Sau nhiều tuần chìm trong khói lửa xung đột, hàng trăm nghìn người dân lánh nạn tại khu vực biên giới Thái Lan - Campuchia đã bắt đầu hành trình trở về nhà. Tuy nhiên, niềm vui đoàn tụ vẫn đi kèm với nỗi lo âu về sự bền vững của nền hòa bình vừa được thiết lập.

Ngày 27/12, một bầu không khí hối hả bao trùm khu tạm trú Chang International Circuit ở tỉnh Buriram, Thái Lan. Ngay sau khi thỏa thuận ngừng bắn được ký kết vào buổi trưa cùng ngày, người dân địa phương đã nhanh chóng chất đồ đạc lên các xe bán tải, chen chúc nhau trên những chuyến xe hồi hương. Một bữa tiệc mừng nhỏ đã được tổ chức để đánh dấu cột mốc quan trọng này, nhưng đằng sau những nụ cười là những dự cảm trái chiều.

Dù được trở về sau gần ba tuần sơ tán kể từ ngày 7/12, bà Ramphueng Dasri (37 tuổi) không giấu nổi sự bất an. "Tôi rất vui vì cuối cùng cũng được về nhà, tôi đã lo lắng cho ngôi nhà của mình suốt thời gian qua. Tôi hy vọng phía Campuchia sẽ không nổ súng nữa và tin rằng nếu Thái Lan kiểm soát tốt tình hình, mọi chuyện sẽ ổn thỏa," bà chia sẻ.

Trái ngược với hy vọng đó, ông Somchai Jaithiang (54 tuổi) lại bày tỏ sự hoài nghi sâu sắc: "Tôi không thực sự tin tưởng vì họ từng không giữ lời hứa. Thậm chí sau khi ký hiệp ước trước đó, bạo lực vẫn xảy ra. Hiện tại, các trưởng làng vẫn đang thận trọng chờ đợi diễn biến tiếp theo trước khi chính thức thông báo chúng tôi có thể hoàn toàn yên tâm ở lại nhà."

Cuộc xung đột kéo dài nhiều tuần qua đã để lại hậu quả tàn khốc. Ít nhất 26 binh sĩ Thái Lan đã tử vong và một thường dân bị thương. Phía Campuchia dù chưa công bố con số cụ thể, nhưng các nguồn tin cho rằng thương vong về quân sự cao hơn nhiều. Tổng cộng, ít nhất 600.000 người ở cả hai phía biên giới đã phải rời bỏ nhà cửa để lánh nạn.

Thỏa thuận ngừng bắn lần này được Bộ trưởng Quốc phòng hai nước ký kết trực tiếp tại một trạm kiểm soát biên giới. Một trong những điều khoản then chốt là việc Thái Lan sẽ trao trả 18 binh sĩ Campuchia bị giam giữ từ tháng 7.

Đây là nỗ lực hòa bình thứ hai sau khi hiệp ước được Tổng thống Mỹ Donald Trump làm trung gian hồi tháng 7 bị sụp đổ. Trước đó, thỏa thuận này từng được kỳ vọng sẽ mang lại đề cử giải Nobel Hòa bình cho ông Trump nhưng thực tế lại tỏ ra vô cùng mong manh.

Để củng cố nền hòa bình vừa đạt được, các nhà ngoại giao Thái Lan và Campuchia đã di chuyển đến tỉnh Vân Nam, Trung Quốc vào cuối tuần này. Tại đây, một cuộc đàm phán ba bên đang được tiến hành với hy vọng tạo ra một cam kết chặt chẽ hơn, ngăn chặn bóng ma chiến tranh tiếp tục ám ảnh người dân vùng biên giới.

QT (SHTT)