Shipper liên tiếp đặt đơn online rồi hoàn hàng nhưng giữ lại 800 món quà tặng kèm, trị giá 1,4 tỷ đồng: Tòa phán "cấu thành tội hình sự"

Shipper liên tiếp mua hàng online rồi hoàn hàng

Hiện nay, việc “săn” các chương trình khuyến mãi khi mua sắm trực tuyến đã trở thành thói quen quen thuộc của nhiều người. Việc sử dụng mã giảm giá, mua hàng đạt mức ưu đãi hoặc nhận quà tặng kèm gần như là chuyện thường ngày. Tuy nhiên, người tiêu dùng cần nhận thức rõ ranh giới giữa việc tận dụng ưu đãi hợp pháp và hành vi vi phạm pháp luật. Mới đây, Tòa án quận Phong Đài (Bắc Kinh) đã xét xử một vụ án liên quan đến việc lợi dụng chương trình khuyến mãi để trục lợi số tiền lên tới 380.000 NDT (tương khoảng 1,38 tỷ đồng), khiến bị cáo phải nhận án tù.

Cuối tháng 9/2024, trong quá trình rà soát đơn hàng, nhân viên của một nền tảng thương mại điện tử phát hiện một hoạt động giao dịch bất thường: một tài khoản liên tục đặt mua điện thoại, máy tính bảng cùng nhiều thiết bị điện tử giá trị cao, nhưng sau khi nhận hàng lại thường xuyên yêu cầu trả lại sản phẩm.

Đáng chú ý, dữ liệu kiểm tra cho thấy mặc dù các sản phẩm chính đã được hoàn trả đầy đủ, nhưng hơn 800 món quà tặng kèm theo lại không được gửi trả. Nghi ngờ có hành vi lợi dụng chính sách hoàn hàng để trục lợi, nền tảng này lập tức báo cáo vụ việc lên cơ quan công an.

Kết quả điều tra cho thấy tài khoản bất thường này do một người tên Trương đăng ký. Tuy nhiên, Trương khai rằng từ năm 2021 đã không còn sử dụng tài khoản này mà chỉ cho bạn là Tôn mượn và nhiều lần cung cấp mã xác thực đăng nhập. Trùng hợp là toàn bộ đơn hàng có quà tặng không hoàn trả đều do Tôn phụ trách giao nhận. Khi bị cơ quan điều tra thẩm vấn, Tôn đã thừa nhận toàn bộ hành vi trục lợi từ chính sách hoàn hàng của nền tảng.

Lỗ hổng hệ thống bị khai thác tinh vi

Là một nhân viên giao hàng, năm 2022, Tôn phát hiện một lỗ hổng trên nền tảng thương mại điện tử: với các sản phẩm điện tử giá trị cao như điện thoại hay máy tính bảng, nền tảng thường tặng kèm những phụ kiện đắt tiền như tai nghe Bluetooth, bút cảm ứng hay bộ sạc nhanh. Đáng nói, sản phẩm chính và quà tặng được đóng gói và vận chuyển trong hai kiện hàng riêng biệt.

Khai thác điểm sơ hở này, Tôn nhận ra rằng mỗi khi khách yêu cầu từ chối nhận hàng, hệ thống chỉ kiểm tra việc hoàn trả sản phẩm chính mà hoàn toàn không xác minh việc quà tặng có được gửi trả hay không. Nhờ đó, người mua vẫn được hoàn lại toàn bộ số tiền đã thanh toán nhưng vẫn giữ được quà tặng giá trị.

Từ phát hiện đó, Tôn lập tức nảy sinh ý định trục lợi. Anh ta liên tục đặt mua các sản phẩm điện tử, sau đó từ chối nhận sản phẩm chính nhưng âm thầm giữ lại quà tặng để bán kiếm lời. Để tránh bị lần ra dấu vết, Tôn mượn tài khoản mua sắm của Trương, liên kết với thẻ ngân hàng của người thân để thực hiện giao dịch và cố tình ghi nhiều địa chỉ nhận hàng giả.

Với những đơn hàng này, do địa chỉ không tồn tại, các nhân viên giao hàng khác không thể giao được và hàng sẽ được chuyển vào khu vực “chưa có người nhận” tại điểm tập kết, tạo điều kiện để Tôn dễ dàng lấy trộm quà tặng mà không gây sự chú ý.

Những kiện hàng không ai nhận sẽ được mang đến điểm tập kết, thuận tiện cho Tôn hành động

Trong thời gian gây án, khi đồng nghiệp thắc mắc về việc Tôn liên tục nhận hàng rồi lại trả hàng, anh ta nói dối rằng mình mua được đồ điện tử giá rẻ trên nền tảng và đã bán lại với giá cao để che giấu hành vi trục lợi.

Bản án nghiêm khắc

Tòa án xác định rằng, trong khoảng thời gian từ tháng 1/2022 đến tháng 6/2024, Tôn đã liên tục sử dụng thủ đoạn giả vờ mua hàng rồi từ chối nhận sản phẩm chính, nhưng vẫn nhận các quà tặng kèm và yêu cầu hoàn lại toàn bộ số tiền đã thanh toán. Với chiêu thức này, Tôn đã chiếm đoạt hơn 800 món quà tặng với tổng giá trị vượt 1,3 tỷ đồng, sau đó bán lại để thu lợi bất chính.

Bà Thư Khiển Ảnh – Phó Chánh án Tòa án quận Phong Đài, Bắc Kinh nhận định rằng hành vi của Tôn mang mục đích chiếm đoạt tài sản trái phép, thông qua thủ đoạn lừa lấy các quà tặng giá trị cao nhằm trục lợi, đã cấu thành tội lừa đảo. Theo Điều 266 Bộ luật Hình sự Trung Quốc cùng các hướng dẫn liên quan, hành vi lừa đảo với số tiền từ 100.000 NDT (tương đương khoảng 360 triệu đồng) trở lên được xem là đủ điều kiện để truy cứu trách nhiệm hình sự.

Tòa án nhận định hành vi của Tôn đủ yếu tố cấu thành tội lừa đảo. Tuy nhiên, xét thấy bị cáo thành khẩn khai báo, tự nguyện nhận tội và gia đình đã hoàn trả toàn bộ khoản thiệt hại cho nền tảng thương mại điện tử, tòa sẽ xem xét giảm nhẹ hình phạt. Tháng 5/2025, Tòa án tuyên phạt Tôn 2 năm 10 tháng tù giam cùng khoản phạt bổ sung 20.000 NDT (tương đương khoảng 72 triệu đồng).

Thẩm phán cũng đưa ra khuyến cáo rằng các nền tảng mua sắm trực tuyến và nhà bán hàng cần tăng cường các biện pháp bảo mật kỹ thuật, hoàn thiện quy trình quản lý và nhanh chóng khắc phục những lỗ hổng trong công tác vận chuyển và xử lý giao dịch nhằm ngăn chặn những hành vi lợi dụng trục lợi. Đồng thời, người tiêu dùng khi tham gia “săn khuyến mãi” cũng cần tuân thủ quy định, mua bán trung thực và hành xử đúng pháp luật để tránh vướng vào rủi ro pháp lý.