Hiệu quả, ưu nhược điểm của 3 loại vắc xin Covid-19 đang và sẽ sử dụng ở Việt Nam

Hiện tại, Việt Nam đang sử dụng vắc xin Covid-19 AstraZeneca của Anh, và dự kiến sẽ có vắc xin của Nga và Trung Quốc. 3 loại này có ưu và nhược điểm gì?

Theo thông tin từ Bộ Y tế, mới đây Bộ Y tế đã đưa ra các chính sách khuyến khích, động viên nhiều hơn các địa phương, doanh nghiệp tham gia vào quá trình tìm kiếm vaccine phòng COVID-19.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, hiện nay nhu cầu vaccine trên toàn cầu rất lớn, Việt Nam đang nỗ lực tiếp cận các nguồn vaccine phòng COVID-19 để có thể tăng độ bao phủ tiêm chủng cho người dân Việt Nam sớm nhất và nhanh nhất.

Tuy nhiên, do Việt Nam là nước triển khai các biện pháp chống dịch hiệu quả, kiểm soát dịch tốt nên việc cung ứng vaccine của các nước cho Việt Nam vẫn theo lộ trình, kế hoạch mà các nhà sản xuất, phân phối đã đưa ra.

Đến nay, với nguồn cung ứng của Nga, Mỹ và Anh, Việt Nam đã dần dần hướng tới mục tiêu mua đủ 150 triệu liều vaccine phòng COVID-19 trong năm 2021 để tiêm chủng cho 75% dân số Việt Nam theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, của Chính phủ.

Cơ sở nghiên cứu phát triển và ưu nhược điểm của vắc xin Covid-19

1, AstraZeneca- Đại học Oxford (Anh)

Vào tháng 4 năm 2020, Đại học Oxford bắt đầu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn I quy mô lớn ở Anh.

Sau đó, Bian và AstraZeneca đã ký một thỏa thuận với Đại học Oxford để chuẩn bị cho việc sản xuất hàng trăm triệu vắc xin.

Vắc xin AZD1222 (trước đây được gọi là ChAdOx1) do cả hai cùng phát triển đang tiến bộ nhanh chóng.

Các thử nghiệm lâm sàng giai đoạn II và giai đoạn III lần lượt bắt đầu vào tháng 5 và tháng 9/2020, khiến nó trở thành một trong những tác nhân thúc đẩy chính của việc phát triển vắc xin Covid-19 toàn cầu.

Vắc xin này là vectơ adenovirus của tinh tinh đã được sửa đổi, có nghĩa là vắc xin được tạo ra từ virus cảm lạnh được sử dụng để lây nhiễm cho tinh tinh, nhưng nó đã được cải tiến để ngăn ngừa nhiễm trùng ở người và mang một "đột biến" COVID-19 "bản thiết kế" di truyền của protein.

Khi vào cơ thể, những bản thiết kế này có thể khiến cơ thể sản sinh ra các protein đột biến, kích hoạt phản ứng miễn dịch cần thiết. Vắc xin này đã được chấp thuận sử dụng ở nhiều nước.

Loại vắc xin: vắc xin vectơ adenovirus (adenovirus)

Hiệu quả: Theo kết quả sơ bộ ba giai đoạn (bình duyệt), tỷ lệ phòng chống lây nhiễm hiệu quả là 62-90%.

Liều dùng: Hai liều, cách nhau 8 đến 12 tuần, chưa xác định được nhu cầu hoặc thời điểm tiêm nhắc lại. (Trên 18 tuổi)

Các tác dụng phụ có thể xảy ra: đau tại chỗ tiêm, đau, sốt, đỏ, sưng, cứng, ngứa, khó chịu, đau cơ, đau khớp, mệt mỏi, buồn nôn, nhức đầu, ớn lạnh, cục máu đông, v.v. Xin lưu ý: Thanh niên và phụ nữ dễ bị tác dụng phụ hơn.

Ưu điểm: dễ bảo quản (có thể bảo quản ở nhiệt độ tủ lạnh đến 6 tháng)

Nhược điểm: Hiệu quả chữa bệnh tương đối thấp, tuy nhiên đã có trường hợp xuất hiện hiện tượng cục máu đông cực kỳ hiếm gặp nhưng nguy hiểm đến tính mạng (giảm tiểu cầu do heparin) cũng gây ra nhiều tranh cãi.

Tuy nhiên, báo cáo chỉ ra rằng nguy cơ là khoảng bốn phần triệu và nguy cơ tử vong là khoảng một phần triệu, vì vậy nguy cơ này vẫn cực kỳ hiếm, do vậy bạn phải chú ý đến các triệu chứng sau khi tiêm chủng.

2. Sinovac (Trung Quốc)

Vắc xin Sinovac của Công ty Sản phẩm Sinh học Kexing Bắc Kinh, còn được gọi là CoronaVac, là một loại vắc xin bất hoạt, có nghĩa là nó sử dụng các phần tử virus đã bị giết để kích hoạt phản ứng miễn dịch của cơ thể đối với virus.

Loại vắc xin này thích hợp cho những người có hệ miễn dịch suy yếu và hiện đang được sử dụng ở Trung Quốc, Hồng Kông, Indonesia, Brazil, Campuchia, Thổ Nhĩ Kỳ và Chile.

Giai đoạn ba của các thử nghiệm lâm sàng vẫn đang được tiến hành, điều này cũng có nghĩa là tính an toàn, hiệu quả, khả năng dung nạp và thời gian sử dụng của vắc xin vẫn đang được đánh giá.

Loại vắc xin: vắc xin bất hoạt (bất hoạt virus)

Tính hiệu lực: Chưa được biết, chỉ có dữ liệu của giai đoạn đầu tiên và thứ hai được công bố rộng rãi, còn dữ liệu của giai đoạn thứ ba vẫn chưa được xem xét tĩnh. Dựa trên các thí nghiệm ở Brazil, Thổ Nhĩ Kỳ và Indonesia, hiệu quả ước tính là 50-90%.

Liều dùng: Hai liều, liều thứ hai cách liều ban đầu 14-28 ngày. Sự cần thiết hoặc thời gian của liều tăng cường vẫn chưa được xác định.

Các tác dụng phụ tiềm ẩn: đau, sưng, ngứa, đỏ, tê cứng, nhức đầu, mệt mỏi, đau cơ, buồn nôn, tiêu chảy, đau khớp, ho, ớn lạnh, chán ăn, chảy nước mũi hoặc nghẹt mũi và đau bụng.

Trong một số trường hợp hiếm gặp hoặc ít gặp hơn, bạn có thể bị sốt, run, đỏ bừng, sưng tấy, chóng mặt, buồn ngủ, nôn mửa, dị ứng, bất thường về da, táo bón và nấc cụt.

3. SPUTNIK V Gamaleya (Nga)

Vắc xin của Nga được gọi là "Vệ tinh V" (SPUTNIK V), là vắc-xin Covid-19 được đăng ký đầu tiên ở Nga, do Viện Gamaleya phát triển.

Vắc xin dựa trên véc tơ, sử dụng hai adenovirus đã được sửa đổi khác nhau, tương tự như vắc xin CanSino Biologic.

Nó sử dụng liều đơn của các adenovirus loại 26 (Ad26) và loại 5 (Ad5) làm vectơ để cung cấp các protein "tăng đột biến" và tạo ra phản ứng miễn dịch mong muốn.

Liều đầu tiên sử dụng Adenovirus Ad26, và liều thứ hai sử dụng Adenovirus Ad5.

Bằng cách này, sau khi hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể chống lại adenovirus đầu tiên, liều thứ hai sẽ không mất tác dụng.

Giai đoạn thứ ba của thử nghiệm lâm sàng vắc xin vẫn đang được tiến hành và tính an toàn, hiệu quả, khả năng dung nạp và thời gian miễn dịch vẫn đang được đánh giá.

Loại vắc xin: vắc xin vectơ adenovirus (adenovirus)

Hiệu quả: Theo phân tích tạm thời của thử nghiệm Giai đoạn III (đánh giá đồng cấp), tỷ lệ hiệu quả được ước tính là 91,6%.

Liều dùng: Hai liều, liều thứ hai trong 21 ngày. Vắc xin này hiện cũng đã bắt đầu thử nghiệm phiên bản vắc xin một liều, được gọi là "Sputnik Light".

Các tác dụng phụ tiềm ẩn: bệnh giống như cúm, rối loạn chức năng tại chỗ tiêm, nhức đầu và suy nhược, vv (chưa được xác nhận đầy đủ).

Theo phân tích các dữ liệu liên quan cho thấy, tính đến ngày 3/2 theo nguồn tin trên tờ Hindustantimes vắc xin Pfizer có hiệu quả khoảng 94%, đã sử dụng trên 25 quốc gia.

Tiếp theo là vắc xin Moderna có hiệu quả tương đương Pfizer, khoảng 94% và đang được 7 quốc gia sử dụng.

Tương tự là Sputnik V của Nga đạt 91%, dùng ở 15 quốc gia, vắc xin AstraZeneca đạt 62% và được sử dụng trên 9 quốc gia, vắc xin Sinovac của Trung Quốc đạt khoảng 50%, đã dùng ở 6 quốc gia.

Những số liệu sử dụng ở các nước đang tăng lên theo thời gian khi nhu cầu về vắc xin Covid-19 đều là cấp thiết ở hầu hết tất cả các quốc gia trên thế giới.