Sau 43 ngày, khoảng thời gian đóng cửa chính phủ lâu nhất trong lịch sử nước Mỹ, guồng máy liên bang cuối cùng đã được vận hành trở lại. Tổng thống Donald Trump đã chính thức đặt bút ký ban hành luật vào đêm muộn ngày 12/11, kết thúc chuỗi ngày bế tắc căng thẳng và đầy thiệt hại tại Washington.
13-1763005874-ky-luc-43-ngay-te-liet-cham-dut-chinh-phu-my-mo-cua-tro-lai-sau-cai-gat-dau-cua-ong-trump.jpg
Tòa nhà Quốc hội Mỹ. Ảnh: Viator.

Vào lúc 22h25 giờ miền Đông Mỹ (tức 10h45 ngày 13/11 giờ Hà Nội), Tổng thống Donald Trump đã ký luật cho phép chính phủ hoạt động trở lại. Động thái này diễn ra ngay sau khi Hạ viện do đảng Cộng hòa kiểm soát thông qua gói chi tiêu ngân sách với tỷ lệ sít sao 222 phiếu thuận và 209 phiếu chống. Trước đó hai ngày, Thượng viện cũng đã bật đèn xanh cho dự luật này.

Thỏa thuận ngân sách mới sẽ đảm bảo nguồn kinh phí cho quốc phòng, phúc lợi cựu chiến binh, các chương trình của Bộ Nông nghiệp và hoạt động của Quốc hội đến giữa năm sau. Phần còn lại của chính phủ sẽ được duy trì hoạt động đến hết ngày 30/1/2026.

Nguyên nhân dẫn đến kỷ lục đóng cửa 43 ngày này xuất phát từ bất đồng sâu sắc giữa hai đảng về vấn đề y tế. Phe Dân chủ kiên quyết yêu cầu gia hạn khoản hỗ trợ thuế (sắp hết hạn vào cuối năm) nhằm giảm chi phí mua bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc sức khỏe Giá phải chăng (ACA) và từ chối mọi dự luật chi tiêu ngắn hạn nếu thiếu điều khoản này. Tuy nhiên, phe Cộng hòa bác bỏ yêu sách đó, cho rằng đây là vấn đề chính sách riêng biệt cần thảo luận vào thời điểm khác.

Kết quả cuối cùng, đảng Cộng hòa đã giành phần thắng khi gói chi tiêu được thông qua mà không bao gồm yêu cầu của phe Dân chủ.

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson đã không giấu được sự gay gắt trong bài phát biểu trước phiên bỏ phiếu. Ông cáo buộc phe Dân chủ cố tình gây đau đớn cho người dân dù biết rõ hậu quả: "Toàn bộ quá trình này thật vô nghĩa. Nó sai lầm và tàn nhẫn".

Đồng quan điểm, ông Tom Cole, Chủ tịch Ủy ban Chi tiêu Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa, nhấn mạnh bài học xương máu: "Chúng tôi đã nói với các bạn 43 ngày trước, từ chính những trải nghiệm cay đắng, rằng đóng cửa chính phủ không giúp ích gì đâu".

Ở bên kia chiến tuyến, dù không đạt được mục tiêu về y tế, lãnh đạo phe Dân chủ vẫn tuyên bố họ đã thành công trong việc biến vấn đề này thành tâm điểm chính trị cho cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2026. "Chúng tôi sẽ không bỏ cuộc", ông Hakeem Jeffries, lãnh đạo phe thiểu số Dân chủ tại Hạ viện khẳng định trên đài MSNBC.

Dù chính giới có những toan tính riêng, nhưng người dân Mỹ mới là những người chịu thiệt hại trực tiếp. Một cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos công bố ngày 12/11 cho thấy dư luận đang chia rẽ về trách nhiệm: 50% đổ lỗi cho đảng Cộng hòa, trong khi 47% cho rằng lỗi thuộc về đảng Dân chủ.

Hơn một tháng qua, hàng loạt hoạt động liên bang bị tê liệt. Hàng nghìn gia đình nhân viên chính phủ phải xếp hàng nhận thực phẩm từ thiện vì không có lương. Hành khách tại các sân bay phải đối mặt với cảnh hoãn, hủy chuyến triền miên do thiếu hụt nhân sự.

Với việc chính phủ mở cửa trở lại, khoảng 670.000 nhân viên liên bang từng phải nghỉ việc không lương sẽ quay lại công sở. Hơn 60.000 nhân viên thiết yếu như kiểm soát viên không lưu và an ninh sân bay – những người vẫn phải làm việc trong thời gian đóng cửa – sẽ được truy lĩnh tiền lương. Thỏa thuận lưỡng đảng lần này cũng cam kết khôi phục vị trí cho những nhân viên liên bang đã bị sa thải trong đợt khủng hoảng vừa qua.

QT (SHTT)