Những sai lầm khi sử dụng dầu ăn vô tình biến món ăn thành 'chất độc', là 'thủ phạm' gây ung thư: Đáng tiếc nhiều gia đình Việt mắc phải

Dầu ăn là một yếu tố quan trọng tạo nên những món ăn ngon, tuy nhiên, một số người sử dụng dầu ăn sai cách là nguy cơ dẫn đến ung thư.

Những cách dùng dầu ăn dưới đây hết sức phổ biến, nhưng có thể bạn chưa biết đó là sai lầm chết người.

1. Ăn duy nhất một loại dầu ăn

Hiện nay, hầu như các gia đình thường chỉ dùng duy nhất một loại dầu ăn. Thật ra nên dùng nhiều loại dầu ăn để thay thế cho nhau hoặc là mỗi loại nên dùng trong một thời gian. Hết quãng thời gian đó thì chuyển sang loại dầu ăn khác vì không phải loại dầu ăn nào cũng đáp ứng đầy đủ những chất mà cơ thể cần. Việc thay đổi các loại dầu ăn khác nhau sẽ có lợi cho cơ thể.

Nhiều người lại có tâm lý ngại dầu ăn vì sợ chất béo. Đây là cách nghĩ sai lầm. Nhu cầu chất béo chiếm từ 15 - 30% trên tổng năng lượng mang lại từ khẩu phần ăn là cân đối. Dầu ăn sẽ cung cấp một lượng chất béo hữu ích.

Trong căn bếp của mỗi gia đình nên có 2 loại dầu. Một loại phù hợp cho chiên, rán như các loại dầu cooking vì có khả năng chịu được nhiệt độ cao trong quá trình nấu nướng. Còn một loại dầu chỉ dùng để sử dụng với những món ăn xào, ướp thực phẩm, ăn sống trực tiếp, làm salad, gỏi như các loại dầu như hướng dương, đậu nành, hạt cải, ô-liu… hấp thu tốt các vitamin A, D, E, K có trong thực phẩm, bổ sung các acid béo thiết yếu và tăng vị ngon cho thức ăn.

2. Tái sử dụng dầu ăn nhiều lần

Để tiết kiệm, không ít bà nội trợ vẫn thường giữ lại dầu ăn thừa để sử dụng cho lần tiếp theo. Tuy nhiên theo tờ The Healthsite, việc tái sử dụng dầu có thể tạo ra các gốc tự do gây bệnh nguy hiểm.

Nhà tư vấn chế độ ăn uống - Naini Setalvad cho biết: Gốc tự do có thể làm tổn thương các tế bào khỏe mạnh, từ đó dẫn đến ung thư, xơ vữa động mạch hoặc làm tắc nghẽn động mạch.

Theo PGS Trần Hồng Côn (khoa Hóa học, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội) dầu ăn tốt nhất chỉ nên dùng một lần, nếu tái chế ở nhiệt độ cao thì thành phần hóa học trong chúng sẽ bị biến đổi, thậm chí có thể phân huỷ thành chất béo chuyển hóa (trans-fat) - loại chất độc gây ung thư, tim mạch.... Ngoài ra, sau khi được tái sử dụng, dầu ăn sẽ không còn giàu giá trị dinh dưỡng như ban đầu do các vitamin đã bị phá hủy.

Vì vậy, khi nấu ăn các bà nội trợ cần cân đối lượng dầu ăn mà mình sử dụng, tránh lãng phí cũng như không nên tái chế lại phần dầu ăn đã qua sử dụng.

3. Đun nóng dầu ăn ở nhiệt độ cao 

Theo các nhà khoa học, nhiệt độ cao sẽ khiến cho dầu thực vật bị oxy hóa, tạo ra các chất aldehyd-một loại độc tố gây ung thư.Kết quả này đã được giáo sư Martin Grootveld thuộc đại học De Montfort (Anh) công bố sau một loạt các thí nghiệm. Ông đã tiến hành đo nồng độ các aldehyde được tạo ra khi đun nóng các loại dầu thực vật, bơ và mỡ động vật ở nhiệt độ cao và thấy rằng, dầu ngô và dầu hướng dương là hai loại dầu tạo ra hàm lượng aldehyde cao nhất, trong khi đó dầu dừa, bơ và mỡ động vật lại tạo ra ít aldehyd hơn.

Nấu nướng ở nhiệt độ càng cao, dầu thực vật càng sinh ra nhiều chất độc hại. Ở 60oC, dầu ăn bắt đầu bị oxy hóa. Trên 100oC, các acid béo trong dầu ăn bắt đầu phân hủy và ở nhiệt độ trên 200oC, dầu ăn bốc khói, tạo ra nhiều chất độc hại. Và người chịu ảnh hưởng nặng nề nhất là người nấu. Đặc biệt nấu nướng trong điều kiện không thoáng khí, khói dầu ăn có thể đi vào phổi và gây ung thư phổi.

Theo khuyến cáo của Viện dinh dưỡng lâm sàng (Việt Nam), dầu ăn chỉ nên sử dụng ở nhiệt độ vừa phải, đặc biệt là khi chiên rán. Ngoài ra, bạn có thể đổi cách làm đó là để cho chảo thật nóng, sau đó mới cho dầu vào, tiếp đến cho luôn cả thực phẩm cần nấu.

4. Dùng dầu ăn hoàn toàn thay mỡ

Để có sức khỏe tốt khi nấu ăn tốt nhất nên dùng cả dầu thực vật và mỡ động vật để chế biến thức ăn. Mỡ động vật vẫn có những tác dụng nhất định với cơ thể nên chúng ta vẫn cần dùng đến trong thực đơn hàng ngày. Mỡ động vật cung cấp lipid để cấu tạo nên các bộ phận trong cơ thể, cung cấp cholesterol cho cơ thể mặc dù số lượng không nhiều. Dầu thực vật có tác dụng cung cấp các axit béo không no (omega 3 và omega6).

Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên, với người khỏe mạnh bình thường thì nên sử dụng song song dầu thực vật mà mỡ động vật (trẻ em nên ăn theo tỉ lệ 50 - 50). Còn với người béo phì, cholestorol cao, mỡ máu, có nguy cơ tăng huyết áp, tiểu đường… thì chỉ nên dùng dầu thực vật để giảm lượng chất béo động vật vào cơ thể. Nggười bị xơ vữa động mạch đã có biểu hiện ra thành bệnh tim mạch thì nên ăn hoàn toàn dầu thực vật.

5. Sử dụng dầu ăn bị hỏng

Những chai dầu kích thước lớn thường là lựa chọn của các gia đình vì chúng tiết kiệm thời gian mua sắm, hơn nữa lại có giá thành rẻ hơn nhiều so với việc mua lẻ từng chai nhỏ. Tuy nhiên, bạn không nên ham rẻ mà chỉ nên mua loại dầu phù hợp với nhu cầu sử dụng của mình.

Dầu ăn sau khi mở bao bì, có thể hết hạn và bị hỏng, với dấu hiệu là xuất hiện mùi hôi, màu dầu bị đục, đậm hơn so với khi mới mua. Đặc biệt, dầu có những hình nổi li li trên bề mặt, xuất hiện nấm mốc ở phía trong chai dầu. Nếu có dấu hiệu này bạn tốt nhất nên vứt bỏ ngay để không gây hại sức khỏe.

Do đó, cách dùng dầu ăn tốt nhất là nên mua từng chai nhỏ để quá trình lưu trữ trong nhà không bị quá dài. Khi mua, người tiêu dùng nên lựa chọn loại dầu ăn có nguồn gốc, xuất xứ và đề rõ hạn sử dụng.

PN (Nguoiduatin.vn)