Từ ngày 1/1/2026, khi hộ kinh doanh chuyển sang hình thức kê khai thuế theo doanh thu thay cho thuế khoán, quy định về việc thông báo và giám sát các tài khoản ngân hàng liên quan đến hoạt động kinh doanh đang thu hút nhiều sự quan tâm.

Theo dự thảo Nghị định quy định về khai, tính, khấu trừ và nộp thuế cũng như sử dụng hóa đơn điện tử đối với hộ và cá nhân kinh doanh, Bộ Tài chính đề xuất yêu cầu các hộ kinh doanh phải thông báo cho cơ quan thuế toàn bộ tài khoản ngân hàng phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Văn Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH Kế toán Thuế Keytas, cho rằng khi bỏ thuế khoán và chuyển sang kê khai theo doanh thu, việc giám sát tài khoản kinh doanh là điều không thể tránh khỏi.

Theo ông Tuấn, cách quản lý này vốn đã được áp dụng với doanh nghiệp từ trước. Doanh nghiệp từng phải thông báo các tài khoản phát sinh giao dịch kinh doanh cho cơ quan quản lý, sau đó thông tin tài khoản được gắn trực tiếp với mã số thuế. Cơ quan thuế không theo dõi chi tiết từng giao dịch, mà chỉ can thiệp trong trường hợp có dấu hiệu trốn thuế, nợ thuế hoặc khi tiến hành thanh tra, kiểm tra.

19-1766111593-vi-sao-ho-kinh-doanh-phai-ke-khai-day-du-cac-tai-khoan-ngan-hang.jpg
Chuyên gia cho rằng, hộ kinh doanh phải kê khai mọi tài khoản liên quan đến kinh doanh là cần thiết.

“Hộ kinh doanh cũng là chủ thể phát sinh nghĩa vụ thuế từ hoạt động kinh doanh, nên việc yêu cầu kê khai các tài khoản liên quan là hoàn toàn bình thường. Cơ quan thuế chủ yếu quan tâm đến dòng tiền phục vụ kinh doanh để giám sát nghĩa vụ thuế, chứ không can thiệp vào dòng tiền cá nhân, trừ khi có dấu hiệu vi phạm”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Cùng quan điểm, luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty Luật Anvi, cho rằng việc hộ kinh doanh thông báo đầy đủ các tài khoản sử dụng cho kinh doanh là yêu cầu bắt buộc. Theo ông, đã tham gia hoạt động kinh doanh thì phải tuân thủ các nguyên tắc về kê khai đầu vào, đầu ra, hóa đơn, chứng từ và nghĩa vụ thuế. Sử dụng bao nhiêu tài khoản cho kinh doanh thì phải kê khai bấy nhiêu, thậm chí, về nguyên tắc, chỉ nên dùng một tài khoản để thuận tiện quản lý.

Luật sư Đức nhấn mạnh rằng quy mô doanh thu lớn hay nhỏ không làm thay đổi nghĩa vụ kê khai tài khoản. Đây không phải vấn đề nộp thuế nhiều hay ít, mà là yêu cầu về tính trung thực và minh bạch trong hoạt động kinh doanh.

Từ góc độ thực tiễn, các chuyên gia cũng khuyến nghị hộ kinh doanh nên sử dụng một tài khoản ngân hàng riêng biệt cho hoạt động kinh doanh, thay vì dùng chung với tài khoản cá nhân. Ông Lê Văn Tuấn cho rằng việc trộn lẫn dòng tiền cá nhân và dòng tiền kinh doanh dễ gây nhầm lẫn, khiến việc xác định doanh thu, chi phí và nghĩa vụ thuế trở nên phức tạp.

Theo ông, cách làm phù hợp nhất là tất cả các khoản thu chi phát sinh từ hoạt động kinh doanh đều thực hiện qua tài khoản của hộ kinh doanh, hạn chế tối đa việc chuyển qua lại với tài khoản cá nhân. Việc tách bạch này không chỉ giúp hộ kinh doanh thuận lợi hơn khi thanh tra, kiểm tra thuế, mà còn giảm rủi ro khi chấm dứt hoạt động và cần hoàn tất nghĩa vụ thuế.

Ông Tuấn cảnh báo rằng dòng tiền càng thiếu minh bạch thì rủi ro càng lớn. Trong trường hợp nhiều khoản tiền cá nhân không liên quan đến kinh doanh nhưng lại đi qua tài khoản kinh doanh, sau nhiều năm rất khó giải trình nguồn gốc. Khi đó, hộ kinh doanh có thể đối mặt nguy cơ bị ấn định thuế không đúng bản chất, dù thực tế không phát sinh nghĩa vụ thuế.

Hải Yến (SHTT)