Hà Nội ô nhiễm không khí: Thành phố khẳng định 60% do giao thông, Bộ nói chỉ 12%

Buổi tọa đàm "Chuyển đổi xe xăng sang xe điện: Để không ai bị bỏ lại phía sau" do báo Tiền Phong tổ chức sáng 21/7, có sự góp mặt của đại diện các cơ quan quản lý nhà nước như Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), Sở Xây dựng Hà Nội, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, cùng nhiều chuyên gia trong lĩnh vực môi trường và giao thông.

"Độ vênh" số liệu: Nguồn ô nhiễm chính là gì?

Bà Nguyễn Hoàng Ánh – Quyền trưởng phòng quản lý chất lượng môi trường, Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường – cho biết ô nhiễm không khí Hà Nội đã được đề cập nhiều năm qua, thể hiện rõ ý chí chính trị trong việc giải quyết vấn đề này.

Theo bà Ánh, quan sát diễn biến ô nhiễm không khí tại Hà Nội và TP.HCM cho thấy, trong thời gian dịch COVID-19, chất lượng không khí của hai thành phố này rất sạch. Tuy nhiên, sau dịch, khi các hoạt động kinh tế hồi phục, hầu như rất ít ngày không khí ở mức sạch. Đặc biệt, trong 3 tháng cuối năm, có đến 47 ngày ô nhiễm ở mức rất xấu, đỉnh điểm có ngày chỉ số IQI lên tới 246. Thậm chí vào ngày 19/7 vừa qua, trước thời điểm mưa dông, chất lượng không khí tại 3 điểm quan trắc của Bộ đều ở mức rất xấu.

Tuy nhiên, về nguyên nhân gây ô nhiễm, các số liệu lại có sự khác biệt đáng kể:

- Báo cáo của Hà Nội cho rằng ô nhiễm từ các phương tiện giao thông chiếm trên 60%.

- Trong khi đó, theo nhận định của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nguồn ô nhiễm từ khí thải phương tiện giao thông chỉ chiếm khoảng 12%, bụi từ hoạt động giao thông là 23%. Các nguồn bụi lớn khác bao gồm bụi từ hoạt động xây dựng (17-18%) và hoạt động đốt rơm rạ, lốp xe (15-16%).

Bà Ánh nhấn mạnh: "Để xác định nguyên nhân ô nhiễm chuẩn xác thì dứt khoát phải có hoạt động đó là kiểm kê khí thải. Tuy nhiên, thực tế các nguồn khí thải của chúng ta là nguồn động, linh hoạt, thay đổi liên hoạt. Thứ hai là kinh phí kiểm kê chưa có và phương pháp kiểm kê chưa chuẩn." Bà cho hay, theo nhận định của Bộ, hoạt động giao thông tích hợp với thời tiết là nguyên nhân chính gây ô nhiễm.

Chuyển đổi xe xăng sang điện: Bài toán lớn cần nhiều lời giải

Ông Nguyễn Đông Phong, Giám đốc Trung tâm Thử nghiệm khí thải xe cơ giới đường bộ, Cục Đăng kiểm Việt Nam, Bộ Xây dựng, cho rằng việc giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong hoạt động giao thông vận tải đã được cụ thể hóa bằng Chỉ thị số 20 của Thủ tướng.

Ông Phong đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết của việc giảm phát thải từ xe máy, bởi cả nước hiện có gần 70 triệu xe máy, tập trung ở các đô thị đông dân cư. Trong khi xe ô tô đã được kiểm soát khí thải từ năm 2006, toàn bộ hơn 70 triệu xe máy xăng đang lưu thông tại Việt Nam lại chưa thực hiện việc này, mặc dù quy chuẩn khí thải xe máy đã áp dụng với xe máy mới ra thị trường.

Để giải quyết thực trạng này, ông Phong khẳng định việc chuyển đổi xe máy chạy xăng sang xe điện sẽ giúp giảm đáng kể lượng khí thải, góp phần cải thiện chất lượng không khí tại Hà Nội.

Tuy nhiên, việc hiện thực hóa chuyển đổi này đặt ra rất nhiều bài toán lớn, do tác động mạnh mẽ đến xã hội và đời sống người dân, đặc biệt là nhóm người yếu thế. Ông Phong lưu ý rằng Nhà nước và các cấp chính quyền cần có công cụ chính sách hỗ trợ người dân.

Ngoài ra, việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện còn cần giải quyết các vấn đề về hệ thống trạm sạc và đơn vị cung cấp điện. Ông Nguyễn Đông Phong cũng chỉ ra bài toán "rác thải pin" mà Hà Nội cần giải quyết triệt để, bao gồm giảm thiểu việc thải bỏ pin, tái chế và chuyển đổi mục đích sử dụng pin thải, cũng như phát triển công nghệ xử lý pin thải và quy định chặt chẽ về hoạt động này.

Tất cả những vấn đề trên đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, chính quyền địa phương và các bên liên quan để có thể triển khai hiệu quả việc chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện.

Tổng hợp từ báo Tuổi Trẻ