Theo nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh, khi cúng ông Công ông Táo, gia chủ tuyệt đối không đốt tiền âm phủ.

Khi tiến hành nghi lễ quan trọng trong ngày 23 tháng Chạp để cúng tiễn Táo Quân về trời, có những điều kiêng kỵ mà không phải gia chủ nào cũng biết.

Nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh chia sẻ trên báo Vietnamnet, khi cúng ông Công ông Táo, gia chủ tuyệt đối không đốt tiền âm phủ, bởi ông Công ông Táo là thần tiên, không phải là vong hồn người âm.

Ngoài ra, nhiều gia đình bỏ số tiền lớn để mua nhiều vàng mã về đốt, với niềm tin rằng dâng mâm cao cỗ đầy sẽ được Táo quân ban nhiều phước lộc, bỏ qua những việc làm xấu trong năm. Thế nhưng đây là quan niệm sai lầm, làm như vậy không chỉ tốn kém mà còn ảnh hưởng tới môi trường.

Tiến sĩ Dương Hoàng Lộc, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Tôn giáo, trường ĐH KHXH & NV TP.HCM, cho biết trên báo Thanh niên online, lễ cúng ông Công ông Táo về trời phải được thực hiện trước 12 giờ ngày 23 tháng Chạp, giờ đẹp nhất là từ 9 - 11 giờ.

Song hiện nay một số gia đình tiến hành nghi lễ này từ đêm 22 tháng Chạp vì bận rộn, đồng thời thay vì dùng cá chép sống thì họ dùng cá chép giấy.

Dân gian cũng quan niệm, khi chuẩn bị mâm cỗ cúng, nên tránh một số loại thịt như: chó, trâu, dê, ngỗng, chim. 

Khi cầu khấn, nhiều người hay cầu xin làm ăn phát đạt, sung túc, nhưng gia chủ chỉ nên khấn và cầu xin Táo Quân báo cáo điều tốt với Ngọc Hoàng là được, bởi Táo quân lên thiên đình là để báo cáo việc lớn nhỏ trong gia đình 1 năm qua.

Sau lễ cúng, người ta sẽ mang cá chép sống ra sông, ao, hồ gần nhà để thả, với quan niệm đây là phương tiện để Táo Quân về trời. Song có người thả cá chép từ trên cao xuống, hoặc để cá chép trong bao nilon rồi thả xuống, điều này được cho là "mạo phạm, mất ý nghĩa tâm linh".

Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội đồng trị sự, Giáo hội Phật Giáo Việt Nam khi trao đổi với PV Vietnamnet cho hay, phóng sinh cá đúng cách mang ý nghĩa công đức rất lớn. Khi phóng sinh, người dân nên chú ý nên dùng tay từ từ nghiêng miệng túi nilon hoặc đồ đựng cá xuống nước để cá tự bơi ra. Hoặc đặt cá chép vào lòng bàn tay, thả nhẹ nhàng xuống nước. Không nên phóng sinh cá ở những nơi môi trường ô nhiễm vì cá ít có cơ hội sống sót.

Dưới đây là 3 bài khấn cúng ông Công ông Táo 23 tháng Chạp các gia đình có thể tham khảo:

1. Theo cuốn Tập tục và Nghi lễ dâng hương do Hòa thượng Thích Thanh Tứ, trụ trì chùa Quán Sứ hiệu đính.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

Kính lạy ngài Đông trù tư mệnh Táo Phủ thần quân

Tín chủ con là:

Ngụ tại:

Nhân ngày 23 tháng Chạp năm......., tín chủ chúng con thành tâm sửa biện hương hoa, vật phẩm, xiêm hài áo mũ, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, dâng hiến tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.

Chúng con kính mời:

Ngài Đông trù tư mệnh Táo Phủ thần quân giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.

Phỏng theo lệ cũ, ngài là vị chủ, ngũ tự Gia Thần, soi xét lòng trần, Táo quân chứng giám.

Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin tôn thần gia ân châm chước, ban lộc ban phước, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già an ninh khang thái.

Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.

Cẩn cáo.

2. Bài cúng ông Công ông Táo theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa Thông tin

(Gia chủ viết văn khấn vào một tờ giấy sớ màu đỏ hoặc màu vàng)

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Nam mô a di đà Phật!

Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương

Con kính lạy Ngài đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân.

Tín chủ (chúng) con là: ……………

Ngụ tại:…………

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp tín chủ chúng con thành tâm sắp sửa hương hoa phẩm luật, xiêm hài áo mũ, kính dâng tôn thần. Thắp nén tâm hương tín chủ con thành tâm kính bái.

Chúng con kính mời ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân hiển linh trước án hưởng thụ lễ vật.

Cúi xin Tôn thần gia ân xá tội cho mọi lỗi lầm trong năm qua gia chủ chúng con sai phạm.

Xin Tôn thần ban phước lộc, phù hộ toàn gia chúng con, trai gái, già trẻ sức khỏe dồi dào, an khang thịnh vượng, vạn sự tốt lành.

Chúng con lễ bạc tâm thành, kính lễ cầu xin, mong Tôn thần phù hộ độ trì.

Nam mô A di đà Phật!

Nam mô A di đà Phật!

3. Văn khấn ông Công ông Táo theo cuốn Phong tục thờ cúng của người Việt, do tác giả Song Mai – Quỳnh Trang tuyển soạn.

Hôm nay, ngày 23 tháng Chạp năm..................

Tín chủ con là…

Người thôn… xã…. huyện…. tỉnh…

Cùng toàn thể gia đình kính bái.

Trước linh tọa của Đông trù tư mệnh Táo phủ thần quân. Kính cẩn thưa rằng:

Nay cuối mùa đông/ Tứ quý theo vòng/ Hăm ba tháng Chạp

Sửa lễ kính dâng/ Hoa quả đèn hương/ Xiêm lai áo mũ

Phỏng theo lễ cũ/ Ngài là vị chủ/ Ngũ tự gia thần

Soi xét lòng trần/ Táo quân chứng giám/

Trong năm sai phạm/ Các tội lỗi lầm/ Cúi xin tôn thần

Gia ân châm chước/ Ban lộc ban phúc/ Phù hộ toàn gia

Trai gái trẻ già/ An ninh khang thái

Cẩn cáo!

Theo PV (Doanh Nghiệp & Tiếp Thị)