Trận động đất 8,7 độ richter gần Kamchatka (Nga) gây cảnh báo sóng thần tại Nhật Bản, Mỹ, Hawaii và nhiều nước Thái Bình Dương.

Một trận động đất có cường độ 8,8 đã xảy ra ngoài khơi bán đảo Kamchatka, vùng Viễn Đông Nga sáng 30/7, gây ra sóng thần cao tới 4 mét, buộc nhiều khu vực phải sơ tán và làm hư hại một số công trình.

Sáng 30-7 (theo giờ Việt Nam), Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS) đã nâng cường độ trận động đất xảy ra ngoài khơi bán đảo Kamchatka, vùng Viễn Đông của Nga, từ 8 lên 8,8. Theo USGS, tâm chấn của trận động đất này gần giống với trận siêu động đất độ lớn 9 vào năm 1952, gây ra một trận sóng thần lớn trên toàn Thái Bình Dương.

Trong khi đó, Cơ quan Địa vật lý Thống nhất thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Nga dự báo các dư chấn đáng kể với độ lớn lên tới 7,5 có thể sẽ tiếp tục xảy ra trong ít nhất một tháng nữa.

dong-dat-88-do-ngoai-khoi-nga-gay-canh-bao-song-than-khap-thai-binh-duong-viet-nam-co-an-toan-1753862476.webp
Bản đồ từ Cục Khảo sát Địa chất Mỹ ghi lại trận động đất xảy ra ngoài khơi bờ biển phía đông của Nga (Ảnh: USGS).

Tình hình cảnh báo sóng thần tại các quốc gia

Trận động đất đã kích hoạt cảnh báo sóng thần tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực Thái Bình Dương:

Nhật Bản: Sóng thần cao khoảng 30cm đã tấn công Nemuro, một thành phố cảng ở phía đông bắc Hokkaido, và chính quyền cảnh báo sóng tiếp theo có thể cao hơn.

Đài Loan (Trung Quốc): Phát đi cảnh báo sóng thần, dự kiến sóng sẽ tấn công Bắc Nhật Bản trước, sau đó lan tới các đảo phía Nam.

Mỹ: Toàn bộ bang Hawaii đã nhận cảnh báo sóng thần, dự kiến đợt sóng đầu tiên xuất hiện vào khoảng 19h17 (giờ địa phương).

Philippines và Indonesia: Cả hai quốc gia đều ban hành cảnh báo sóng thần, dự kiến sóng cao dưới 1 mét tại Philippines và dưới 0,5 mét tại Indonesia.

Việt Nam có bị ảnh hưởng?

Trước nguy cơ sóng thần từ Thái Bình Dương, câu hỏi về mức độ ảnh hưởng đến Việt Nam được đặt ra. Báo Sức khỏe & Đời sống dẫn lời TS Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai, nhận định rằng do ở khoảng cách rất xa, trận sóng thần này sẽ không ảnh hưởng đến Việt Nam.

PGS.TS Nguyễn Hồng Phương, chuyên gia địa chấn, giải thích thêm rằng mặc dù Việt Nam nằm ở khu vực Thái Bình Dương – nơi có hiểm họa sóng thần cao nhất thế giới – nhưng vị trí địa lý đặc thù đã giúp Việt Nam tránh được các trận sóng thần lớn từ Thái Bình Dương. Bờ biển Việt Nam được bao bọc bởi "bức tường thành" tự nhiên từ các quốc gia lân cận như Trung Quốc, Philippines, Thái Lan, Indonesia và Malaysia.

Tuy nhiên, các chuyên gia địa chấn Việt Nam cũng cảnh báo rằng hiểm họa sóng thần vẫn có thể xảy ra đối với Việt Nam trong tương lai nếu chúng khởi phát ngay trong khu vực Biển Đông. Các vùng phát sinh động đất có khả năng gây sóng thần đã được xác định trong Biển Đông, và nếu điều này xảy ra, các vùng bờ biển Việt Nam có thể bị tác động trực tiếp.

Tương tự, trao đổi với phóng viên Dân trí sáng 30/7, TS. Nguyễn Xuân Anh, Viện trưởng Viện Vật lý địa cầu, cho biết trận động đất mạnh 8,8 độ ngoài khơi Nga sáng nay xảy ra ở xa Việt Nam nên không ảnh hưởng đến nước ta.

Theo ông Xuân Anh, từ đầu năm đến nay, cơ quan này đã ghi nhận 209 trận động đất, trong đó có 20 trận có độ lớn hơn 3,5 trên lãnh thổ và vùng biển Việt Nam.

Các chuyên gia nhận định ngoài các trận động đất kích thích tập trung ở các khu vực hồ thủy điện như Kon Tum, Quảng Nam (cũ) thì có một số trận động đất tự nhiên. Các trận động đất tự nhiên xảy ra trên một số đới đứt gãy theo quy luật khi tích lũy đủ năng lượng thì xảy ra động đất, động đất càng lớn thì khả năng lặp lại càng ít.

Cơ chế hình thành sóng thần và thảm họa kinh hoàng trong lịch sử

Sóng thần thường hình thành khi động đất xảy ra gần hoặc dưới đáy đại dương, gây ra sự dịch chuyển của một khối lượng nước khổng lồ. Một trận động đất có độ lớn trên 7,5 thường mới tạo ra sóng thần mạnh. Hơn 80% sóng thần trên thế giới xảy ra dọc theo các đới hút chìm thuộc Vành Đai Lửa ở Thái Bình Dương.

Thế giới vẫn chưa quên thảm họa kép kinh hoàng tại Nhật Bản vào ngày 11/3/2011. Trận đại địa chấn Honshu 9,1 độ Richter đã gây ra sóng thần cao đến 40 mét, càn quét mọi thứ trên đường đi của nó. Hậu quả là hơn 15.899 người thiệt mạng, 2.572 người mất tích và hàng ngàn người bị thương. Nhiều thị trấn đã bị xóa sổ. Đặc biệt, sóng thần còn gây ra thảm họa hạt nhân nghiêm trọng tại nhà máy điện Fukushima, khiến các khu vực lân cận nhiễm phóng xạ nặng nề, nhiều nơi vẫn chưa thể sinh sống trở lại sau 10 năm.

PN (SHTT)