Bún và phở từ lâu đã trở thành lựa chọn quen thuộc trong bữa sáng của nhiều gia đình Việt Nam. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ giá trị dinh dưỡng cũng như những rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng hai món này nếu không ăn đúng cách.

Tiến sĩ, bác sĩ Trương Hồng Sơn – Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam – cho rằng bún, phở và miến là những thực phẩm hết sức phổ biến nhưng vẫn tồn tại nhiều điểm cần chú ý để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.

Các loại sợi này chủ yếu được chế biến từ gạo trắng, chỉ một số ít làm từ gạo lứt. Gạo trắng là nguồn cung cấp carbohydrate dồi dào, mang lại năng lượng cho cơ thể. Đáng chú ý, hàm lượng đạm trong bún và phở cao hơn so với gạo trắng, đi kèm với một lượng vitamin, chất béo và chất xơ nhất định.

Xét về dinh dưỡng, 100 g bún hoặc phở tươi cung cấp khoảng 110 calo, trong khi bún khô có thể lên đến 130 calo, chủ yếu từ tinh bột. Lượng calo này thấp hơn đáng kể so với 100 g gạo trắng (khoảng 242 calo), khiến bún và phở trở thành lựa chọn khá “nhẹ bụng” vào buổi sáng. Tuy nhiên, thực tế lại phức tạp hơn nhiều, bởi khi ăn kèm thịt, rau và đặc biệt là nước dùng giàu chất béo, tổng năng lượng nạp vào có thể tăng lên đáng kể.

an pho 123.png
Phở là món ăn sáng quen thuộc của người Việt. Ảnh: P.T.

Tác hại nếu sử dụng bún, phở không đúng cách

Một trong những nguy cơ phổ biến là tăng cân. Dù bản thân bún, phở không quá nhiều calo, nhưng nước dùng và các món ăn kèm lại chứa nhiều chất béo. Chỉ một tô miến gà có thể lên đến 635 calo, trong khi một bữa cơm thông thường với thịt, cá, rau và trái cây chỉ khoảng 450 calo. Các món như hủ tiếu nam vang (400 calo), bún mọc (514 calo) hay phở bò (413 calo) đều mang hàm lượng năng lượng không hề nhỏ.

Bên cạnh đó, vấn đề phụ gia cũng đáng được quan tâm. Một số cơ sở sản xuất có thể dùng hàn the để tăng độ dai của sợi bún hoặc sử dụng chất tạo sáng như huỳnh quang (tinopal) nhằm làm sản phẩm trông bắt mắt hơn. Khi sử dụng quá mức hoặc sai quy định, những chất này có thể gây hại cho sức khỏe.

4 "quy tắc vàng" giúp ăn bún phở lành mạnh

Để tận dụng tối đa lợi ích và giảm thiểu rủi ro, bạn cần áp dụng những điều chỉnh quan trọng sau đây khi dùng bún, phở:

Cân bằng dinh dưỡng: Để đảm bảo đầy đủ dưỡng chất, bạn tuyệt đối không nên chỉ ăn mình sợi bún/phở. Hãy kết hợp chúng với thịt, cá, hải sản và rau củ, giúp bổ sung đủ đạm, vitamin, và chất xơ cần thiết cho cơ thể.

Tuyệt đối không ăn vội: Bún/phở là món dễ ăn, dễ khiến chúng ta hình thành thói quen ăn nhanh, nhai không kỹ. Tuy nhiên, việc ăn quá nhanh sẽ khiến thực phẩm không được tiêu hóa đầy đủ trong khoang miệng, gây tổn hại niêm mạc dạ dày và tăng gánh nặng không cần thiết lên toàn bộ hệ tiêu hóa.

Hạn dhế nước dùng béo: Nước dùng béo, đặc biệt là phần nước cốt từ mỡ thịt, là nguồn gia tăng đáng kể lượng calo và chất béo không lành mạnh. Bạn nên chủ động yêu cầu giảm hoặc không cho thêm mỡ vào nước dùng khi gọi món.

Chọn sản phẩm có màu sắc tự nhiên: Hãy ưu tiên chọn bún/phở có màu hơi đục, dễ gãy, và có cảm giác hơi dính, nhuyễn khi chạm vào. Ngược lại, hãy tránh xa các loại bún/phở quá trắng, quá bóng loáng vì đó có thể là dấu hiệu của việc chứa các chất phụ gia không an toàn.

Cuối cùng, một lưu ý đặc biệt cho những người có vấn đề về dạ dày, đường ruột như viêm loét, trào ngược hay rối loạn tiêu hóa. Những đối tượng này nên hạn chế món bún, phở vì chúng có thể làm gia tăng áp lực và gánh nặng lên hệ thống tiêu hóa vốn đã yếu.

Theo PV (SHTT)