Sau 2 thập kỷ ngồi ghế CEO Apple, Tim Cook đã thay đổi thế giới như thế nào?

Giám đốc Vận hành (COO) không được chú ý nhiều như Giám đốc Điều hành (CEO) nhưng tại Apple, COO đã chứng minh được vai trò then chốt trong thành công của công ty. Điều này không có gì ngạc nhiên khi Tim Cook được thăng chức từ COO lên CEO và mang lại thành công khổng lồ cho Apple.

Tim Cook được bổ nhiệm làm COO của Apple vào ngày 14/10/2005.

Khi công bố bổ nhiệm, cố CEO Apple - Steve Jobs đã tiết lộ rằng đây không hẳn là một vị trí mới:

"Tim Cook đã làm công việc này được hơn 2 năm và đã đến lúc chúng tôi chính thức công nhận điều đó bằng sự thăng chức này. Tim Cook và tôi đã làm việc cùng nhau hơn 7 năm rồi, và tôi rất mong được hợp tác chặt chẽ hơn nữa với anh ấy để giúp Apple đạt được những mục tiêu thú vị trong những năm tới."

Từ đó, ông Tim Cook đã tiếp tục chịu trách nhiệm cho toàn bộ hoạt động bán hàng và vận hành của công ty trên toàn thế giới.

Tim Cook đến với Apple như thế nào?

Ông Tim Cook tốt nghiệp MBA tại Đại học Duke, nơi ông là Học giả Fuqua. Ông cũng có bằng Cử nhân Khoa học ngành Kỹ thuật Công nghiệp tại Đại học Auburn.

Ông là người đầu tiên trong gia đình được học đại học, và ông có thể làm được điều đó nhờ công việc giao báo. Chia sẻ với Wall Street Journal, vị lãnh đạo này cho hay:

"Mọi người trong gia đình tôi đều được kỳ vọng có công việc. Tôi thức dậy lúc khoảng 3 giờ sáng, lấy báo và giao báo. Và tôi thường quay lại nhà để ngủ một giấc trước khi đến trường. Việc giao báo đã giúp tôi học đại học."

Ông cũng làm việc bán thời gian tại một hiệu thuốc, công việc này giúp ông có tiền học đại học tại Đại học Auburn. Tim Cook chia sẻ thêm:

"Tôi biết rằng việc được đi học đại học là một đặc ân mà tôi không nên lãng phí. Mọi người thời đó và hy vọng là cả ngày nay nữa, đều coi đại học là cánh cửa mở ra nhiều cánh cửa."

Từ đó, ông dành 12 năm làm việc cho IBM, trở thành giám đốc của North American Fulfillment. Vai trò của ông là đưa sản phẩm từ linh kiện đến tay khách hàng.

Rời IBM

Năm 1994, Tim Cook bị dụ dỗ rời IBM với mức lương 250.000 USD, cộng thêm tiền thưởng. Đó là một công ty có trụ sở tại Denver tên là Intelligent Electronics, cũng là công ty đầu tiên bổ nhiệm ông làm Giám đốc Điều hành.

Tuy nhiên, ông Cook đã gặp phải một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khi làm việc tại đó. Trong một thời gian ngắn, ông đã bị chẩn đoán nhầm là bệnh đa xơ cứng. Tại đây, ông bị kiệt sức nghiêm trọng.

Đây chính là nơi ông học được cách chăm sóc sức khỏe và tập thể hình. Sau đó, Tim Cook đã đề xuất Intelligent Electronics bán cho General Electric. Công ty đã làm điều đó vào năm 1997.

Không lâu sau đó, Cook chuyển đến Compaq, tiếp tục phát triển các kỹ năng hậu cần trong khoảng 6 tháng.

Trong suốt sự nghiệp của mình cho đến thời điểm này, ông đã nỗ lực hoàn thiện nhiều phương pháp Just In Time khác nhau, trong đó lượng hàng tồn kho được giữ càng ít càng tốt. Tại Compaq, ông đã bổ sung phương pháp Build to Order.

Đây chính là cách cửa hàng trực tuyến của Apple hoạt động hiện nay, nơi người mua có thể chỉ định cấu hình thiết bị họ muốn trong một giới hạn nhất định.

Đó là một ý tưởng mới tại Compaq, hoàn toàn phụ thuộc vào việc quy trình sản xuất Just In Time của công ty. Tất cả đều diễn ra cực kỳ tốt đẹp và Cook đã có một tương lai rất tươi sáng tại Compaq cho tới năm 1998, ông gặp Steve Jobs.

Lời mời làm việc của Apple

Khi đó, Tim Cook nói rằng ông không muốn làm việc tại Apple, không muốn rời Compaq. Lý do duy nhất khiến ông nhận lời là vì Steve Jobs là một nhân vật rất lớn trong ngành công nghệ.

Một Tim Cook thực tế và có đầu óc hậu cần đã cân nhắc lời đề nghị của Steve Jobs. Steve Jobs đã đề nghị khoản tiền thưởng ký hợp đồng nửa triệu USD cộng thêm mức lương 400.000 USD mỗi năm.

Tuy nhiên, ông Cook nói rằng quyết định chấp nhận lời đề nghị này hoàn toàn không liên quan gì đến tiền bạc.

"Bất kỳ sự cân nhắc thuần túy lý trí nào cũng đều nghiêng về chi phí và lợi ích cho Compaq và những người hiểu tôi nhất đều khuyên tôi nên ở lại Compaq. Một CEO mà tôi đã tham khảo ý kiến ​​đã rất kiên quyết về điều này, ông ấy nói với tôi rằng tôi sẽ là một kẻ ngốc nếu rời Compaq để đến Apple."

Vào thời điểm đó, Compaq đang trên đà phát triển, Tim Cook có một vị trí vững chắc và rất thành công, còn Apple đang trên bờ vực phá sản. Tim Cook chia sẻ thêm:

"Trực giác mách bảo tôi rằng gia nhập Apple sẽ là cơ hội ngàn năm có một để làm việc cho một thiên tài sáng tạo. Các kỹ sư được dạy phải đưa ra quyết định một cách phân tích nhưng có những lúc dựa vào trực giác là vô cùng cần thiết."

Tim Cook gia nhập Apple vào ngày 11/3/1998. Gần 20 năm sau, ông đã có bài phát biểu tốt nghiệp tại MIT, chia sẻ suy nghĩ của mình vào thời điểm đầy rủi ro đó:

"Tôi sẽ không bao giờ tìm thấy mục đích sống của mình khi làm việc ở một nơi không có mục đích rõ ràng. Tôi đã thử thiền định. Tôi tìm kiếm sự dẫn dắt và tôn giáo. Tôi đọc sách của các triết gia và tác giả vĩ đại. Trong một khoảnh khắc bồng bột của tuổi trẻ, tôi thậm chí đã thử nghiệm với một chiếc PC Windows. Và rõ ràng, thử nghiệm này không hiệu quả."

Hòa nhập tại Apple

Theo lời kể, Steve Jobs đã lo ngại rằng Tim Cook "không phải là người của sản phẩm" - không tập trung vào sản phẩm như ông hay Jony Ive.

Tim Cook không ám ảnh về những chi tiết tinh tế trong thiết kế iMac, ông tập trung vào khâu hậu cần để phân phối toàn cầu. Trong những năm đầu tiên làm việc tại Apple, khi công ty vẫn đang gặp khó khăn về tài chính, chính Tim Cook đã chi 100 triệu USD cho việc vận chuyển iMac đến tay khách hàng.

Nói cách khác, ông đã đánh cược vào việc iMac sẽ trở thành một cú hích. Nếu không, 100 triệu USD đó sẽ bị mất trắng.

Rõ ràng, iMac đã thành công rực rỡ. Bằng việc mua lại toàn bộ không gian vận chuyển hàng không để đưa iMac ra thị trường vào mùa lễ, ông cũng đã ngăn chặn các đối thủ của Apple.

Trở thành CEO

Sự thành thạo chiến lược toàn cầu trong ngắn hạn và dài hạn vẫn thể hiện rõ trong cách thức vận hành của Apple.

Tim Cook đã nhìn thấy tương lai và bắt đầu tái cấu trúc chuỗi cung ứng và phân phối toàn cầu vào năm 2015. Tầm nhìn xa đó đã cho phép Apple giảm thiểu tác động của các mức thuế quan "có đi có lại" của Tổng thống Donald Trump và cách chúng liên tục thay đổi theo ý muốn.

Cái giá phải trả vẫn không hề rẻ - chính Apple ước tính rằng đến thời điểm iPhone 17 ra mắt, họ đã chi 2 tỷ USD chỉ riêng cho các khoản chi liên quan đến thuế quan.

Nhưng Apple của ngày hôm nay đã có đủ khả năng chi hàng tỷ USD vào những việc cần thiết. Chỉ là họ đã đạt được giai đoạn này nhờ cách Tim Cook điều hành công ty kể từ khi tiếp quản Steve Jobs vào năm 2011.

Kể từ đó, ông Cook đã đưa Apple lên mức định giá 1 nghìn tỷ USD, trở thành công ty đầu tiên đạt được cột mốc này. Sau đó, ông lại làm được điều tương tự, đưa Apple trở thành công ty đầu tiên đạt mức định giá 3 nghìn tỷ USD.

Khi nhận lời mời làm việc cho Apple, rời xa Compaq, ông Cook khẳng định rằng tiền không phải là điều quan trọng nhất:

"Lợi nhuận tài chính đơn giản là kết quả của sự đổi mới của Apple, đặt sản phẩm và khách hàng lên hàng đầu và luôn trung thành với các giá trị. Cũng giống như Steve [Jobs] vẫn luôn làm, tất cả chúng tôi đều hướng tới tương lai tươi sáng của Apple và những công việc tuyệt vời mà chúng tôi sẽ cùng nhau thực hiện."

Tim Cook đã bị so sánh với Steve Jobs ngay từ khi ông nhậm chức. Điều này càng trở nên rõ ràng hơn khi ông phải đối phó với Tổng thống Trump, khiến ông phải trở thành một chính trị gia hơn hẳn Jobs.

Tuy nhiên, bên cạnh việc xem xét cả chi tiết Just In Time lẫn chiến lược dài hạn, Cook vẫn đang thực hiện những động thái cần thiết để bảo vệ Apple.

Bất kể những lời chỉ trích — công bằng hay bất công, kỹ năng kinh doanh của Cook và cách ông phát triển Apple đồng nghĩa với việc ông sẽ không bao giờ bị sa thải.

Tuy nhiên, ông sắp bước sang tuổi 65 nên hiện có nhiều đồn đoán về thời điểm ông có thể rời Apple. Ông đã điều hành Apple lâu hơn Steve Jobs và đội ngũ cấp cao của ông có thể cũng sẽ nghỉ hưu cùng thời điểm với ông.

Dù là ai đi nữa, họ cũng sẽ tiếp quản một Apple mà ông đã dày công vun đắp thành một tập đoàn khổng lồ.

Nguồn: Apple Insider