Nhiều ngân hàng thương mại bất ngờ thu hẹp hoặc dừng hẳn các gói vay ưu đãi dành cho khách hàng trẻ tuổi mua nhà. Điều này đang đẩy hàng loạt gia đình thu nhập trung bình vào thế khó, đe dọa trực tiếp đến kế hoạch sở hữu nhà tại các đô thị lớn.

Tình hình tài chính của người mua nhà đang trở nên căng thẳng chỉ trong vòng vài tuần. Đơn cử là trường hợp chị Trần Thu Anh (33 tuổi, Hà Nội). Giữa tháng 11, vợ chồng chị đặt cọc 200 triệu đồng mua căn hộ sau khi được tư vấn gói vay cực kỳ hấp dẫn: lãi suất 5,5%/năm cố định trong 3 năm, thời hạn vay tới 40 năm, và đặc biệt là không phải trả gốc trong 5 năm.

Tuy nhiên, đầu tháng 12, khi quay lại làm thủ tục, vợ chồng chị "ngã ngửa" khi nhân viên ngân hàng báo chương trình đã dừng, lãi suất mới đã vọt lên khoảng 8%/năm.

“Kế hoạch mua nhà tôi đã tính toán theo mức ưu đãi được tư vấn trước đó. Nay lãi tăng cao khiến số tiền trả hàng tháng vượt quá khả năng. Tôi đã lỡ mua rồi, giờ rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan,” chị Thu Anh chia sẻ với VTC News.

Chị Thu Anh tính toán: Việc chuyển từ lãi suất ưu đãi quanh 5,5%/năm lên mức 8%/năm khiến các khoản trả góp hàng tháng tăng mạnh, đặc biệt với những khoản vay lớn kéo dài vài chục năm, vì thế chị thực sự phải cân nhắc lại kế hoạch vay. Hiện vợ chồng chị đang tính phương án bán mảnh đất bố mẹ cho ở quê đi để trả tiền nhà thay vì vay ngân hàng.

Tương tự, anh Nguyễn Ngọc Long (29 tuổi, Ninh Bình) cũng bất ngờ khi mức lãi suất ưu đãi 5,5% - 6% đã biến mất, thay vào đó là mức 7,5%/năm. Anh Long buộc phải "lùi kế hoạch mua nhà lại" vì không đủ khả năng trả nợ hàng tháng với mức lãi suất mới này.

09-1765252909-ngan-hang-dung-goi-vay-uu-dai-mua-nha-cho-nguoi-tre-lai-suat-tang-vot-giac-mo-an-cu-them-xa-voi.jpg
Ảnh minh họa: Internet

Trong số các ngân hàng điều chỉnh chính sách, Agribank đã chính thức thông báo dừng nhiều chương trình ưu đãi, bao gồm gói vay mua nhà cho khách hàng trẻ và gói vay phục vụ nhu cầu mua, xây, sửa hoặc hoàn thiện nhà ở. Nhân viên một số ngân hàng khác cũng chủ động báo trước với khách hàng về việc dừng ưu đãi.

Lãnh đạo một chi nhánh ngân hàng cho biết nguyên nhân chính là chi phí vốn đầu vào tăng, buộc các tổ chức tín dụng phải điều chỉnh lãi suất cho vay. Việc lãi suất huy động nhích lên trong thời gian qua cũng khiến mặt bằng lãi suất cho vay bị kéo theo.

Một số công ty chứng khoán nhận định việc thu hẹp ưu đãi chủ yếu do áp lực lãi suất thị trường tăng trở lại. Báo cáo của KBSV cho thấy đến cuối tháng 9, tăng trưởng tín dụng ở mức 13,4% trong khi huy động chỉ đạt 9,7%, buộc các ngân hàng phải nâng sức hút ảnh hưởng đến chi phí vốn và lãi suất cho vay.

Dự báo thời gian tới, VCBS và nhóm phân tích của Techcombank đều cho rằng áp lực thanh khoản, tỷ giá và nhu cầu vốn cuối năm có thể khiến lãi suất huy động tiếp tục tăng nhẹ.

Người vay mua nhà chịu thêm áp lực

Không chỉ người vay mới bị ảnh hưởng. Những khách hàng đang vay theo các gói ưu đãi trước đây nay cũng chịu áp lực khi lãi suất điều chỉnh tăng sau thời gian cố định 12–36 tháng. Khoản trả góp hàng tháng của họ tăng đáng kể trong bối cảnh chi phí sinh hoạt, giá cả dịp cuối năm đều leo thang.

Mặt bằng lãi suất sau ưu đãi tại nhiều ngân hàng đã cao hơn đầu năm, khiến chi phí vay thực tế đội lên mạnh, nhất là các khoản vay dài hạn. Chỉ cần tăng thêm vài phần trăm lãi suất, người vay có thể phải trả thêm từ vài trăm nghìn đến vài triệu đồng mỗi tháng.

Báo VTC News dẫn lời ông Nguyễn Quang Huy (Đại học Nguyễn Trãi), nhận định việc các ngân hàng dừng ưu đãi khiến người trẻ thận trọng hơn khi mua nhà. Tuy nhiên, gốc rễ vấn đề không chỉ nằm ở tín dụng mà là thiếu nguồn cung nhà phù hợp. Nếu người mua chỉ trông vào lãi suất thấp, họ sẽ luôn bị động trước biến động thị trường.

Ông cho rằng để hỗ trợ người trẻ mua nhà bền vững, cần đồng thời phát triển nhà ở xã hội, nhà thương mại giá hợp lý, xây dựng thị trường cho thuê chuyên nghiệp, và duy trì các gói lãi suất cố định dài hơn. Khi ba yếu tố này đồng bộ, người mua mới có thể lập kế hoạch dài hạn mà không lo bị “sốc” lãi suất.

TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, nhận định việc dừng gói ưu đãi có tác động nhưng chưa đủ lớn để làm thay đổi xu hướng chung. Ông cho biết bản thân gói vay cho người trẻ vốn giải ngân chậm, nguyên nhân không phải vì ngân hàng siết tín dụng mà do thiếu nguồn cung, giá nhà vẫn cao.

Ông nhấn mạnh cần giải quyết tận gốc yếu tố khiến giá nhà tăng liên tục. Về xu hướng lãi suất thời gian tới, ông dự báo mức tăng sẽ không quá mạnh vì Chính phủ đã yêu cầu các tổ chức tín dụng ổn định mặt bằng lãi suất, tránh gây sốc cho nền kinh tế.

PN (SHTT)