Hai loại vaccine "đắt đỏ" giá hàng triệu đồng sẽ được tiêm miễn phí từ 2026

Phát biểu tại Lễ tổng kết cuộc thi tìm hiểu về chương trình tiêm chủng mở rộng tại Việt Nam diễn ra ngày 26/12 ở Hà Nội, ông Dương Chí Nam – Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế) – cho biết việc bổ sung hai loại vaccine này là bước đi quan trọng, góp phần giảm gánh nặng bệnh tật và hướng tới mục tiêu đến năm 2030 đạt tỷ lệ tiêm chủng 95% theo định hướng của Chính phủ.

Theo kế hoạch, ngành y tế sẽ bắt đầu triển khai tiêm vaccine phế cầu với quy mô nhỏ ngay trong quý I/2026. Căn cứ số liệu trẻ dưới 1 tuổi năm 2025, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương dự kiến thực hiện trước tại một số địa phương gồm Bắc Kạn, Lạng Sơn, Quảng Nam, Đắk Nông, Sóc Trăng, Tuyên Quang, Lào Cai, Cao Bằng, Sơn La và Quảng Ngãi.

Đối với vaccine phòng ung thư cổ tử cung (HPV), chương trình sẽ ưu tiên triển khai tại các khu vực khó khăn từ quý III/2026. Bốn tỉnh được lựa chọn thí điểm tiêm miễn phí cho bé gái 11 tuổi là Tuyên Quang, Quảng Ngãi, Đắk Lắk và Vĩnh Long. Theo ước tính của cơ quan chuyên môn, trong giai đoạn 2026–2028, mỗi năm sẽ có khoảng 18.000 trẻ tại các địa phương này được hưởng lợi từ chính sách.

Hiện nay, để tiêm các loại vaccine trên theo hình thức dịch vụ, phụ huynh phải chi trả khoản tiền không nhỏ. Vaccine HPV dành cho nữ từ 9–26 tuổi có giá từ 1 đến 2 triệu đồng mỗi liều, tổng chi phí cho đủ ba mũi dao động 3–6 triệu đồng. Vaccine phế cầu cho trẻ từ 6 tuần tuổi cũng có giá khoảng 1,2 triệu đồng mỗi mũi. Việc đưa hai loại vaccine này vào chương trình tiêm chủng miễn phí giúp trẻ em, đặc biệt ở vùng khó khăn, có cơ hội tiếp cận bình đẳng với các dịch vụ y tế chất lượng cao.

Phế cầu và HPV là hai trong bốn loại vaccine mới được bổ sung vào chương trình tiêm chủng quốc gia giai đoạn 2024–2030. Trước đó, vaccine phòng virus Rota đã được tiêm thử nghiệm quy mô nhỏ từ cuối năm 2024 và dự kiến mở rộng vào năm 2026; vaccine phòng cúm được lên kế hoạch triển khai từ năm 2030. Như vậy, từ năm 2026, số bệnh truyền nhiễm có vaccine miễn phí sẽ tăng lên 13 bệnh, bao gồm nhiều bệnh nguy hiểm như viêm gan B, lao, bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, sởi, rubella, viêm não Nhật Bản B, tiêu chảy do virus Rota, các bệnh do phế cầu và ung thư cổ tử cung.

Chương trình Tiêm chủng mở rộng quốc gia được triển khai từ năm 1985 và đã ghi nhận nhiều kết quả quan trọng sau gần 40 năm. Việt Nam đã thanh toán bệnh bại liệt vào năm 2000, loại trừ uốn ván sơ sinh năm 2005, đồng thời duy trì tỷ lệ trẻ dưới 1 tuổi được tiêm chủng đầy đủ ở mức trên 90%.

Theo ngành y tế, vi khuẩn phế cầu là nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh nguy hiểm ở trẻ nhỏ như viêm phổi, viêm màng não và nhiễm trùng huyết, với nguy cơ tử vong cao hoặc để lại di chứng nặng nề. Trong khi đó, virus HPV là tác nhân chính gây ung thư cổ tử cung và nhiều bệnh lý đường sinh dục khác. Việc tiêm vaccine phế cầu giúp trẻ hình thành kháng thể đặc hiệu, giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế tình trạng kháng kháng sinh. Riêng vaccine HPV, tiêm chủng sớm – đặc biệt trong độ tuổi 9–14 – được chứng minh mang lại hiệu quả bảo vệ trên 90% trong việc ngăn ngừa các tổn thương tiền ung thư.