Trong chuyến đi tuyệt mật của quan chức Anh vào năm 2001, người Nga đã dự báo viễn cảnh kinh hoàng về số phận của Mỹ và đồng minh ở Afghanistan.
Lời tiên tri ứng nghiệm
Trong bài viết trên tờ Sky News, cây bút Deborah Haynes nhận định, với lựa chọn rời khỏi Afghanistan theo cách bất cẩn nhất, rủi ro mới đã là làm trầm trọng thêm thiệt hại gây ra cho các cường quốc phương Tây, với những sai lầm bắt nguồn từ quá khứ.
Trong những ngày trước khi Mỹ và đồng minh đưa quân đến Afghanistan vào năm 2001, một nhóm các quan chức quốc phòng và an ninh của Anh đã có một chuyến đi tuyệt mật tới Moscow.
Mục đích của chuyến đi là để xin lời khuyên của những người đồng cấp Nga liên quan đến cuộc can thiệp ở Afghanistan đã kết thúc không thành công vào năm 1989.
Câu trả lời khi ấy của những quan chức Nga được ví như lời tiên tri về một viễn cảnh thảm khốc và tàn bạo, điều được cho là đã ứng nghiệm sau 20 năm.
"Khi người Nga ngừng cười, họ nói với chúng tôi: 'Các bạn sẽ đưa ra lựa chọn tồi tệ giống như chúng tôi trước kia. Các bạn sẽ bước vào đó, rồi thua cuộc, nhiều người sẽ chết và sau đó các bạn sẽ buộc phải rút lui. Viễn cảnh tốt với chúng tôi như vậy thì bạn nghĩ chúng tôi nên giúp thế nào?'", một người có mặt tại cuộc họp kể lại.
20 năm trôi qua khi cuộc can thiệp do Mỹ dẫn đầu ở Afghanistan trải qua những ngày cuối cùng hỗn loạn và Taliban lên nắm quyền, các sự kiện đang diễn ra theo cách không thể nào tốt hơn đối với Nga.
Chính phủ của Tổng thống Vladimir Putin có một trong số ít đại sứ quán cuối cùng vẫn hoạt động đầy đủ ở Kabul và đã phát triển quan hệ chặt chẽ với Taliban.
Ngoài ra, hình ảnh những người Afghanistan tuyệt vọng bám vào máy bay Mỹ rời khỏi đất nước - trong lúc các chiến binh Taliban án ngữ trên đường phố Kabul - thậm chí còn khiến những hình ảnh trong quá khứ của Moscow ở Afghanistan trông bớt thảm khốc hơn.
Ít nhất thì chính phủ do Liên Xô hậu thuẫn lúc bấy giờ ở thủ đô Afghanistan đã bám trụ được ba năm sau khi Nga rút quân.
Chính quyền của Tổng thống Ashraf Ghani do phương Tây hỗ trợ chỉ kéo dài được ba giờ sau khi Taliban đến cổng Kabul, trong đó tổng thống và các phụ tá thân cận nhất chọn rời bỏ đất nước mà không có bất kỳ hình thức kháng cự nào.
Phương Tây đã không đoán trước được số phận
Trong phát biểu mới nhất hôm 17/8, cựu lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev cho biết ông đã không tin NATO và Mỹ có cơ hội thành công khi tiến vào Afghanistan.
Mặc dù hiện nay ông coi sự hiện diện của Liên Xô ở Afghanistan là một sai lầm, nhưng ông cho rằng người Mỹ và NATO cũng đã có chiến dịch sai lầm tương tự ở nước này.
"Họ nên thừa nhận thất bại sớm hơn", Gorbachev, 90 tuổi, nói với RIA. "Điều quan trọng bây giờ là rút ra bài học từ và đảm bảo rằng những điều như vậy sẽ không lặp lại".
Về phần mình, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab trong một tuyên bố cùng ngày cũng thừa nhận rằng, không ai có thể dự đoán được tốc độ chiến thắng của Taliban và sự sụp đổ tương ứng của chính phủ Afghanistan. "Không ai thấy điều này sẽ xảy ra. Nếu nhìn thấy trước, chúng tôi đã hành động", ông nói.
Ông Raab có thể đã nói thật, nhưng sẽ còn thú vị hơn khi chính Nga và các quốc gia khác trong khu vực có ảnh hưởng ở Afghanistan, cụ thể là Pakistan, Trung Quốc và Iran cũng thực sự không lường trước được diễn biến trên.
Tất cả đều hưởng lợi từ sự rút lui của Mỹ và Anh cũng như sự trở lại của Taliban. Trên thực tế, Moscow và Bắc Kinh cũng được hưởng lợi từ hai thập kỷ qua khi chứng kiến Washington, London và các đồng minh NATO bị xao nhãng trong cuộc chiến Afghanistan.
Phương Tây tiêu tốn quá nhiều nhân lực, tiền bạc để rồi cho Nga và Trung Quốc cơ hội rảnh tay phát triển quân đội và lan rộng ảnh hưởng toàn cầu.
Đó là một trong những lý do mà Tổng thống Mỹ Joe Biden đưa ra trong bài phát biểu muộn màng về hậu quả của quyết định rút lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan, trao chiến thắng cho Taliban.
"Các đối thủ cạnh tranh chiến lược của chúng ta là Trung Quốc và Nga sẽ không mong muốn gì hơn việc Mỹ sẽ tiếp tục chi hàng tỷ USD nguồn lực để ổn định Afghanistan", Tổng thống Biden nói.
Điều đó đã xảy ra trong suốt 20 năm qua. Con đường bất cẩn mà Mỹ lựa chọn đã khiến cho những sai lầm trong quá khứ càng trở nên đau đớn hơn.
Cuối cùng, quyết định rút quân của Mỹ có thể làm suy yếu tham vọng gây dựng ảnh hưởng trên thế giới của Tổng thống Biden, cụ thể là đứng lên và đẩy lùi thách thức đang được đặt ra bởi Trung Quốc, Nga và các cường quốc không cùng hệ quy chiếu khác.
Theo Mạnh Kiên (Doanh Nghiệp & Tiếp Thị)
https://doanhnghieptiepthi.vn/20-nam-truoc-nga-co-loi-tien-tri-tan-khoc-ve-afghanistan-cau-chu-lanh-gay-bang-hoang-161211808140020449.htm
