Ngáp là một phản xạ tự nhiên không chủ đích thường xảy ra trước hoặc sau khi ngủ, đó là lý do tại sao ngáp nhiều thường được coi là dấu hiệu của sự mệt mỏi. Ngáp cũng xảy ra thường xuyên ở những người đang làm những việc nhàm chán hoặc tẻ nhạt.
Tuy nhiên, có nhiều người lại ngáp liên tục ngay cả khi đang cảm thấy khỏe mạnh. Liệu đây có phải bắt nguồn từ một nguyên nhân bệnh lý?
Ngáp thông thường có thể xuất hiện do sự thay đổi sinh lý của cơ thể bao gồm:
Thay đổi trạng thái
Ngáp thường được cho là dấu hiệu của buồn ngủ hoặc buồn chán, tuy nhiên điều này không phải lúc nào cũng đúng. Khi bạn ngáp do mệt mỏi, nhịp tim có thể nhanh chóng tăng lên chỉ trong một lần ngáp. Dấu hiệu nhịp tim tăng này cho thấy ngáp có thể là dấu hiệu cơ thể tỉnh táo hơn uể oải, buồn ngủ.
Nhìn chung, ngáp có thể đơn giản là một cách để cơ thể thay đổi trạng thái nhận thức bao gồm:
- Trước khi đi ngủ: Ngáp có thể được coi là một dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chuẩn bị vào giấc ngủ.
- Khi buồn chán: Ngáp trong khi đang thực hiện công việc nhàm chán có thể là dấu hiệu của bộ não chuyển từ mức độ tỉnh táo cao sang mức thấp hơn.
- Sau khi tập thể dục thể thao: Ngáp sau một hoạt động thể thao cường độ cao có thể là dấu hiệu của việc chuyển từ năng lượng cao sang năng lượng thấp trong não.
- Bạn cũng có thể ngáp nhiều khi thay đổi vị trí địa lý, chẳng hạn như di chuyển từ khu vực có áp suất cao sang áp suất thấp. Áp lực này có thể tích tụ trong màng nhĩ và khiến một người ngáp để giải phóng áp lực tích tụ này.
Nhu cầu hô hấp
Ngáp có thể đóng vai trò trong việc hít thở, điều này có xu hướng báo hiệu rằng cơ thể cần oxy nhiều hơn. Một lần ngáp có thể mang đến một lượng không khí lớn và kích thích nhịp tim nhanh hơn, về mặt lý thuyết có thể có nghĩa là nó đang bơm nhiều oxy hơn vào cơ thể. Vì vậy, ngáp có thể đơn giản là để giúp loại bỏ độc tố ra khỏi máu và cung cấp một nguồn oxy mới.
Làm mát não
Ngáp có thể làm mát não bằng tăng lưu lượng máu ở vùng mặt và cổ. Khi hít lượng không khí lớn và nhịp tim nhanh cũng khiến máu và dịch cơ thể chuyển động nhanh hơn. Toàn bộ quá trình này có thể là cách để hạ nhiệt độ khi bộ não đang quá nóng.
Bị “lây” từ người khác
Trong não có các tế bào thần kinh gương, hay còn gọi là tế bào thần kinh phản chiếu, có thể gây ra các cơn ngáp khi bắt gặp những hình ảnh này. Khi bạn thấy một người ngáp, tế bào thần kinh gương trong não sẽ bắt chước và tạo hành động tương tự khiến bạn ngáp theo.
Ngáp là phản ứng sinh lý bình thường của cơ thể, tuy nhiên khi ngáp nhiều lại là dấu hiệu cảnh báo một số tình trạng bao gồm: cơ thể mệt mỏi hoặc đuối sức, chảy máu trong hoặc xung quanh tim, rối loạn giấc ngủ, chẳng hạn như ngưng thở khi ngủ hoặc chứng ngủ rũ, tác dụng phụ của thuốc được sử dụng để điều trị trầm cảm hoặc lo lắng, chẳng hạn như thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs).
Ngáp nhiều cũng có thể chỉ ra một số tình trạng hiếm gặp khác như: suy gan, động kinh, khối u não, đa xơ cứng, cơn đau tim, cơ thể không có khả năng kiểm soát nhiệt độ.
Bạn cần nói chuyện với bác sĩ nếu nhận thấy mình ngáp nhiều hơn bình thường và không rõ nguyên nhân. Chỉ có bác sĩ mới có thể xác định liệu việc ngáp nhiều có xảy ra do hậu quả của một vấn đề y tế tiềm ẩn hay không.
Dung (Nguoiduatin.vn)
