Theo Chỉ thị 20 ban hành ngày 12/7 về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt nhằm ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu Hà Nội xem xét tăng lệ phí trước bạ, phí đăng ký và cấp biển số, cùng giá trông giữ xe trong khu vực trung tâm, với lộ trình điều chỉnh bắt đầu từ quý III/2025 và hàng năm.

Đây là một động thái được đưa ra song song với các biện pháp đã công bố trước đó nhằm hạn chế xe sử dụng nhiên liệu hóa thạch, như việc cấm xe máy xăng hoạt động trong vành đai 1 từ 1/7/2026, mở rộng ra vành đai 2 từ 1/1/2028 (kèm hạn chế ô tô cá nhân xăng, dầu), và tiếp tục áp dụng trong vành đai 3 từ năm 2030.

Chi phí sở hữu xe xăng sẽ đội cao đến mức nào?

Hiện tại, các khoản phí như lệ phí trước bạ và phí biển số đã chiếm một phần không nhỏ trong chi phí mua ô tô. Ví dụ, tại Hà Nội, ô tô xăng, dầu phải chịu lệ phí trước bạ 12% (xe con) hoặc 7,2% (xe bán tải), cùng 20 triệu đồng phí cấp biển số. Xe máy "dễ thở" hơn với 2% lệ phí trước bạ.

Tuy nhiên, với đề xuất tăng phí, chi phí sở hữu xe xăng, dầu sẽ tăng đáng kể. Nếu lệ phí trước bạ ô tô xăng, dầu tăng từ 12% lên 15%, một chiếc xe trị giá 1 tỷ đồng sẽ đội thêm 30 triệu đồng chỉ riêng tiền lệ phí trước bạ.

Trong khi đó, xe thuần điện tại Việt Nam đang được hưởng chính sách miễn lệ phí trước bạ cho đến 28/2/2027. Điều này tạo ra sự chênh lệch đáng kể: nếu hai mẫu xe xăng và điện cùng phân khúc, cùng giá bán 1 tỷ, chi phí sở hữu xe điện sẽ rẻ hơn ít nhất 120 triệu đồng so với xe xăng.

Không chỉ chi phí mua, mà chi phí sử dụng xe xăng cũng sẽ tăng cao nếu Hà Nội áp dụng việc tăng giá dịch vụ trông giữ phương tiện. Việc này có thể khiến một chuyến đi vào khu vực phố cổ cuối tuần tốn thêm vài trăm nghìn đồng tiền đỗ xe cho xe xăng so với xe điện.

Các phương tiện dừng chờ đèn tín hiệu đèn giao thông tại Hà Nội, tháng 1/2025. Ảnh: Giang Huy
Các phương tiện dừng chờ đèn tín hiệu đèn giao thông tại Hà Nội, tháng 1/2025. Ảnh: VnE

Lộ trình "siết" xe xăng & thúc đẩy xe xanh

Các chuyên gia nhận định, việc tăng chi phí sở hữu và sử dụng xe xăng, dầu sẽ trở thành một rào cản mạnh mẽ, đồng thời là động lực lớn để người dân chuyển sang sử dụng các phương tiện thuần điện. Từ phía các cơ quan quản lý, Bộ Công Thương đặt mục tiêu đến năm 2030, tỷ lệ ô tô điện, hybrid và xe xanh sẽ chiếm khoảng 18-22% tổng doanh số toàn thị trường, tương đương 180.000-242.000 chiếc.

Như vậy, trong những năm tới, các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch tại Việt Nam sẽ dần bị "siết" lại. Số liệu năm 2024 cho thấy Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy tại Việt Nam (Honda, Yamaha, Piaggio, Suzuki, SYM) bán 2.653.607 xe máy, trong khi VAMA và Hyundai bán 407.310 ô tô. Riêng VinFast, với các dòng xe máy và ô tô điện, đã bán được 87.000 ô tô điện và 70.977 xe máy, xe đạp điện trong năm 2024.

Để hỗ trợ quá trình chuyển đổi này, Chỉ thị 20 cũng yêu cầu Hà Nội ban hành các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp phương tiện năng lượng sạch, phát triển hạ tầng sạc, cũng như chính sách khuyến khích, hỗ trợ người dân chuyển đổi từ xe xăng, dầu sang phương tiện sử dụng năng lượng sạch hoặc sử dụng phương tiện công cộng.

Biên Thùy (SHTT)