Bộ Quốc phòng Nhật Bản (17/11) thông báo hệ thống tên lửa tầm trung Typhon của quân đội Mỹ đã được tháo dỡ và rút khỏi căn cứ Iwakuni. Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng ngoại giao giữa Tokyo và Bắc Kinh leo thang nghiêm trọng, đặc biệt sau phát biểu gây sốc của Thủ tướng Nhật về khả năng can thiệp quân sự tại eo biển Đài Loan.

Hệ thống tên lửa Typhon của Mỹ, còn được gọi là Khả năng tầm trung (MRC), được triển khai tạm thời tại Nhật Bản từ tháng 9 để phục vụ cuộc tập trận chung Resolute Dragon 2025.

18-1763431295-my-bat-ngo-rut-ten-lua-typhon-co-tam-ban-toi-bac-kinh-khoi-nhat-ban.jpg
Hệ thống tên lửa Typhon tại căn cứ không quân thủy quân lục chiến Mỹ tại Iwakuni, Nhật Bản. Ảnh: Reuters

Typhon là hệ thống phóng di động, có khả năng bắn tên lửa hành trình Tomahawk và tên lửa SM-6 với tầm bắn tối đa khoảng 1.800 km. Đây là tầm bắn đủ để vươn tới Bắc Kinh, Thượng Hải và nhiều trung tâm dân cư lớn ở miền đông Trung Quốc nếu được đặt tại Nhật Bản. Đây là lần đầu tiên Mỹ triển khai hệ thống MRC tại Nhật Bản, vấp phải sự phản đối gay gắt từ Trung Quốc và Nga.

Mặc dù việc rút quân đã nằm trong kế hoạch ban đầu (hệ thống sẽ rời đi khoảng một tuần sau khi cuộc tập trận kết thúc vào ngày 25/9), thông tin này vẫn được công bố giữa lúc quan hệ song phương Trung - Nhật trở nên đặc biệt nhạy cảm.

Căng thẳng giữa hai cường quốc châu Á bùng phát sau phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về việc Tokyo có thể can thiệp quân sự nếu xảy ra tình huống khẩn cấp ở eo biển Đài Loan. Phía Trung Quốc đã phản ứng bằng cách hủy các hoạt động giao lưu và cảnh báo công dân hạn chế du lịch Nhật Bản.

Giữa lúc tranh cãi gia tăng, Nhật Bản đã nhanh chóng tìm cách hạ nhiệt tình hình. Ngày 17/11, Tokyo đã cử ông Masaaki Kanai, quan chức Bộ Ngoại giao Nhật Bản phụ trách các vấn đề châu Á và châu Đại Dương, tới Trung Quốc để gặp Vụ trưởng Vụ châu Á thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Lưu Kim Tùng.

Theo Kyodo, ông Kanai dự kiến gặp các quan chức Trung Quốc vào ngày 18/11 nhằm giải thích rằng chính sách an ninh của Nhật Bản không thay đổi, đồng thời kêu gọi Bắc Kinh kiềm chế các hành động gây tổn hại đến quan hệ. Chánh Văn phòng Nội các Nhật Bản khẳng định "Nhiều kênh liên lạc đang được mở" và phản đối cảnh báo du lịch từ Trung Quốc.

Tuy nhiên, triển vọng cải thiện quan hệ song phương tại Hội nghị thượng đỉnh G20 cuối tuần này tại Johannesburg (Nam Phi) đã trở nên mờ nhạt. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh ngày 17/11 khẳng định: "Thủ tướng Lý Cường không có cuộc gặp nào với các nhà lãnh đạo Nhật Bản", mặc dù cả ông Lý Cường và Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi dự kiến tham dự cuộc họp G20 vào ngày 22-23/11.

QT (SHTT)