Giới nghiên cứu và các bác sĩ cảnh báo về chủng virus SARS-CoV-2 mới ở khu vực Amazon (Brazil) mà họ tin rằng gây ra tình trạng số ca tử vong tăng cao trong thời gian gần đây ở một số nơi tại Nam Mỹ, đồng thời cũng gây bệnh cho nhiều người trẻ hơn.
Brazil tuần này ghi nhận số trường hợp tử vong vì Covid-19 trong 24 giờ cao nhất từ trước tới nay, nâng tổng số người chết vì căn bệnh lên trên mức 250.000. Hôm 02/03, nước này báo cáo 1.641 trường hợp tử vong vì Covid-19. Peru hiện cũng đang gặp khó khăn trong việc kiểm soát làn sóng lây nhiễm thứ hai.
Biến chủng mới, được gọi là P.1, lây nhiễm nhanh gấp 1,4 tới 2,2 lần so với chủng trước đây xuất hiện ở Brazil, đồng thời có khả năng khiến người từng mắc các chủng khác nhiễm bệnh nhiều hơn từ 25%-61%, theo nghiên cứu được công bố hôm 02/03.
Chương trình tiêm chủng diện rộng chưa được triển khai rộng rãi trong khu vực, các nước như Brazil có nguy cơ trở thành nới sinh sôi của các biến thể virus SARS-CoV-2 có khả năng khiến các vaccine Covid-19 hiện nay kém hiệu quả hơn, các chuyên gia y tế cảnh báo.
"Chúng tôi đang đối mặt với tình hình nguy cấp tại đây - hệ thống y tế tại nhiều bang ở Brazil đã sụp đổ, và điều đó sẽ xảy ra trong những ngày tới ở một số nơi khác," Eliseu Waldman, nhà dịch tễ học thuộc Đại học Sao Paulo nói với Wall Street Journal.
Một số bác sĩ báo cáo ngày càng có nhiều bệnh nhân trẻ nhập viện điều trị, nhiều người mới chỉ 30-40 tuổi và không có bệnh nền. Tại Peru, một số bác sĩ nói bệnh nhân trở bệnh nặng rất nhanh, chỉ 3-4 ngày sau khi xuất hiện các triệu chứng đầu tiên, so với mức trung bình khoảng 9-14 ngày hồi năm ngoái.
"Virus đang hoạt động khác đi," Rosa Lopez, bác sĩ tại khoa điều trị tích cực ở Bệnh viện Guillermo Almenara Irigoyen tại Lima (Peru) nói. "Nó thực sự rất hung hãn... tình hình hiện nay rất khó khăn, rất tồi tệ".
Biến chủng P1 xuất hiện tại thành phố Manaus (Brazil) vào cuối năm ngoái, nhanh chóng thu hút sự chú ý của các nhà khoa học Brazil cũng như thế giới. Biến chủng này có nhiều đột biến trên protein gai, giúp virus xâm nhập tế bào cơ thể người hiệu quả hơn, khiến giới khoa học đặc biệt lo ngại.
"Chúng ta đang ở thời điểm tồi tệ nhất. Tôi không bất ngờ nếu hiện nay P.1 đã lan ra toàn Brazil," Felipe Naveca, nhà nghiên cứu thuộc Quỹ Oswaldo Cruz nói. Ông ước tính có hàng trăm biến chủng Covid-19 tại Brazil, trong đó P.1 đáng lo ngại nhất.
Tuy vậy, các nhà nghiên cứu vẫn chưa giải thích được vì sao nhiều người trẻ đổ bệnh, và liệu P.1 có gây tử vong nhiều hơn không, hay chỉ lây lan nhanh hơn.
"Dịch bệnh bùng phát tại Manaus gần đây đã khiến hệ thống y tế của thành phố bị quá tải, khiến người dân không thể tiếp cận đầy đủ với các dịch vụ chăm sóc sức khỏe," các tác giả nghiên cứu về biến chủng P.1, đứng đầu là Nuno Farria, giáo sư tiến hóa virus tại Đại học Oxford và Đại học Hoàng gia London, viết.
"Do đó chúng tôi không thể xác định ước tính nguy cơ tử vong tương đối tăng lên là do biến chủng P.1, do hệ thống y tế ở Manaus bị quá thải, hay cả hai," nhóm nghiên cứu viết.
Một nghiên cứu do Naveca đứng đầu được công bố tuần trước cho thấy một số ca nhiễm chủng P.1 có lượng virus gấp 10 lần so với các chủng ban đầu ở Brazil. Tuy vậy, nhóm các nhà khoa học quốc tế do Faria dẫn đầu kết luận chưa thể xác định liệu P.1 có liên quan tới lượng virus lớn hơn ở các bệnh nhân hay không, cho tới khi nghiên cứu lâm sàng chi tiết được thực hiện.
Các nhà nghiên cứu ở Nam Phi cũng đang vất vả tìm kiếm lời giải cho những câu hỏi tương tự khi nghiên cứu về biến chủng mới B.1.351. Các bác sĩ tại nước này báo cáo bệnh nhân trẻ nhập viện và tử vong nhiều hơn, tuy vậy giới nghiên cứu kết luận nhiều người trẻ bệnh nặng hơn là do số bệnh nhân tăng cao. Nguy cơ bệnh nhân trẻ tử vong tăng là bởi các bệnh viện quá tải, không phải do bản thân biến chủng dễ gây chết người hơn.
Một giả thuyết khác lý giải tình trạng ngày càng có nhiều bệnh nhân trẻ là bởi virus đã khiến nhiều bệnh nhân lớn tuổi tử vong, theo Francisco Cardoso, chuyên gia bệnh truyền nhiễm ở Bệnh viện Emilio Ribas, thành phố Sao Paulo (Brazil).
Các nước Mỹ Latin được coi là điểm nóng Covid-19 từ khi dịch bệnh bùng phát, nhưng gần đây các bác sĩ ở Brazil ngày càng trở nên tuyệt vọng hơn, miêu tả những cảnh tượng kinh khủng trên khắp cả nước. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này không chỉ vì biến chủng mới mà còn vì sự thiếu chuẩn bị và phòng ngừa của chính phủ các nước trong khu vực, theo các chuyên gia y tế.
Hồ Anh (Nguoiduatin.vn)
