Thời gian tới là giai đoạn đặc biệt của ngành giáo dục bởi sẽ có sự sắp xếp lại các trường mầm non đến trường đại học, với mục tiêu có hệ thống trường lớp chất lượng hơn.

Đề xuất sáp nhập từ bậc mầm non

Bộ GD-ĐT mới đây đã gửi lấy ý kiến các Bộ Tư pháp, Nội vụ, Tài chính cùng các tỉnh, thành phố về dự thảo hướng dẫn sắp xếp, tổ chức các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên phù hợp với chính quyền hai cấp. 

Theo đó, Bộ đề nghị các địa phương rà soát toàn bộ mạng lưới cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên, bao gồm trường, điểm trường, quy mô lớp học, đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên. Đồng thời, kiểm tra, đánh giá cơ sở vật chất về phòng học, phòng chức năng, phòng ở nội trú, nhà công vụ, khu vực bếp ăn, vệ sinh, hệ thống nước sạch, công trình phụ trợ, thiết bị dạy học...

Căn cứ kết quả rà soát, các tỉnh, thành xây dựng phương án, đề án sắp xếp (sáp nhập, hợp nhất, giải thể hoặc thành lập mới) cơ sở giáo dục một cách hợp lý, hiệu quả, không gây lãng phí nguồn lực. 

Bộ GD-ĐT đề xuất ưu tiên các mô hình trường liên cấp tiểu học và THCS tại các khu vực dân cư thưa thớt hoặc nơi có điều kiện đi lại khó khăn. Đồng thời, xem xét sáp nhập các trường mầm non, trường tiểu học có quy mô nhỏ, dưới chuẩn trong cùng xã theo lộ trình phù hợp.

Bộ cũng đề xuất giữ lại các trường, điểm trường có điều kiện thuận lợi (cơ sở vật chất, giao thông, dân cư), giải thể các điểm trường lẻ không đạt chuẩn, hoạt động kém hiệu quả; đưa trẻ em, học sinh, học viên về điểm trường chính có cơ sở vật chất đạt chuẩn.

Tổ chức lại các trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên đảm bảo phù hợp với nhu cầu học tập suốt đời và mô hình quản lý của cấp tỉnh và cấp xã.

w da nang1 1531.jpg
Học sinh thành phố Đà Nẵng trong lễ khai giảng năm học mới 2025-2026. 

Bộ cũng lưu ý các nguyên tắc trong việc sắp xếp, tổ chức lại mạng lưới trường lớp trên địa bàn: Bảo đảm không làm giảm cơ hội tiếp cận giáo dục và sự an toàn, thuận lợi khi đến trường của trẻ em, học sinh, học viên; Không sáp nhập nếu khoảng cách địa lý giữa nơi ở và trường học quá xa hoặc điều kiện giao thông không phù hợp.

Các địa phương chỉ sáp nhập trường, điểm trường trong phạm vi một xã; ưu tiên giữ lại các điểm trường có điều kiện thuận lợi, giải thể các điểm trường lẻ không đạt chuẩn, hoạt động kém hiệu quả.

Trong quá trình sắp xếp, phải bảo đảm mỗi xã có ít nhất một trường mầm non, một trường tiểu học và một trường THCS. Trường hợp đặc biệt có thể tổ chức trường liên cấp tiểu học và THCS, nhưng phải bố trí khu vực riêng biệt cho từng cấp học để đảm bảo điều kiện dạy học. 

Bộ yêu cầu không sáp nhập trường mầm non với trường phổ thông; không sáp nhập cơ sở giáo dục thường xuyên với trường phổ thông.

Khoảng 140 cơ sở đại học cũng chuẩn bị đứng trước cuộc “đại sắp xếp”

Tại hội nghị Giáo dục đại học diễn ra hồi giữa tháng 9 vừa qua, Bộ trưởng GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho hay, ngành giáo dục chuẩn bị đứng trước một cuộc “đại sắp xếp” các cơ sở giáo dục đại học. 

Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị yêu cầu khẩn trương sắp xếp, tái cấu trúc các trường đại học; sáp nhập, giải thể trường không đạt chuẩn; xóa bỏ cấp trung gian; nghiên cứu sáp nhập các viện nghiên cứu với trường đại học; chuyển một số trường về địa phương quản lý.

Trừ các trường khối công an, quân đội và trường ngoài công lập, ông Sơn cho biết sẽ sắp xếp lại khoảng 140 trường công lập rải rác thuộc các bộ, ngành Trung ương và địa phương. 

“Tinh thần sẽ phải giảm rất nhiều đầu mối”, ông Sơn nói và cho biết Bộ đang tính nhiều phương án. “Có thể chuyển các trường thuộc khối Trung ương, do bộ, ngành quản lý về địa phương. Có thể sáp nhập trường ở địa phương vào trường Trung ương. Hay có thể các trường thuộc bộ, ngành nhập với nhau, nhiều trường địa phương nhập vào nhau... Một số trường sẽ bị giải tán nếu quy mô quá nhỏ, không đạt tiêu chuẩn”, ông Sơn nói.

Theo ông Sơn, việc sắp xếp, đặc biệt với các trường “gần nhau” về các lĩnh vực, nhằm khắc phục tình trạng manh mún, nhỏ lẻ, không phát triển được.

“Ban Chỉ đạo của Bộ GD-ĐT sẽ lên phương án báo cáo Thủ tướng, sau đó mới triển khai. Với những trường phải nhập với nhau, Bộ sẽ trao đổi với lãnh đạo trường nhưng căn bản đây là mệnh lệnh, tương tự việc sáp nhập các tỉnh, thành vừa qua”, ông Sơn cho biết.

Bộ GD-ĐT cũng phải tính các phương án tái cấu trúc, giảm đầu mối để các trường mạnh lên, tốt hơn, chứ không phải để giảm cho xong đầu mối. “Thậm chí, có trường chưa lớn nhưng xét về địa chính trị, vị trí cần thiết vẫn sẽ được giữ lại, đồng thời buộc phải phát triển càng nhanh càng tốt”, ông Sơn nói và khẳng định Bộ sẽ có kịch bản cho từng trường với phương án tốt nhất. 

Hiện, có một số cụm trường đào tạo các nhóm ngành nghề giống hoặc tương tự nhau hoặc có thể bổ trợ cho nhau. Cụ thể: khối Kinh tế - Luật gồm: ĐH Kinh tế quốc dân, Trường ĐH Ngoại thương, Học viện Tài chính, Trường ĐH Thương mại, Trường ĐH Luật Hà Nội; khối trường về hạ tầng kiến trúc có: Trường ĐH Xây dựng Hà Nội, Trường ĐH Kiến trúc Hà Nội, Trường ĐH Giao thông vận tải, Trường ĐH Công nghệ Giao thông Vận tải, Trường ĐH Thủy lợi; khối trường y dược có: Trường ĐH Y Hà Nội, Trường ĐH Dược Hà Nội, Học viện Y học cổ truyền...

Theo Thanh Hùng (VietNamNet)