-the-ky-vi-xa-lam-mat.jpg
Nhiều hộ dân sống tại phường Bồng Lai, xã Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh phải sống trong cảnh thấp thỏm vì có nhà mà không có sổ đỏ suốt 25 năm. Ảnh: VietNamNet.

Phản ánh về sự việc, bà Trần Thị Bảy, một cư dân tại khu phố Vũ Dương không giấu nổi sự mệt mỏi. Bà cho biết, từ năm 2000, UBND huyện Quế Võ đã có thông báo về việc trả sổ đỏ về cho xã Bồng Lai để phát cho dân. Thế nhưng, niềm vui "an cư lạc nghiệp" chưa kịp đến thì tắc nghẽn ngay tại cửa quan. Cán bộ xã thời điểm đó đã tiếp nhận 46 cuốn sổ đỏ nhưng thay vì trao đến tay người dân, số giấy tờ quan trọng này lại "bặt vô âm tín".

"Chúng tôi đã nộp đầy đủ các loại phí và giấy tờ từ 25 năm trước. Bây giờ nếu yêu cầu làm lại hồ sơ thì chúng tôi không đồng ý, vì giấy tờ gốc đâu còn gì để mà nộp nữa. Nguyện vọng của dân là nhận lại đúng cuốn sổ đã được cấp," bà Bảy bức xúc nói.

Cùng chung cảnh ngộ, ông Nguyễn Văn Sơn chia sẻ về những hệ lụy thực tế mà gia đình ông phải gánh chịu. Ngôi nhà đang ở đã xuống cấp trầm trọng, nhưng vì không có sổ đỏ trong tay, ông không thể xin giấy phép để sửa chữa, cải tạo.

"Muốn sửa nhà thì tắc giấy tờ, muốn vay vốn ngân hàng để mở quán kinh doanh cũng không có tài sản đảm bảo. Dù đóng thuế đất đầy đủ hàng năm nhưng quyền lợi chính đáng nhất là cầm cuốn sổ đỏ thì chúng tôi lại không có," ông Sơn ngậm ngùi.

Nỗi lo sổ đỏ "lưu lạc" và trách nhiệm bị bỏ ngỏ

Không chỉ dừng lại ở những khó khăn trong sinh hoạt, việc thất lạc sổ đỏ còn dấy lên những lo ngại về rủi ro pháp lý. Ông Mai Hữu Như, một người dân trong khu phố, đặt ra vấn đề nghiêm trọng: "Cán bộ làm mất sổ của dân thì phải có trách nhiệm tìm lại, không thể chỉ trả lời mất là xong chuyện".

24-1763943788-bi-hai-chuyen-46-ho-dan-bac-ninh-mon-moi-cho-so-do-suot-14-the-ky-vi-xa-lam-mat.jpg
Sổ đỏ của nhiều gia đình đã bị mất trong quá trình giao, nhận, lưu trữ tại UBND xã Quế Võ. Ảnh: VietNamNet.

Ông Như bày tỏ sự lo lắng rằng nếu những cuốn sổ đỏ thất lạc này bị kẻ xấu sử dụng sai mục đích, hoặc thậm chí mang đi cầm cố, vay ngân hàng thì hậu quả sẽ khôn lường. "Lúc đó ai sẽ là người chịu trách nhiệm cho chúng tôi?", ông Như chất vấn.

Đồng quan điểm, ông Trần Đắc Ninh nhấn mạnh việc người dân đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính từ năm 2000. Ông đề nghị các cấp có thẩm quyền cần nhanh chóng có giải pháp cấp lại sổ để người dân có thể thực hiện các quyền giao dịch, vay vốn và kinh doanh hợp pháp.

"Nút thắt" pháp lý từ sự tắc trách của chính quyền

Liên quan đến vụ việc, ông Lê Đức Kỳ, Bí thư Đảng ủy phường Bồng Lai xác nhận địa phương đang nỗ lực chỉ đạo xử lý dứt điểm khiếu nại của 46 hộ dân.

Sự việc được làm sáng tỏ hơn qua văn bản trả lời công dân của UBND phường Bồng Lai ngày 22/10/2025. Kết quả kiểm tra dựa trên Quyết định ngày 27/12/2024 của UBND thị xã Quế Võ (cũ) xác định: Sổ đỏ của 46 hộ gia đình, cá nhân thực tế đã được cấp, đã ghi vào Sổ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và Sổ địa chính. Tuy nhiên, bi kịch nằm ở chỗ, toàn bộ số sổ này đã bị mất trong quá trình giao, nhận và lưu trữ tại UBND xã Bồng Lai (cũ). Chính quyền phường thừa nhận: "Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũ không còn để trao cho hộ dân".

24-1763943788-bi-hai-chuyen-46-ho-dan-bac-ninh-mon-moi-cho-so-do-suot-14-the-ky-vi-xa-lam-mat.jpg
24-1763943788-bi-hai-chuyen-46-ho-dan-bac-ninh-mon-moi-cho-so-do-suot-14-the-ky-vi-xa-lam-mat.jpg
Văn bản hồi đáp người dân của UBND phường Bồng Lai. Ảnh: VietNamNet.

Thế nhưng, con đường để cấp lại sổ đỏ cho người dân lại đang vướng vào một tình huống "tiến thoái lưỡng nan" về mặt pháp lý. Theo văn bản ngày 30/9 của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh gửi UBND phường Bồng Lai, quy định pháp luật hiện hành về việc cấp lại sổ đỏ chỉ áp dụng cho trường hợp người sử dụng đất đã nhận sổ và tự làm mất. Pháp luật chưa có quy định cụ thể cho tình huống trớ trêu: Sổ đã ký, đã cấp nhưng cơ quan nhà nước... làm mất trước khi trao cho dân.

Hiện tại, Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị UBND phường Bồng Lai rà soát lại toàn bộ số sổ đã ký nhưng chưa trao, từ đó làm căn cứ để thực hiện việc trao sổ (nếu tìm thấy) hoặc tiến hành các thủ tục cấp lại theo quy định. Trong khi chờ đợi các cơ quan chức năng tìm ra lối thoát cho thủ tục hành chính, 46 hộ dân tại Vũ Dương vẫn tiếp tục chuỗi ngày mòn mỏi chờ đợi tấm "thẻ đỏ" định danh cho mảnh đất của chính mình.

QT (SHTT)