Liên tiếp hai lăng tẩm nổi tiếng của triều Nguyễn là lăng Khải Định và lăng Tự Đức đang đối mặt với tình trạng xâm hại nghiêm trọng: hàng trăm dòng chữ, ký hiệu cá nhân do du khách khắc bằng vật nhọn đã chồng lấp lên các chữ Hán cổ trên văn bia.

Hiện trạng đáng báo động tại lăng Khải Định

07-1765065502-van-bia-lang-vua-trieu-nguyen-bi-du-khach-khac-chu-xam-hai-nghiem-trong.webp
Tấm bia "Thánh Đức Thần Công Bi Ký" tại lăng vua Khải Định bị vẽ bậy. Ảnh: Võ Thạnh

Tấm bia "Thánh Đức Thần Công Bi Ký" nằm trong Bi Đình lăng vua Khải Định (vị vua thứ 12 triều Nguyễn, trị vì 1916-1925) đã bị xâm phạm một cách thô bạo. Tấm bia đá nặng 7 tấn, cao gần 2,8 m, hiện chi chít hàng trăm dòng chữ và ký hiệu cá nhân bị khắc bằng vật nhọn, rất khó để xóa bỏ.

Các vết khắc hiện rõ ràng trên cả hai mặt bia, đè lên những dòng chữ Hán cổ. Thậm chí, một dòng chữ khắc chi tiết địa chỉ "Đinh Bảo Phương, 18/7/86, Phù Đổng, Gia Lâm, Hà Nội" đã được ghi lại.

Mặc dù tấm bia được bao quanh bởi rào gỗ cao khoảng 0,5 m, khu vực này lại thiếu vắng hệ thống camera giám sát.

07-1765065594-van-bia-lang-vua-trieu-nguyen-bi-du-khach-khac-chu-xam-hai-nghiem-trong.webp
Lăng vua Tự Đức cũng gặp tình trang tương tự. Ảnh: Võ Thạnh

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại lăng vua Tự Đức (vua thứ 4, trị vì dài nhất triều Nguyễn). Tấm bia "Khiêm Cung Ký" tại lăng Tự Đức, vốn được công nhận là Bảo vật quốc gia và là văn bản do chính nhà vua soạn thảo, cũng xuất hiện nhiều vết khắc bằng vật nhọn.

Theo phản ánh từ hướng dẫn viên du lịch, tại các nhà bia thuộc quần thể lăng tẩm triều Nguyễn, lực lượng bảo vệ thường không túc trực liên tục, trong khi lượng khách tham quan ra vào lại rất lớn, tạo điều kiện cho hành vi phá hoại.

Công tác bảo vệ và chế tài xử phạt

Ông Trần Đình Thân, Trưởng phòng Bảo vệ Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, cho biết mỗi lăng như Khải Định và Tự Đức có tổ bảo vệ 12 người, trực ca khoảng 60-70% quân số. Đơn vị đã dựng rào gỗ quanh các bia đá trong hai năm qua nhằm hạn chế sự tiếp xúc trực tiếp của du khách.

Sự việc này tiếp tục gióng lên hồi chuông cảnh báo về an ninh di tích, đặc biệt sau vụ ngai vàng tại điện Thái Hòa (Hoàng Thành Huế) bị một người dân đập gãy hồi tháng 5. Sau sự cố đó, Trung tâm đã phải lắp đặt rào kính cường lực và đang bổ sung thiết bị giám sát tại nhiều khu vực khác.

Theo quy định tại Nghị định 38/2021, hành vi viết, vẽ, khắc bẩn lên di tích lịch sử - văn hóa có thể bị phạt tiền từ 1 đến 3 triệu đồng, kèm theo biện pháp khắc phục hậu quả là buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu của di tích. Trường hợp gây thiệt hại nghiêm trọng sẽ bị xem xét trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự.

TN (SHTT)