Bia Thủy Môn Đình (Lạng Sơn) - một trong những tấm bia đầu tiên nêu quốc hiệu Việt Nam vừa được Thủ tướng quyết định công nhận làm bảo vật quốc gia.
 |
| Bia Thủy Môn Đình được dựng vào năm 1670. Ảnh: langson.gov.vn. |
Bia được tạo bằng đá xám hình khối, thân bia cao 1,5 m, rộng gần 1m được đặt trên lưng một rùa đá lớn. Mặt lưng bia có 3 chữ “Thuỷ Môn Đình”, mặt trước bia có 4 chữ lớn: “Thế tôn bi ký”, xung quanh có trang trí chạm nổi "lưỡng long chầu nhật" hình "hổ phục" và hoa dây.
Đặc biệt ở giữa bia có bài minh viết: Việt Nam hầu thiệt/Trấn Bắc ải quan/Uyên quận giới phiên/Đồng Đăng linh ấp (Tạm dịch: Đây là cửa ngõ, yết hầu của Việt Nam/Là nơi ải quan trấn giữ phương Bắc/Là một quận sâu của biên giới/nơi ấp thiêng xứ Đồng Đăng).
Nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải cho biết sự có mặt của hai từ "Việt Nam" trong tấm bia Thủy Môn Đình có ý nghĩa đặc biệt quan trọng khi khẳng định danh xưng quốc hiệu Việt Nam cách đây 345 năm.
| Trong lịch sử dân tộc, hai chữ Việt Nam từng xuất hiện trên các bia khác như Bia chùa Bảo Lâm dựng năm 1558 ghi "Việt Nam đại danh lam bất tri kỳ cơ" nghĩa là các danh lam của Việt Nam nhiều không biết cơ man nào mà kể. Bia chùa Phúc Thánh dựng năm 1604 ghi "Việt Nam cảnh giới. Kinh Bắc thừa tuyên" nghĩa là đây là cảnh quan và địa giới của nước Việt Nam và là thừa tuyên xứ Kinh Bắc. |
