TPHCM đề xuất thí điểm lập vùng phát thải thấp từ năm 2026 bằng một vành đai giới hạn gồm 15 cầu và 17 tuyến đường để hạn chế xe xăng, dầu lưu thông vào khu trung tâm.

Đề án kiểm soát khí thải phương tiện giao thông do Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM (thuộc Sở Xây dựng) đề xuất thí điểm thiết lập vùng phát thải thấp (LEZ) tại khu vực trung tâm vào năm 2026.

Khu vực LEZ được đề xuất có mật độ giao thông và mức độ ô nhiễm cao nhất. Phạm vi là một vành đai giới hạn đủ lớn để đảm bảo phương tiện tham gia giao thông không dễ dàng né tránh các tuyến đường lân cận, tránh trầm trọng thêm giao thông ở xung quanh vùng phát thải thấp.

Khu vực LEZ sẽ hướng tới đối tượng xe thương mại dưới tiêu chuẩn Euro 4 (mức giới hạn về khí thải ô nhiễm) hoặc xe mô tô, xe gắn máy kinh doanh dịch vụ dưới tiêu chuẩn Euro 2.

IMG_4833.JPG.jpg
Sau hợp nhất, TPHCM đang quản lý hơn 1 triệu ô tô và hơn 10,2 triệu xe máy gây áp lực khổng lồ lên mạng lưới giao thông, gia tăng tắc nghẽn và ô nhiễm. Ảnh: Tuấn Kiệt. 

Trung tâm Quản lý giao thông công cộng TPHCM đề xuất thí điểm lập LEZ là khu trung tâm thành phố bao gồm một vành đai giới hạn bởi 15 cầu và 17 tuyến đường.

15 cầu gồm Điện Biên Phủ - Bùi Hữu Nghĩa, cầu Bông (Đinh Tiên Hoàng), Hoàng Hoa Thám, Trần Khắc Chân, cầu Kiệu (Hai Bà Trưng), Công Lý (Nam Kỳ Khởi Nghĩa), Lê Văn Sỹ, Nguyễn Văn Cừ, cầu Ông Lãnh (Nguyễn Thái Học), cầu Calmette, Khánh Hội, Nguyễn Hữu Cảnh, Thị Nghè.

17 tuyến đường/phố, gồm Bà Huyện Thanh Quan, Nguyễn Phúc Nguyên, CMT8, Cao Thắng, Lê Hồng Phong, 3 Tháng 2, Lý Thái Tổ, Ngô Gia Tự, Hồ Thị Kỷ, Trần Phú, An Dương Vương, Nguyễn Trãi, Phan Văn Trị, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Cảnh Chân, Trần Đình Xu.

Trong giai đoạn đầu, ô tô thương mại không đạt chuẩn Euro 4 và xe máy kinh doanh dịch vụ dưới tiêu chuẩn Euro 2 sẽ bị hạn chế lưu thông vào khu vực này. Các xe tải hạng nặng chạy bằng dầu diesel bị cấm hoàn toàn.

Giai đoạn này, TPHCM sẽ ưu tiên các phương tiện giao thông không phát sinh khí thải, xe thân thiện môi trường, sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, xe ưu tiên và phương tiện được cấp phép đặc biệt bởi cơ quan có thẩm quyền.

Giai đoạn 2027-2032, TPHCM sẽ mở rộng phạm vi áp dụng, hạn chế tất cả các xe máy dưới Euro 2 và ô tô dưới Euro 4 lưu thông trong khu vực trung tâm.

z6885286495525_7f814e7145e8ef99c17f5ddcdcbdd8e0.jpg
Ảnh: Sở Xây dựng TPHCM.

Từ năm 2032 trở đi, TPHCM sẽ nâng tiêu chuẩn khí thải đối với ô tô, xe gắn máy lưu thông vào vùng phát thải thấp. Đồng thời, triển khai mở rộng vùng phát thải thấp ra khu vực Vành đai 1, với ranh giới được xác định theo các tuyến đường sau:

Đoạn 1: Ngã 4 Linh Đông (nút giao Phạm Văn Đồng – Vành đai 2) – Vòng xoay Nguyễn Thái Sơn dài 8,5km, 12 làn xe (lộ giới 60m). Đoạn này đã hoàn thành, trùng với đường Phạm Văn Đồng.

Đoạn 2: Từ đường Kinh Dương Vương đến đường Nguyễn Văn Linh. Đoạn này chỉ mới hoàn thiện đoạn vành đai trong, thuộc khu dân cư Tên Lửa (quận Bình Tân cũ).

Đoạn 2A: Vòng xoay Nguyễn Thái Sơn – ngã tư Bảy Hiền dài 4,8km. Đoạn này đi trùng với các tuyến đường: Bạch Đằng - Hồng Hà (2 tuyến đường 1 chiều song song mỗi tuyến lộ giới 20m), Trường Sơn (lộ giới 60m), Trần Quốc Hoàn (lộ giới 50m), Hoàng Văn Thụ (lộ giới 32m).

Đoạn 2B: Ngã tư Bảy Hiền – Hương Lộ 2 dài 4,7km. Gồm các tuyến: đường mới một đoạn nối từ ngã tư Bảy Hiền đến Thoại Ngọc Hầu (lộ giới 32m), đường Thoại Ngọc Hầu (lộ giới 40m), đường Hương lộ 2 (lộ giới 40m).

Đoạn 3: Hương lộ 2 – Nguyễn Văn Linh dài 8,4km (lộ giới 60m). Gồm các tuyến đường: Vành đai trong, Vành đai trong nối dài (đoạn 1 từ Hương lộ 2 đến đường số 29).

z6885292670588_fb94c6e89c1fc13dae2a5712378d838e.jpg
Ảnh: Sở Xây dựng TPHCM.

Để thực thi hiệu quả, TPHCM sẽ lắp đặt mạng lưới camera nhận dạng biển số tự động (ANPR) tại mọi lối vào/ra của vùng LEZ trong giai đoạn 2026-2032 với 58 camera.

Hệ thống ANPR sẽ đối chiếu biển số với cơ sở dữ liệu đăng kiểm quốc gia để xác định tiêu chuẩn khí thải. Đồng thời, TPHCM sẽ xử phạt tự động các trường hợp vi phạm được ghi nhận và gửi thông báo xử phạt điện tử đến chủ phương tiện.

Giai đoạn từ 2032 dự kiến sẽ có khoảng 200 camera ANPR được lắp đặt trong toàn thành phố. 

Sau hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu, TPHCM mới có quy mô dân số hơn 14 triệu người, với hơn 1 triệu ô tô và hơn 10,2 triệu xe máy.

Giao thông đường bộ được xác định là nguồn phát thải lớn nhất, chiếm tới 88% NOx, 99% CO, 79% SO₂ và 88% bụi mịn trong tổng phát thải từ hoạt động giao thông của thành phố.

Ô nhiễm không khí từ giao thông gây thiệt hại kinh tế ước tính hơn 3.000 tỷ đồng mỗi năm, tương đương khoảng 0,25% GRDP của TPHCM.

Theo Tuấn Kiệt (VietNamNet)