Thuê xe tự lái đang là lựa chọn của nhiều người, tuy nhiên nếu chỉ được giao giấy đăng ký xe (cà vẹt) bản photo, khách hàng có thể bị phạt. Còn giao bản gốc, chủ xe lại đối mặt với nhiều rủi ro.

Dịch vụ cho thuê xe tự lái phát triển mạnh tại Việt Nam nhờ mang lại nguồn thu đáng kể. Vào dịp lễ, Tết, nhu cầu tăng vọt khiến nhiều nơi “cháy” xe. Nhiều cá nhân cũng tranh thủ cho thuê xe ít sử dụng để kiếm thêm thu nhập.

Tuy nhiên, lợi nhuận đi kèm không ít rủi ro. Nhất là khi cơ quan chức năng đẩy mạnh xử phạt nguội, khiến chủ xe dễ “dính đòn” nếu khách vi phạm. Ngoài ra, vấn đề giấy tờ khi thuê xe cũng khiến cả hai bên đau đầu. Nếu chủ xe giao đăng ký xe (cà vẹt) bản gốc cho khách thì tiềm ẩn nguy cơ thất lạc, cầm cố, còn giao bản photo lại không hợp lệ.

Thấp thỏm khi thuê xe tự lái kèm cà vẹt photo

Chị Minh Hằng (37 tuổi, quận Đống Đa, Hà Nội) cho biết: “Tôi thuê xe giá 1 triệu rưỡi/ngày, đặt cọc 20 triệu. Nhưng khi nhận xe, bên cho thuê chỉ đưa bản sao công chứng đăng ký xe. Tôi hỏi giấy tờ gốc đâu thì họ nói không giao vì sợ bị cầm cố”.

Đang cần gấp, lại được cam đoan là "không vấn đề gì", chị Hằng vẫn quyết định thuê. Thế nhưng suốt chuyến đi, chị luôn trong trạng thái thấp thỏm: “Nếu bị công an giữ xe vì không có giấy gốc, ai chịu trách nhiệm?”

Thuê xe tự lái có thể bị phạt nếu không được giao đăng ký xe bản gốc. Ảnh: Trịnh Hải

Trường hợp của chị Minh Hằng không phải cá biệt. Chị Mai Phương (45 tuổi, quận Hà Đông, Hà Nội) cũng từng rơi vào tình huống trớ trêu khi thuê xe tự lái: “Bên cho thuê nói cứ dùng giấy tờ photo công chứng là được. Nhưng khi công an kiểm tra, họ không chấp nhận bản sao, lập biên bản xử phạt cả tôi lẫn chủ xe. Tôi rất bối rối, không biết ai sai và ai sẽ phải nộp phạt”.

Rất may, sau khi liên hệ, đơn vị cho thuê xe đã nhận trách nhiệm: “Họ yêu cầu tôi giữ lại biên bản để xử lý phạt nguội sau, và cam kết sẽ nộp phạt thay”.

Giao giấy tờ gốc dễ gặp rủi ro

Người thuê xe lo lắng là vậy, tuy nhiên, nhiều đơn vị cho thuê cho rằng việc không giao giấy tờ gốc là “biện pháp bảo vệ tài sản chính đáng”.

Ông Ngọc Tuân, chủ một cơ sở cho thuê xe tự lái tại quận Hà Đông, TP Hà Nội cho biết, cửa hàng từng gặp nhiều tình huống “dở khóc dở cười” khi khách thuê xe lợi dụng giấy tờ gốc để cầm cố. “Chúng tôi tuyệt đối không giao cà vẹt gốc cho khách, vì đã có trường hợp mang xe đi cầm đồ. Giao xe đã rủi ro, nếu đưa luôn giấy tờ thì rất dễ bị lừa”.

Ông Tuân cho rằng, luật hiện nay cho phép sử dụng bản sao công chứng có xác thực trong một số trường hợp. “Nếu khách bị kiểm tra, công ty sẽ phối hợp xác minh ngay với cơ quan chức năng để hỗ trợ”, ông nói thêm.

Các đơn vị cho thuê xe cho rằng, không giao giấy tờ gốc là “biện pháp bảo vệ tài sản chính đáng”. Ảnh: Trịnh Hải

Theo một đơn vị cho thuê xe tự lái tại quận Đống Đa, TP Hà Nội chia sẻ, để đảm bảo an toàn cho khách thuê xe thì các đơn vị cho thuê thường photo công chứng giấy đăng ký còn hạn 6 tháng, sổ đăng kiểm và bảo hiểm theo xe. Sở dĩ không đưa các giấy tờ gốc cho khách để đảm bảo an toàn cho xe khi khách cầm cố hoặc thất lạc giấy tờ gốc.

“Nếu trường hợp khách vi phạm luật giao thông mà công an xử phạt các lỗi của khách trực tiếp tại thời điểm đó, khách có thể chứng minh bằng hợp đồng thuê xe và các bản photo công chứng còn hạn 6 tháng, hợp đồng bản cứng, điện tử, bảo hiểm chuyến đi để chứng minh với công an”, đơn vị này chia sẻ.

Cũng theo vị này, trường hợp công an vẫn không chấp thuận, thì khách hàng có thể cung cấp giấy tờ điện tử trên VNeID đã tích hợp giấy tờ xe cho khách. Trường hợp không được nữa thì khách hàng ký biên bản xử lý phạt nguội, sau đó đơn vị cho thuê xe sẽ xử lý đóng phạt sau.

Ông Chu Phát Đạt, Giám đốc nền tảng cho thuê xe Ibookcar, khẳng định: theo quy định, khi tham gia giao thông, người điều khiển xe phải mang theo đầy đủ giấy tờ gốc. Trừ trường hợp xe đang thế chấp ngân hàng, có thể dùng bản sao giấy đăng ký có chứng thực kèm bản gốc xác nhận còn hiệu lực của tổ chức tín dụng.

“Chỉ các đơn vị mới vào nghề mới giao giấy tờ photo cho khách. Chúng tôi luôn đưa giấy tờ gốc để khách yên tâm lưu thông đúng luật”, ông Đạt cho biết.

Dù thừa nhận nguy cơ bị cầm cố hay lừa đảo là có thật, ông Đạt cho rằng các đơn vị cho thuê có thể chủ động kiểm soát bằng nhiều cách: “Chúng tôi theo dõi lộ trình xe qua định vị, nếu phát hiện xe đi lệch khỏi khu vực đăng ký, sẽ lập tức xử lý”.

Ông nhấn mạnh: “Đó là rủi ro mà bên cho thuê phải tính đến. Không thể vì sợ mà vi phạm quy định pháp luật”.

Ngoài ra, ông Đạt cho rằng nếu bên cho thuê không giao giấy tờ gốc, hai bên phải thỏa thuận rõ trong hợp đồng. “Nếu bị phạt do thiếu giấy tờ và hợp đồng đã ghi rõ trách nhiệm, bên vi phạm phải chịu chi phí đó”, ông nói thêm.

Căn cứ tại khoản 1 Điều 56 Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 quy định về người lái xe tham gia giao thông đường bộ phải đủ tuổi, sức khỏe theo quy định của pháp luật; có giấy phép lái xe đang còn điểm, còn hiệu lực phù hợp với loại xe đang điều khiển do cơ quan có thẩm quyền cấp, trừ người lái xe gắn máy. Khi tham gia giao thông đường bộ, người lái xe phải mang theo các giấy tờ xe sau đây:

- Chứng nhận đăng ký xe hoặc bản sao Chứng nhận đăng ký xe có chứng thực kèm bản gốc giấy tờ xác nhận của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài còn hiệu lực trong trường hợp xe đang được thế chấp tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài;

- Giấy phép lái xe phù hợp với loại xe đang điều khiển;

- Chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới theo quy định của pháp luật;

- Chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới.

Lưu ý: Trường hợp giấy tờ đã được tích hợp vào tài khoản định danh điện tử thì việc xuất trình, kiểm tra có thể thực hiện thông qua tài khoản định danh điện tử.

Căn cứ theo Điều 18 Nghị định 168/2024 quy định về xử phạt các hành vi vi phạm quy định về điều kiện của người điều khiển xe cơ giới, mức phạt lỗi không mang đủ giấy tờ xe ô tô là phạt tiền từ 300.000 đồng đến 400.000 đồng: Không mang theo giấy phép lái xe; Không mang theo chứng nhận đăng ký xe; Không mang theo giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường

Phạt tiền từ 400.000 đồng đến 600.000 đồng: Không mang theo chứng nhận bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự.

Phạt tiền từ 18.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng: Có giấy phép lái xe nhưng không phù hợp với loại xe đang điều khiển hoặc có giấy phép lái xe nhưng đã hết hạn sử dụng từ 01 năm trở lên; Sử dụng giấy phép lái xe đã bị trừ hết điểm hoặc sử dụng giấy phép lái xe không do cơ quan có thẩm quyền cấp, giấy phép lái xe bị tẩy xóa, giấy phép lái xe không còn hiệu lực.

Theo Trịnh Hải (SHTT)