Ung thư là nguyên nhân gây tử vong thứ hai sau bệnh tim mạch. Mỗi năm, thế giới có khoảng 19 triệu người mắc ung thư, trong đó Việt Nam là 182.000 ca.

Tỷ lệ mắc mới và tử vong do ung thư cũng có xu hướng tăng ở hầu hết quốc gia, nhất là các nước đang phát triển. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ghi nhận mỗi năm hơn 19 triệu ca mắc mới ung thư và hơn 10 triệu người tử vong vì bệnh này, trong đó 2/3 là ở các nước đang phát triển.

Các chuyên gia của Bệnh viện K cho hay, giống như xu hướng chung của thế giới số mắc ung thư tại nước ta cũng tăng lên. Tại Việt Nam, với dân số hơn 100 triệu dân, mỗi năm chúng ta cũng ghi nhận khoảng 180.000 ca mắc ung thư mới. Đây là con số đáng suy ngẫm, trăn trở. Trước đây, số lượng bệnh nhân tử vong do ung thư đứng thứ 3 sau tim mạch, bệnh truyền nhiễm, hiện tại, bệnh ung thư đã đứng hàng thứ 2.

Người bệnh xếp hàng mua thuốc tại Bệnh viện K (Hà Nội). Ảnh: Phương Thúy. 

Chia sẻ với báo chí, PGS.TS Phạm Văn Bình - Phó Giám đốc Bệnh viện K cho hay: Theo thống kê có khoảng hơn 200 bệnh ung thư. Đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được chính xác đâu là nguyên nhân dẫn đến bệnh ung thư mà mới chỉ xác định được các yếu tố nguy cơ của bệnh.

Thứ nhất, dân số càng cao tỷ lệ mắc càng nhiều. Ngoài ra, tuổi thọ người dân ngày càng tăng. Ung thư liên quan chặt chẽ tới yếu tố tuổi. Càng nhiều tuổi nguy cơ mắc ung thư càng lớn hơn.

Thứ hai, các yếu tố nhiễm virus, nhiễm trùng. Ví dụ viêm gan virus B và viêm gan virus C làm tăng nguy cơ ung thư. Virus HPV tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung, ung thư vòm họng, ung thư dương vật ở nam giới. Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) gây viêm dạ dày và là yếu tố tăng nguy cơ ung thư dạ dày. 

Thứ ba, lối sống của người dân thay đổi. Bác sĩ Bình cho biết những thói quen xấu là lười vận động, ăn uống không lành mạnh, dẫn tới thừa cân béo phì. Đặc biệt, tỷ lệ người Việt lạm dụng bia rượu, hút thuốc còn cao. Những thói quen như quan hệ tình dục không an toàn cũng làm tăng nguy cơ ung thư.

Thứ tư, các yếu tố ô nhiễm môi trường như nguồn nước, không khí, ô nhiễm trong quá trình lao động cũng tăng nguy cơ ung thư.

Thứ năm, tỷ lệ người được phát hiện mắc ung thư tăng là do nền y học có nhiều sự phát triển. Hiện nay, các máy siêu âm hiện đai, nội soi tiêu hóa, các xét nghiệm máu đã về tới y tế cơ sở. Người dân có thể tầm soát ung thư tiêu hóa từ tuyến huyện. Bệnh nhân phát hiện bất thường trong chỉ số xét nghiệm máu hay quá trình siêu âm có thể làm tầm soát chuyên sâu. Qua đó, người bệnh được phát hiện ung thư sẽ tăng hơn trước.

Bệnh ung thư vẫn là gánh nặng và đặt ra nhiều thách thức cho ngành y tế. Mặc dù, việc chẩn đoán và điều trị ung thư đã có nhiều tiến bộ nhưng Việt Nam vẫn có nhiều bệnh nhân ung thư được phát hiện ở giai đoạn muộn. Điều đó khiến việc điều trị gặp nhiều khó khăn, gây tốn kém.

Ở giai đoạn sớm, bệnh có thể được điều trị bằng phẫu thuật triệt căn và 60% bệnh nhân ung thư có thể can thiệp ngoại khoa. Trong số ca mắc mới, 1/3 bệnh nhân nếu biết cách phòng tránh có thể không mắc ung thư; 1/3 nếu phát hiện sớm có thể điều trị khỏi hẳn; 1/3 bệnh nhân còn lại phát hiện bệnh ở giai đoạn tiến triển.

Tại nước ta, 10 loại ung thư phổ biến nhất năm 2020 gồm gan (chiếm 14,5%), phổi (14,4%), vú (11,8%), dạ dày (9,8%), đại tràng (5,1%), trực tràng (3,5%), bệnh bạch cầu (3,4%), tuyến tiền liệt (3,4%), vòm họng (3,3%) và tuyến giáp (3%).

Theo thống kê của Bệnh viện K, chi phí điều trị đối với một bệnh nhân ung thư dao động trung bình trên 176 triệu đồng/năm. Trong đó, bảo hiểm y tế chi trả khoảng 51 triệu đồng (chiếm 29% chi phí điều trị). Điều đáng lo ngại là có tới 33,8% bệnh nhân ung thư hiện nay không thể chi trả tiền thuốc do kinh phí điều trị quá nhiều.

HL (SHTT)