Từ ngày 10/12, Australia chính thức trở thành quốc gia đầu tiên áp dụng lệnh cấm mạng xã hội đối với người dùng dưới 16 tuổi. Loạt nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, YouTube… buộc phải khóa và chặn đăng ký tài khoản mới của nhóm tuổi này, nếu không sẽ đối diện mức phạt lên tới 49,5 triệu USD.

Lệnh cấm được triển khai với hàng loạt ứng dụng phổ biến gồm Facebook, Instagram, Threads, X, YouTube, Snapchat, Reddit, Twitch, Kick và TikTok. Dù được chuẩn bị nhiều tháng, hệ thống xác thực độ tuổi bằng gương mặt vẫn ghi nhận sai sót khi một số trẻ em dưới 16 vẫn vượt qua bước kiểm tra. Chính phủ Australia thừa nhận khó kỳ vọng độ chính xác tuyệt đối ngay từ giai đoạn đầu.

Tính đến ngày 9/12, tất cả các nền tảng ngoại trừ X xác nhận tuân thủ quy định. Đại diện X cho biết đã trao đổi với cơ quan eSafety nhưng chưa có hướng dẫn công khai cho người dùng. Bất ngờ hơn, Bluesky – ứng dụng cạnh tranh với X – tự nguyện áp dụng lệnh cấm dù không nằm trong nhóm nền tảng có rủi ro cao.

Trước khi lệnh chặn có hiệu lực, hàng loạt trẻ em trên toàn nước Úc đã phải hoàn tất xác thực tuổi, thay đổi số điện thoại và chuẩn bị tinh thần cho việc tài khoản bị khóa. Kieran Donovan, Giám đốc điều hành k-ID – đơn vị cung cấp dịch vụ xác thực tuổi – cho biết hệ thống của họ đã tiếp nhận hàng trăm nghìn yêu cầu, trong đó Snapchat là khách hàng lớn.

10-1765336158-australia-cam-nguoi-duoi-16-tuoi-su-dung-mang-xa-hoi-nhieu-nen-tang-doi-mat-an-phat-nang.jpg
Australia là nước đầu tiên trên thế giới cấm người dưới 16 tuổi dùng mạng xã hội. Ảnh: Moneycontrol

Phản ứng của phụ huynh khá khác biệt. Có người lo lắng khi con bị xác định nhầm tuổi và có nguy cơ bị tách khỏi nhóm bạn. Một số khác thậm chí thừa nhận đã phải chỉ cho con cách “lách luật”, từ dùng VPN tới tạo tài khoản YouTube mới. Ngược lại, nhiều cha mẹ xem đây là cơ hội tốt để giúp con thoát sự lệ thuộc vào mạng xã hội.

Thủ tướng Anthony Albanese khẳng định lệnh cấm khó tránh khỏi lỗ hổng ban đầu, nhưng điều quan trọng là thiết lập chuẩn mực rõ ràng, tương tự như quy định tuổi uống rượu. Khảo sát mới cho thấy hai phần ba cử tri Australia ủng hộ nâng độ tuổi tối thiểu dùng mạng xã hội lên 16.

Động thái của Australia nhanh chóng thu hút sự chú ý quốc tế, khi Malaysia, Đan Mạch, Na Uy và cả Liên minh châu Âu đều xem xét mô hình tương tự. Chính phủ Anh cũng cho biết đang theo dõi chặt chẽ cách tiếp cận của Canberra.

Từ ngày 11/12, eSafety sẽ yêu cầu các nền tảng báo cáo chi tiết việc thực thi, bao gồm số lượng tài khoản bị xóa, biện pháp ngăn chặn tái vi phạm và hiệu quả xử lý khiếu nại. Nếu bị đánh giá là không thực hiện đủ “biện pháp hợp lý”, các nền tảng có thể phải hầu tòa.

Một nhóm chuyên gia độc lập sẽ phân tích toàn diện tác động của lệnh cấm, từ ngắn hạn đến dài hạn. Các đánh giá sẽ xem xét cả những tác động tích cực như trẻ ngủ nhiều hơn, giao tiếp xã hội tốt hơn, giảm sử dụng thuốc điều trị tâm lý hay cải thiện học tập; lẫn nguy cơ trẻ chuyển sang những vùng tối trên Internet, học cách dùng VPN hoặc tìm đến các nền tảng chưa bị cấm.

Cùng thời điểm, nhiều thiếu niên đã công khai số điện thoại trên Snapchat để giữ liên lạc trước khi tài khoản bị khóa. Snapchat cảnh báo hành động này có thể gây rủi ro và khuyến nghị trẻ không chia sẻ thông tin cá nhân.

Ngoài ra, 15 nền tảng khác – trong đó có Yope và Lemon8 – cũng nhận được yêu cầu tự đánh giá để cơ quan eSafety theo dõi sự dịch chuyển của người dùng trẻ sang các ứng dụng mới.

Minh Ngọc (SHTT)