Lợi nhuận ngân hàng thay đổi ra sao 5 năm qua?

Với các ngân hàng Việt, mốc thời gian 5 năm đang cho thấy những thay đổi rất lớn cả về quy mô lẫn vị trí lợi nhuận của các ngân hàng.

Vietinbank rớt khỏi top 3 ngân hàng lợi nhuận cao nhất

Nhiều năm trước, lợi nhuận các ngân hàng thương mại thu về hàng năm có thể có nhiều thay đổi, nhưng 3 vị trí dẫn đầu luôn thuộc về nhóm ngân hàng có vốn sở hữu Nhà nước gồm Vietcombank, BIDV và Vietinbank. Tuy nhiên, năm 2018 đánh dấu lần đầu tiên một ngân hàng tư nhân lọt vào top 3 nhà băng có lợi nhuận cao nhất.

Đặt ra kế hoạch 10.000 tỷ lợi nhuận trước thuế trong năm 2018, con số thực tế Techcombank thu về lên tới hơn 10.660 tỷ đồng. Nếu tính trong 5 năm, quy mô lợi nhuận của nhà băng này đã tăng hơn 7,5 lần. Với kết quả này, Techcombank đã vượt mặt cả Vietinbank, lẫn BIDV về số lợi nhuận thu về một năm và chỉ đứng sau Vietcombank với hơn 18.300 tỷ đồng.

Với Vietinbank, từ ngân hàng đứng số một về lợi nhuận năm 2013 với 7.751 tỷ đồng, sau 5 năm, quy mô ngân hàng đã tăng hơn gấp đôi nhưng lợi nhuận thu về lại giảm hơn 12%. Dĩ nhiên, đằng sau mỗi ngân hàng là một câu chuyện khó khăn và vướng mắc cơ chế khác nhau, không thể tăng vốn đang là khó khăn lớn nhất ảnh hưởng trực tiếp tới tình hình kinh doanh hàng năm của Vietinbank. Tuy nhiên, đà tăng trưởng của Techcombank cho thấy mảng bán lẻ và khách hàng cá nhân đang tạo ra rất nhiều lợi nhuận.

Không chỉ Techcombank, những ngân hàng tư nhân tập trung vào mảng kinh doanh này như VPBank, MBBank vài năm gần đây cũng tăng trưởng rất nhanh về lợi nhuận. Năm 2018, hai nhà băng này đang chiếm vị trí thứ 4 và thứ 5 trong danh sách những ngân hàng lãi nhiều nhất, vượt qua những “ông lớn” Nhà nước như Vietinbank và Agribank.

Trong khi đó, Vietcombank có năm thứ 3 liên tiếp ở vị trí top 1 lợi nhuận ngân hàng. Mức lợi nhuận thu về năm 2018 vượt khá xa các đơn vị xếp sau.

Với hơn 18.300 tỷ đồng, lãi trước thuế của Vietcombank năm nay còn lớn hơn của cả BIDV và Vietinbank gộp lại (khoảng 16.000 tỷ). Trong khi ngân hàng này tăng trưởng tới 61% lợi nhuận thì BIDV chỉ tăng nhẹ 11% còn Vietinnank giảm 25% so với năm trước đó.

Thậm chí, Vietcombank còn đang có lợi thế khi đã hoàn tất nâng vốn lên gần 37.000 tỷ đồng, và là một trong những ngân hàng đầu tiên đạt chuẩn Basel II được Ngân hàng Nhà nước công nhận.

Trong một chia sẻ gần đây, lãnh đạo NHNN cho biết sẽ có cơ chế ưu tiên với nhóm ngân hàng hoàn thành sớm chuẩn Basel II để khuyến khích, và một trong số đó là tăng trưởng tín dụng “thoáng” hơn. Với việc hơn 70% lợi nhuận vẫn đến từ tín dụng, cơ chế này sẽ giúp những ngân hàng như Vietcombank cải thiện rất nhiều lợi nhuận trong những năm tiếp theo.

Chia sẻ với Zing.vn, lãnh đạo ngân hàng TMCP tư nhân cho biết lợi thế của ngân hàng chính là việc được lựa chọn chiến lược kinh doanh. Việc có thể tự lựa chọn cho mình hướng đi và chiến lược phù hợp với thế mạnh và chủ động sử dụng các nguồn lực giúp ngân hàng tăng trưởng tốt hơn.

Tuy nhiên, đây cũng là con dao hai lưỡi nếu lựa chọn chiến lược không phù hợp, việc "con tàu" đi lệch hướng là điều không tránh khỏi, khi đó lợi ích không chỉ của khách hàng mà chính những cổ đông ngân hàng cũng bị ảnh hưởng.

Những thay đổi lớn chỉ sau 5 năm

Chỉ sau 5 năm, top 10 ngân hàng có lợi nhuận cao nhất đã chứng kiến sự thay đổi rất lớn cả về vị trí lẫn con số.

Trong đó, top 10 năm vừa qua đã thu được số tiền lãi trước thuế nhiều hơn tới 50.000 tỷ đồng so với top 10 nhà băng đứng đầu tạo ra được trong năm 2013.

5 năm trước, Eximbank chỉ cần hơn 800 tỷ đồng lợi nhuận đã có một vị trí trong top 10 này, nhưng hiện tại, với mức lãi trước thuế trên, ngân hàng sẽ bị đẩy xuống dưới top 20 trong ngành.

Một số thay đổi trong top 10 lợi nhuận ngân hàng 5 năm qua:

Trong khi con số để lọt vào top 10 lợi nhuận năm nay lên tới hơn 2.700 tỷ đồng, thuộc về VIB.

Cũng trong năm 2013, để giữ vị trí số một lợi nhuận, Vietinbank chỉ cần hơn 7.751 tỷ đồng thì năm nay, mức lợi nhuận của ngân hàng giữ vị trí top 1 lên tới 18.356 tỷ đồng, gấp hơn 2 lần so với 5 năm trước.

Không chỉ ghi nhận những thay đổi lớn ở nhóm ngân hàng có vốn Nhà nước, nhóm ngân hàng tư nhân dẫn đầu cũng thay đổi rất mạnh khi Techcombank và VPBank đã bỏ khá xa so với những nhà băng còn lại như MBBank, ACB, HDBank hay Sacombank…

Trong khi, Techcombank đã chinh phục được mốc 10.000 tỷ trong năm 2018 thì VPBank cũng đã tiệm cận mốc này với 9.200 tỷ đồng thu về năm qua.

Số lượng ngân hàng có mức lợi nhuận nghìn tỷ cũng tăng mạnh khi 5 năm trước toàn hệ thống chỉ có 9 cái tên đạt được mức lợi nhuận này. Năm 2018, con số chưa chính thức đã lên tới gần 20 ngân hàng.

Cơ cấu lợi nhuận ngân hàng cũng có sự thay đổi rõ rệt khi tỷ trọng lợi nhuận từ dịch vụ cũng đã tăng rất nhiều so với trước đó. Từ mức chỉ đóng góp 5-10% vào tổng thu nhập, mảng dịch vụ hiện đã chiếm trung bình trên 20% tổng thu nhập hoạt động của các ngân hàng.

Theo Quang Thắng (Tri Thức Trực Tuyến)