Pháp luật
17/06/2015 15:19Nguyên nhân gốc rễ của những án oan chấn động
Góp ý dự thảo Bộ Luật tố tụng hình sự sửa đổi sáng 17/6, đại biểu Quốc hội Lê Thị Nga (Phó chủ nhiệm Ủy ban tư pháp QH) đã vạch rõ những nguyên nhân cơ bản dẫn đến những vụ án oan.
Không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình
Đánh giá cao VKSND tối cao, Bộ Công an, TAND tối cao đã đưa ra nhiều quy định mới tiến bộ, bảo vệ tốt hơn quyền của bị can, bà Nga cho biết hoàn toàn đồng tình về quy định quyền không buộc phải đưa ra lời khai chống lại chính mình hoặc buộc phải nhận mình có tội.
![]() |
ĐBQH Lê Thị Nga. |
Bà Nga dẫn chứng thực tế cho thấy, lần đầu bị công an triệu tập, nhiều người mất bình tĩnh, thậm chí hoảng loạn, nhất là người ít hiểu biết pháp luật, vị thành niên, người dân tộc thiểu số, có những trường hợp đã tự sát tại nơi lấy lời khai hoặc nơi giam giữ. Trường hợp anh Hoàng Văn Ngài, người dân tộc H’Mông, tự sát năm 2013 tại Công an Gia Nghĩa - Đắk Nông sau 2 ngày bị triệu tập lên làm việc là một ví dụ.
Tự bào chữa bị coi là quanh co chối tội
Vẫn theo bà Nga, do kỹ thuật lập pháp không quy định trực tiếp quyền không trình bày lời khai mà chỉ có thể hiểu gián tiếp nên thực tế những quy định trên không được chấp hành nghiêm.
Cùng với những hạn chế của tố tụng thẩm vấn nên đã trở thành thói quen trong cả nhận thức và hành động của không ít người tiến hành tố tụng, việc phụ thuộc vào lời khai nhận tội của nghi can và "suy đoán có tội" đã trở thành khá phổ biến. Điều tra, truy tố, xét xử sẽ được kết thúc một cách nhanh chóng nếu có được lời nhận tội.
“Vì vậy, thực tế nhiều trường hợp đã biến từ "quyền trình bày lời khai" thành nghĩa vụ phải khai báo và đã từng xảy ra mớm cung, bức cung, nhục hình; biến việc không thực hiện quyền trình bày lời khai thành "thiếu thành khẩn", "không hợp tác với cơ quan tố tụng"; nghi can tự bào chữa bị coi là "quanh co, chối tội hòng trốn tránh trách nhiệm" và tất cả những tình tiết này đều bị tòa án dùng làm căn cứ để quyết định mức án nặng hơn”, bà Nga cho hay.
Bà Lê Thị Nga cho rằng, quy định như dự thảo rõ ràng là minh bạch hơn so với hiện hành, vừa giúp cho bị can, bị cáo thấy rõ quyền của mình, người tiến hành tố tụng thấy rõ nghĩa vụ và giúp Nhà nước chống oan, sai.
Ủng hộ bắt buộc ghi âm, ghi hình
Bà Nga cũng ủng hộ và đề nghị quy định rõ hơn tại Điều 174 là: “Khi hỏi cung phải ghi âm và ghi hình”.
“Quy định này nhằm đảm bảo minh bạch quá trình hỏi cung, ghi nhận khách quan hoạt động nghiệp vụ của điều tra viên, kiểm sát viên, luật sư; là bằng chứng khách quan để bảo vệ điều tra viên nếu bị nghi can vu cáo bức cung, nhục hình và bảo vệ nghi can nếu việc bức cung, nhục hình là có thật, bảo vệ luật sư nếu bị nghi ngờ là xui cho bị can chối tội”, bà Nga nêu ý kiến.
Bà Nga cho hay cho đến nay, ý kiến chính thức của Bộ công an, VKSND tối cao, TAND tối cao là thống nhất, UBTV Quốc hội nhất trí, Uỷ ban thẩm tra cơ bản đồng tình việc ghi âm, ghi hình.
“Tôi cho rằng sự đồng thuận đó đã đủ cho chúng ta luật hóa quy định này như đề xuất của Ban soạn thảo”, bà Nga nói.
Về quyền đọc hồ sơ khi không có người bào chữa, bà Lê Thị Nga cho rằng: Tôi thống nhất với dự thảo cần ghi nhận quyền của bị can, bị cáo được đọc bản sao hồ sơ hoặc hồ sơ đã được số hóa. Tuy nhiên, tôi đề nghị không giới hạn như dự thảo "chỉ được đọc những tài liệu liên quan đến việc buộc tội" vì sẽ làm vô hiệu hóa quyền tự bào chữa.
“Bởi nếu để kết tội được một người, cơ quan tố tụng đương nhiên phải đưa ra được bằng chứng buộc tội. Ngược lại, để bào chữa, bị can, bị cáo tất yếu phải dựa vào chứng cứ gỡ tội. Đặc biệt là những chứng cứ ngoại phạm.
Theo Lê Phi (Pháp Luật TPHCM)
Tin cùng chuyên mục








-
Góc khuất số phận cô gái xinh đẹp bán dâm thu 200 triệu 1 tháng vì "mất niềm tin" vào đàn ông (26/07)
-
Công bố số điện thoại của Cục trưởng và 34 Trưởng phòng Cảnh sát giao thông (26/07)
-
Pin xe điện biết "tự chữa bệnh": Gấp đôi tuổi thọ, giảm hẳn nỗi lo "chai pin" (26/07)
-
Bé gái 6 tuổi dậy thì sớm vì nửa năm uống loại sữa nhiều bố mẹ "đua nhau" mua cho con (26/07)
-
Bi kịch, hẹn gặp người yêu cũ cô gái bị đâm chết tại chỗ (26/07)
-
Thái Lan xuất kích máy bay mới, lập phòng tác chiến mạng (26/07)
-
Báo châu Âu lên tiếng xác nhận, tiền vệ Việt kiều đắt giá hơn Quang Hải sắp về Việt Nam thi đấu (26/07)
-
Nhìn ra ngoài sân, người dân bắt gặp cảnh tượng đáng sợ (26/07)
-
Nổ khí gas khiến toà nhà chung cư 10 tầng sụp đổ: Hiện trường vô cùng hỗn loạn (26/07)
-
Vụ lật xe khách ở Hà Tĩnh khiến 10 người tử vong: Tài xế chạy tốc độ cao (26/07)
Bài đọc nhiều




