Nhằm kịp thời tháo gỡ các vướng mắc lớn về tài chính đất đai đang gây gánh nặng tài chính đột biến cho người dân, chiều 18-11, Chính phủ đã chính thức trình Quốc hội Dự thảo Nghị quyết quy định một số cơ chế, chính sách quan trọng để giải quyết những khó khăn trong quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Điểm đáng chú ý nhất trong đề xuất lần này là cơ chế tính tiền sử dụng đất khi người dân có nhu cầu chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp, đặc biệt là đất vườn, sang đất ở.

Gánh nặng "tỷ đồng" sẽ được tháo gỡ

Trong thời gian gần đây, việc thu tiền sử dụng đất đã trở thành nỗi lo lớn của nhiều hộ gia đình. Trước khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, người dân chỉ phải nộp một phần tiền sử dụng đất theo tỷ lệ phần trăm chênh lệch giữa giá đất ở và đất nông nghiệp (30% cho diện tích trong hạn mức và 50% khi vượt hạn mức).

Tuy nhiên, quy định này đã bị bãi bỏ sau khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, buộc người dân phải nộp 100% phần chênh lệch giữa giá đất nông nghiệp và đất ở. Điều này, cộng với việc bảng giá đất mới tại nhiều địa phương tăng cao, đã đẩy tiền sử dụng đất mà người dân phải nộp tăng đột biến, có trường hợp phải nộp số tiền chênh lệch lên tới hàng tỉ đồng.

Đề xuất mới: Quay lại cơ chế nộp 30%

Để tháo gỡ vướng mắc này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, đã trình bày tờ trình với đề xuất cụ thể tại Điều 10 của dự thảo nghị quyết.

Theo đó, đối với trường hợp chuyển mục đích sử dụng đất từ đất vườn, ao, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở sang đất ở (hoặc đất có nguồn gốc là đất vườn, ao gắn liền đất ở nhưng bị tách thửa), tiền sử dụng đất sẽ được tính theo mức thu bằng tỷ lệ phần trăm chênh lệch, thay vì 100% như hiện tại:

- Trong hạn mức giao đất ở tại địa phương: Nộp 30% chênh lệch giữa tiền sử dụng đất tính theo giá đất ở và giá đất nông nghiệp.

- Vượt hạn mức nhưng không quá 1 lần hạn mức giao đất ở: Nộp 50% phần chênh lệch.

- Vượt quá 1 lần hạn mức giao đất ở: Nộp 100% phần chênh lệch.

Quy định trên cũng làm rõ, mức thu tiền sử dụng đất này sẽ chỉ được tính một lần cho một hộ gia đình, cá nhân trên một thửa đất.

Như vậy, nếu được thông qua, người dân chuyển đổi đất vườn sang đất ở trong hạn mức giao đất ở sẽ chỉ phải đóng 30% phần chênh lệch, giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính so với quy định 100% áp dụng trong thời gian qua.

Ngoài ra, dự thảo nghị quyết cũng đề xuất các nội dung khác về tài chính đất đai, giá đất như: tháo gỡ căn cứ tính tiền sử dụng đất, thời điểm chọn thông tin đầu vào; sửa đổi quy định bảng giá đất, hệ số điều chỉnh, Hội đồng thẩm định giá đất; và cơ chế miễn giảm tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Những quy định mới về miễn, giảm cũng được đề xuất: trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sẽ không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất hay đề nghị miễn (trừ trường hợp chỉ được miễn một số năm). Khi chuyển mục đích sử dụng đất, người sử dụng đất sẽ nộp tiền dựa trên mức chênh lệch giữa loại đất sau và trước khi chuyển mục đích.

Việc Chính phủ đề xuất cơ chế này được kỳ vọng sẽ nhanh chóng tháo gỡ vướng mắc về thu tiền sử dụng đất, giảm gánh nặng tài chính và tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hàng triệu hộ gia đình, cá nhân trên cả nước.

Theo PV (SHTT)