Sau gần sáu năm bị Mỹ siết chặt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, Huawei đang cho thấy những bước tiến đáng kể trên con đường tự chủ bán dẫn. Tỷ lệ linh kiện sản xuất trong nước trên các mẫu smartphone cao cấp mới của hãng đã tăng lên gần 60% theo giá trị, phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong chiến lược chuỗi cung ứng kể từ năm 2019.

Kết quả này được đưa ra sau khi Nikkei phối hợp với công ty phân tích linh kiện Fomalhaut Techno Solutions của Nhật Bản tiến hành “mổ xẻ” hai mẫu điện thoại gồm Mate 70 Pro ra mắt năm 2024 và Pura 80 Pro phát hành đầu năm nay. Phân tích cho thấy, trên Mate 70 Pro, linh kiện “made in China” chiếm khoảng 57% tổng giá trị. Với Pura 80 Pro, tổng chi phí linh kiện ước tính vào khoảng 380 USD, trong đó các thành phần sản xuất trong nước cũng đạt tỷ lệ tương đương.

So với giai đoạn đầu chịu cấm vận, đây là bước nhảy vọt rõ rệt. Năm 2020, tỷ lệ linh kiện nội địa trên các mẫu smartphone cùng phân khúc của Huawei chỉ ở mức 19%, tăng lên 32% vào năm 2023. Đáng chú ý, trong giai đoạn 2023–2024, tỷ trọng linh kiện đến từ Nhật Bản, Mỹ và Hàn Quốc đã giảm tổng cộng hơn 20 điểm phần trăm.

Quá trình nội địa hóa mạnh mẽ này bắt nguồn từ các lệnh kiểm soát xuất khẩu của Mỹ. Năm 2019, chính quyền Tổng thống Donald Trump gần như cấm các công ty Mỹ cung cấp linh kiện và phần mềm cho Huawei, trước khi mở rộng các hạn chế sang cả doanh nghiệp ngoài nước Mỹ vào năm 2020. Trước nguy cơ đứt gãy nguồn cung, Huawei buộc phải đẩy nhanh việc xây dựng hệ sinh thái linh kiện trong nước.

huawei teardown.png
Mổ xẻ linh kiện cho thấy sự chuyển dịch của Huawei tập trung vào linh kiện đắt tiền như CPU và bộ nhớ. Ảnh: Fomalhaut Techno Solutions

Trên mẫu Pura 80 Pro, Huawei sử dụng chipset Kirin 9020 do HiSilicon tự thiết kế. Con chip này được cho là sản xuất trên tiến trình 7nm, tương đương với công nghệ chip trên iPhone 11 ra mắt năm 2019. Theo ông Akira Minamikawa, Giám đốc tư vấn cấp cao của Omdia, vẫn còn khoảng cách hơn 5 năm về công nghệ. Trong khi đó, ông Satoru Oyama, lãnh đạo công ty tư vấn bán dẫn Grossberg, cho rằng các doanh nghiệp Trung Quốc có năng lực thiết kế tốt nhưng vẫn gặp thách thức trong sản xuất hàng loạt.

Phân tích linh kiện cũng cho thấy tiến bộ rõ rệt của Trung Quốc trong việc tự sản xuất những thành phần có giá trị cao. Huawei đã chuyển sang sử dụng bộ nhớ DRAM do ChangXin Memory Technologies sản xuất, thay thế hàng nhập khẩu, đồng thời dùng NAND flash từ Yangtze Memory Technologies. Màn hình OLED, với giá ước tính hơn 64 USD mỗi chiếc, được cung cấp bởi BOE Technology Group. Theo ông Minatake Kashio, CEO của Fomalhaut, các linh kiện then chốt trên smartphone Huawei hiện gần như đã hoàn toàn do Trung Quốc sản xuất, đưa hãng tiến rất gần tới mục tiêu tự chủ toàn diện.

Không chỉ Huawei, nhiều doanh nghiệp Trung Quốc khác cũng đang tăng tốc đầu tư vào công nghệ lõi. Alibaba Group bắt đầu tự thiết kế chip AI phục vụ robot và xe tự hành, trong khi các startup bán dẫn như Moore Threads hay MetaX thu hút nguồn vốn lớn thông qua IPO. Ở mảng thiết bị sản xuất chip, những công ty như SiCarrier và Naura Technology Group mở rộng nhanh chóng, với vốn hóa thị trường của Naura thậm chí vượt qua một số đối thủ quốc tế.

Theo TechInsights, tỷ lệ tự chủ bán dẫn của Trung Quốc đạt 23,3% vào năm 2023, tăng 8,4 điểm phần trăm trong vòng một thập kỷ. Ông Minamikawa của Omdia nhận định, do chất bán dẫn có thể phục vụ cả mục đích dân sự lẫn quân sự, việc tự chủ công nghệ đang trở thành ưu tiên chiến lược hàng đầu của Trung Quốc trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt.

Thuỳ Dương (SHTT)