Tuy nhiên, nếu không được người dân địa phương hướng dẫn thì bạn tuyệt đối không chế biến món ăn từ lá ngón nhé.

Nhắc tới lá ngón, nhiều người sẽ lập tức rùng mình sợ hãi vì đây là tên một loại cây nổi tiếng kịch độc, chỉ vài lá cũng chỉ gây chết người. Thế nhưng kỳ lạ là bà con đồng bào dân tộc thiểu số ở nhiều nơi lại chế biến lá ngón thành những món ăn bổ dưỡng. Vì sao lại như vậy?

Lý do là bởi dù cùng chung một tên là 'cây lá ngón' nhưng lại là hai loại cây hoàn toàn khác nhau, một loại kịch độc và một loại không hề có độc.

Lá ngón không độc từ lâu đã được người dân đồng bào Thái Trắng ở Mường So (tỉnh Lai Châu) sử dụng chế biến thành nhiều món ăn thơm ngon bổ dưỡng và coi như một đặc sản. Tuy nhiên, nếu không có người dân địa phương hướng dẫn cụ thể, du khách tuyệt đối không tự ý vào rừng hái lá ngón để nấu ăn bởi rất dễ nhầm lẫn giữa loại có độc và không độc.

Hai loại là ngón này cùng là cây dây leo nhưng lá lại có hình thù khác nhau. Lá ngón không độc có hình dáng giống lá cây hoa thiên lý nhưng to hơn nhiều, lá dáng bầu. 

Lá ngón không độc hình dáng bầu, kích thước to.
Lá ngón không độc được chế biến thành nhiều món ăn hấp dẫn.

Lá ngón có độc có hình dáng lá nhọn thuôn, hai lá mọc so le, mặt trên xanh bóng, mặt dưới hơi nhạt hơn. Lá ngón có độc sẽ ra hoa vàng vô cùng đẹp mắt nhưng bạn không nên động vào bất cứ bộ phận nào của cây. 

Ở Việt Nam, đây được coi là một trong bốn loại cây có độc tính hàng cao nhất (thuốc độc bảng A), một số người cho rằng chỉ cần ăn ba lá là tử vong.

Lá ngón có độc hình dáng thuôn dài, nhọn, ra hoa màu vàng rực rỡ.
Hoa lá ngón có độc.

Nếu có may mắn được tham gia phiên chợ vùng cao, du khách có thể dễ dàng bắt gặp lá ngón được bày bán như rau ở những khu chợ dưới miền xuôi. Theo lời những người già ở đây, cây lá ngón không độc đã được phát hiện từ rất lâu. Loại lá này nấu lên rất ngon, có vị ngọt, mùi thơm đặc biệt nên nhà này truyền tai nhà khác kéo nhau vào rừng hái lá ngón. Về sau, người dân lấy thân cây lá ngón về trồng tại vườn để ăn dần và đãi khách phương xa như một thứ đặc sản không “đụng hàng” với bất cứ nơi đâu.

TH (SHTT)