Thay vì đề xuất chuyển đổi 8 dự án thành phần đường cao tốc Bắc - Nam từ hình thức đầu tư PPP sang đầu tư công như trước đây, Chính phủ trình Quốc hội 3 phương án chuyển đổi hình thức đầu tư dự án này theo thứ tự ưu tiên. Phương án có tổng vốn đầu tư thấp nhất là 99.493 tỷ đồng.
Thay mặt Chính phủ, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể đã ký tờ trình số 256/TTr – CP đề nghị Quốc hội xem xét điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án một số đoạn đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.
Điểm đáng chú ý nhất, Chính phủ trình bổ sung 3 phương án chuyển đổi hình thức đầu tư dự án theo thứ tự ưu tiên như sau:
Phương án 1: Tiếp tục đầu tư 3 dự án thành phần đầu tư công theo Nghị quyết số 52/2017/QH14 và chuyển đổi hình thức đầu tư toàn bộ 8 dự án thành phần từ hình thức PPP có sử dụng một phần vốn đầu tư công sang đầu tư công sử dụng 100% vốn đầu tư công.
Phương án có tổng mức đầu tư khoảng 99.493 tỉ đồng. Trong đó, vốn ngân sách nhà nước đã bố trí theo nghị quyết số 52/2017/QH14 là 55.000 tỉ đồng, cần bổ sung khoảng 44.493 tỉ đồng, dự kiến bố trí trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025. Đây là phương án đã được Chính phủ trình Quốc hội trong tờ trình số 211/TTr-CP ngày 14-5-2020.
Phương án 2: Tiếp tục đầu tư 3 dự án thành phần đầu tư công theo nghị quyết số 52/2017/QH 14, chuyển đổi hình thức đầu tư công sử dụng 100% vốn đầu tư công với 5 dự án thành phần gồm: 4 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - quốc lộ 45 dài 63km, quốc lộ 45 - Nghi Sơn dài 43km, Nghi Sơn - Diễn Châu dài 50km và Phan Thiết - Dầu Giây dài 99km) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển là đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết.
3 dự án thành phần còn lại có nhiều nhà đầu tư qua sơ tuyển là đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo tiếp tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức PPP.
Phương án này có tổng mức đầu tư khoảng 100.250 tỉ đồng. Trong đó vốn ngân sách nhà nước khoảng 88.056 tỉ đồng: đã bố trí 55.000 tỉ đồng, cần bổ sung 33.056 tỉ đồng, huy động vốn ngoài ngân sách khoảng 12.194 tỉ đồng.
Phương án 3: Tiếp tục đầu tư 3 dự án thành phần đầu tư công theo nghị quyết số 52/2017/QH14 và chuyển đổi hình thức đầu tư 3 dự án thành phần gồm: 2 dự án cấp bách (đoạn Mai Sơn - quốc lộ 45, Phan Thiết - Dầu Giây) và 1 dự án không có nhà đầu tư qua sơ tuyển (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết).
5 dự án thành phần còn lại: đoạn quốc lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo tiếp tục lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức PPP.
Tổng mức đầu tư của phương án này khoảng 100.816 tỉ đồng. Trong đó vốn ngân sách nhà nước khoảng 78.461 tỉ đồng (đã bố trí 55.000 tỉ đồng, cần bổ sung 23.461 tỉ đồng), vốn huy động ngoài ngân sách khoảng 22.355 tỉ đồng.
Chính phủ kiến nghị triển khai thực hiện toàn bộ dự án đảm bảo hoàn thành tiến độ, theo đó, hoàn thành các dự án thành phần đầu tư công sử dụng 100% vốn đầu tư công trong năm 2022, riêng dự án thành phần cầu Mỹ Thuận 2 và các dự án thành phần đầu tư theo hình thức PPP hoàn thành trong năm 2023.
Đánh giác tác động sau điều chỉnh trên tờ Tri Thức Trực Tuyến, Bộ GTVT nhận định bên cạnh những tác động tích cực như đảm bảo tiến độ hoàn thành dự án, tạo động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, góp phần thúc đẩy tăng trưởng của nền kinh tế, việc chuyển đổi hình thức đầu tư từ hình thức PPP sang đầu tư công cũng có những hạn chế nhất định.
Việc này cần sử dụng nhiều hơn vốn đầu tư công, phải bổ sung 44.493 tỷ đồng (đối với phương án 1); 33.056 tỷ đồng (đối với phương án 2) hoặc 23.461 tỷ đồng (đối với phương án 3) trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025.
Việc chuyển đổi hình thức đầu tư cũng sẽ ảnh hưởng đến doanh thu các dự án PPP trên Quốc lộ 1 và các tuyến song hành do các phương tiện sẽ lựa chọn đường cao tốc để lưu thông nếu không phải trả phí.
Đặc biệt, theo Bộ GTVT, việc chuyển đổi hình thức đầu tư có thể tạo tiền lệ không tốt, tác động đến việc huy động nguồn lực xã hội để đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng trong những năm tiếp theo.
Được biết, ngày 19-5, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có thông báo kết luận không tán thành với phương án chuyển đổi đầu tư cả 8 dự án thành phần theo hình thức PPP sang đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công như Tờ trình của Chính phủ.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chuẩn bị lại tờ trình để báo cáo lần 2 về dự án này tại đợt 3 của phiên họp thứ 45 dự kiến tổ chức trong thời gian diễn ra kỳ họp thứ 9 của Quốc hội.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội yêu cầu trong tờ trình mới phải theo nguyên tắc: đề xuất chuyển đổi sang hình thức đầu tư sử dụng 100% vốn đầu tư công đối với dự án không có nhà đầu tư tham gia đấu thầu (đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết) và số ít dự án thật sự cấp bách, quan trọng có nhà đầu tư tham gia nhưng khó có khả năng huy động vốn tín dụng và khả năng đấu thầu không thành công.
Vốn đầu tư công cho dự án thực hiện đúng quy định của Luật đầu tư công, không để nợ lớn vốn đầu tư công sang kế hoạch đầu tư công giai đoạn sau.
HL (Nguoiduatin.vn)
