Bệnh nhân mắc Covid-19 đã điều trị khỏi có kết quả dương tính trở lại có thể do trong cơ thể còn sót lại những vật liệu di truyền của virus corona.
Thông tin từ Bộ Y tế, sau khi được xuất viện ngày 16/4, bệnh nhân 188 đã được Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Nam bàn giao lại cho Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Hà Nội và chính quyền địa phương để tiếp tục theo dõi, cách ly tại nhà 14 ngày theo đúng quy định.
Đây là bệnh nhân nữ, 44 tuổi, địa chỉ Mỹ Lương, huyện Chương Mỹ, Hà Nội, nhân viên của Công ty Trường Sinh cung cấp dịch vụ cho Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh nhân ở cùng, tiếp xúc gần với bệnh nhân số 169. Ngày 22/3, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng ho, đau rát họng. Ngày 14/3, bệnh nhân có về quê ăn giỗ, sau đó quay lại làm việc tại Bệnh viện Bạch Mai cơ sở Giải Phóng và ngủ nghỉ tại đó, không đi đâu khỏi Bệnh viện Bạch Mai.
Sau khi được xuất viện, ngày 17/4, bệnh nhân ho khan và hơi tức ngực, nên được Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Hà Nội đến lấy mẫu. Ngày 18/4 xét nghiệm cho kết quả dương tính với SARS-CoV-2, bệnh nhân đã được chuyển tới Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 để tiếp tục theo dõi. Hiện nay, tình trạng bệnh nhân ổn định, có triệu chứng ho khan nhẹ.
TS.BS Phạm Quang Thái, Phó trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, các bệnh nhân mắc Covid-19 sau khi khỏi bệnh vẫn sẽ được theo dõi sức khỏe trong 14 ngày và tiếp tục làm các xét nghiệm lại để khẳng định.
Về một số trường hợp mắc Covid-19 sau khi xét nghiệm âm tính 2-3 lần, sau đó lại có kết quả dương tính, TS Phạm Quang Thái lý giải, thụ thể yêu thích của virus SARS-CoV-2 là ở phổi chứ không ở trên vùng hầu họng, do đó khi có triệu chứng là virus đã tấn công xuống đến phổi.
Mặt khác, những trường hợp có tổn thương phổi, các tế bào nhiễm virus sẽ bị vỡ và giải phóng vật liệu di truyền của virus. Mặc dù những vật liệu này không gây bệnh nhưng vẫn bị bài xuất ra khỏi phổi. Khi đó, xét nghiệm ở những hệ thống nhạy có vật liệu này vẫn cho kết quả dương tính.
“Ở những bệnh nhân đã điều trị khỏi, có người không có triệu chứng gì, nhưng một số người có triệu chứng ho, khó chịu do tiết ra chất nhầy để đào thải những tế bào tổn thương còn sót lại, trong đó có những vật liệu di truyền của virus. Lúc này khi lấy mẫu có thể có kết quả xét nghiệm dương tính” - TS Phạm Quang Thái nêu rõ.
Với những trường hợp như thế này, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương sẽ làm thêm các thử nghiệm như kiểm tra bệnh nhân có kháng thể hay không? Nuôi cấy xem virus có nhân lên hay không?
Theo chuyên gia này, đến nay, chưa thấy bằng chứng về khả năng lây nhiễm của bệnh nhân sau khi đã hồi phục. Thế giới chưa ghi nhận những ca lây nhiễm thứ phát từ bệnh nhân đã điều trị khỏi. Tuy nhiên, các cơ sở y tế vẫn tiếp tục giữ những bệnh nhân sau hồi phục để phục vụ công tác giám sát, nghiên cứu nhằm hiểu biết rõ hơn về cơ chế gây bệnh của loại virus còn rất mới này.
“Việc sai sót trong xét nghiệm là khó có thể xảy ra vì kỹ thật RT-PCR rất nhạy, chỉ cần thấy sót lại một vài vật liệu di truyền của virus là sẽ có kết quả dương tính. Dương tính trong xét nghiệm RT-PCR nghĩa là tìm thấy vật liệu di truyền của SARS-CoV-2, không có nghĩa là tìm thấy virus còn sống và đang gây bệnh”, TS Thái nhận định.
PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện Y tế công cộng (Bộ Y tế)- nhận định về trường hợp bệnh nhân 188 dương tính lại với COVID-19 chỉ sau 2 ngày được công bố khỏi bệnh. "Điều này hoàn toàn có thể xảy ra. Tuy nhiên, không phải là số nhiều", ông nói tiếp.
Vị chuyên gia y tế dự phòng này dẫn chứng, tới nay, Hàn Quốc (nơi đã có hơn 10.600 ca mắc, 234 ca tử vong, tính tới sáng 19/4) đã có báo cáo ghi nhận tới hơn 100 ca tái nhiễm COVID-19 sau khi được công bố khỏi bệnh hoàn toàn.
PGS.TS Trần Đắc Phu cũng cho biết, Trung tâm kiểm soát bệnh tật Hàn Quốc (KCDC) đang điều tra thêm sự việc này bằng cách chạy các xét nghiệm khác. Tổ chức Y tế Thế giới cũng đang tìm hiểu thêm trước khi đưa ra câu trả lời chắc chắn.
Tuy nhiên, ông Phu cho hay điều tra ban đầu cho thấy có thể do một số nguyên nhân khác nhau.
Trước hết, có thể sự hoạt động trở lại của lượng virus còn tồn đọng trong cơ thể bệnh nhân. Nếu hệ miễn dịch của bệnh nhân chưa phát triển được đủ để chống lại virus hoặc hệ miễn dịch bị yếu đi sau khi hồi phục, lượng virus trước đây chưa được phát hiện có thể được kích hoạt trở lại.
Cũng có thể, loại virus mới này có khả năng tồn tại trong trạng thái "ngủ" trước khi được kích hoạt trở lại. Bên cạnh đó, test xét nghiệm có thể phát hiện ra những phần "chết" của virus, không còn khả năng lây nhiễm hay lây lan.
Giám đốc KCDC cũng chia sẻ, phân tích lượng virus trên 6 bệnh nhân tái dương tính COVID-19 cho thấy không thể nuôi cấy phân lập được, cho thấy virus hoặc là đã chết hoặc là tồn tại với một lượng quá nhỏ.
Ngoài ra, phía Hàn Quốc cũng nhận định, lỗi trong việc lấy mẫu, xử lý mẫu và xét nghiệm có thể là một nguyên nhân.
Những bệnh nhân tái nhiễm, theo lý thuyết có khả năng lây lan cho người khác, tuy nhiên tới nay, tại Hàn Quốc hiện chưa ghi nhận các ca lây nhiễm thứ phát nào từ các ca này.
Theo quy định mới nhất (ban hành hôm 25/3) của Bộ Y tế, một trong những điều kiện để bệnh nhân đủ điều kiện khỏi bệnh là phải có ít nhất 2 lần liên tiếp có xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2.
PGS Trần Đắc Phu cho hay, tùy từng trường hợp mà cân nhắc xét nghiệm tới lần thứ 3, thứ 4 hay không. Bởi thực tế, nhiều ca ra viện tại Việt Nam hiện nay đều xét nghiệm nhiều hơn 2 lần cho kết quả âm tính. Thậm chí có những bệnh nhân được làm xét nghiệm tới lần thứ 4 nếu có các biểu hiện nghi ngờ.
Chuyên gia hàng đầu về y tế dự phòng của Việt Nam nhận định, theo quy định, sau khi công bố khỏi bệnh, các bệnh nhân sẽ tiếp tục được cách ly tại nhà 14 ngày. Như trường hợp bệnh nhân 188, được phát hiện dương tính trong thời gian đang cách ly tại nhà, sau đó ngay lập tức được đưa vào cách ly tại cơ sở y tế.
"Nguy cơ lây lan trong cộng đồng là không nhiều" - ông Phu nhận định.
HP (Nguoiduatin.vn)
