"Tăng trưởng nhưng hết tháng hết tiền thì cuộc sống không vui"

Sáng 25/11, phát biểu tại họp tổ về chủ trương đầu tư hai chương trình mục tiêu quốc gia trong lĩnh vực giáo dục và y tế, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định văn hóa, y tế và giáo dục là ba trụ cột quan trọng, vừa là mục tiêu vừa là động lực của phát triển. Đầu tư cho hai chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục, y tế chính là đầu tư cho nguồn nhân lực - một trong ba đột phá chiến lược của đất nước.

Tổng Bí thư nhấn mạnh hai chương trình đặt mục tiêu dài hạn 10-20 năm, đúng vào thời điểm thế hệ trẻ hôm nay sẽ trở thành lực lượng gánh vác xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. "Dù phát triển kinh tế hay ổn định đến mức nào, điều quan trọng nhất vẫn là người dân phải được hưởng, được thụ hưởng. Tăng trưởng gì mà cuối tháng hết tiền, hoặc ốm đau rồi cuộc sống không vui thì không phải mục tiêu của chúng ta. Cuộc sống phải thanh thản, nhẹ nhàng, vui vẻ", ông nói.

Ông lưu ý khái niệm "mục tiêu quốc gia" phải vượt ra khỏi phạm vi từng bộ, từng ngành, trở thành nỗ lực của toàn xã hội. Nhiều chương trình thời gian qua bị chồng chéo, dàn trải, gom cơ học các mục tiêu khiến nguồn lực phân tán nhưng kết quả không rõ nét. Chương trình quốc gia phải xác định đúng đối tượng thụ hưởng, cơ quan chịu trách nhiệm và mang lại kết quả thực chất cho người dân.

Với chương trình y tế, Tổng Bí thư cho rằng ưu tiên hàng đầu phải là nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu và y tế dự phòng. Hiện ngành y tế còn nặng về khám chữa bệnh, trong khi "bản chất của y tế là phòng bệnh từ sớm". 

Nếu dự phòng kém, Tổng Bí thư cho rằng bệnh phát triển sẽ “kinh khủng”. “Chúng ta tập trung chữa bệnh nhưng cứ để môi trường ô nhiễm, uống nước bẩn, ăn uống vô tội vạ thì cũng… sinh bệnh”, Tổng Bí thư nhận định đây là những nguồn căn cơ của bệnh tật, nếu không được giải quyết sẽ không đạt mục tiêu.

“Nước người ta uống ngay được từ vòi, còn mình đến nước nấu chín rồi vẫn còn sợ, nước uống đóng chai vẫn ngộ độc. Nếu không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm thì có xây đến bao nhiêu bệnh viện cũng không thể đủ được, đào tạo bao nhiêu bác sĩ cũng không thể giải quyết được việc này”, Tổng Bí thư nói.

Về đầu tư cho y tế, lãnh đạo Đảng lưu ý việc đầu tư cơ sở hạ tầng bệnh viện và trang thiết bị y tế cũng như đầu tư cho đội ngũ thầy thuốc, cán bộ y tế.

Đối với chương trình giáo dục, Tổng Bí thư quán triệt tinh thần “có học sinh phải có lớp, có học sinh phải có trường, đảm bảo các cháu đều được đến trường”.

Về trường học, lãnh đạo Đảng quan tâm việc xây dựng trường nội trú ở các xã biên giới và nhấn mạnh “trường phải đạt chuẩn”. Việc dạy học bơi cho học sinh miền núi cũng được Tổng Bí thư nhấn mạnh. Có ý kiến cho rằng đầu tư bể bơi ở miền núi là lãng phí, xong Tổng Bí thư khẳng định đây là việc cần thiết.

“Các cháu ở thành phố được bơi, các cháu miền núi tại sao không được học bơi?”, Tổng Bí thư đặt câu hỏi và nêu quyết tâm trước mắt hoàn thành 100 trường nội trú ở các xã biên giới và cho học sinh ở đây học bơi ngay trong năm học 2026-2027.

Với mục tiêu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, Tổng Bí thư nhấn mạnh “không phải chỉ học tiếng Anh mà phải học toán bằng tiếng Anh, học văn bằng tiếng Anh, học sử bằng tiếng Anh”. Muốn như vậy phải đào tạo được đội ngũ giáo viên đảm bảo yêu cầu này.

Ông nhấn mạnh giáo dục và y tế phải theo kịp sự phát triển của khoa học và thực tiễn. Chương trình học phải hiện đại, chuyên sâu, liên thông từ mầm non đến sau đại học để đào tạo được nguồn nhân lực có tri thức, tư duy, bản lĩnh - những yếu tố quyết định năng suất và sức cạnh tranh của quốc gia.

Tổng Bí thư yêu cầu cả hai chương trình mục tiêu quốc gia phải lượng hóa rõ ràng: bao nhiêu giáo viên cần đào tạo, bao nhiêu bác sĩ cần bổ sung, từng địa phương cần nguồn lực thế nào. Chỉ với các chỉ tiêu cụ thể, chương trình mới tránh dàn trải, triển khai đồng bộ và mang lại hiệu quả thực chất cho người dân.

Về chăm sóc cho người yếu thế, Tổng Bí thư lưu ý quan tâm đối tượng “trẻ bị bỏ rơi”. Tổng Bí thư nêu thực tế cơ sở nuôi dưỡng công lập chỉ đáp ứng được 3%, khoảng 15.000 cháu nên “rất khó khăn”.

Vì thế, Tổng Bí thư yêu cầu hai ngành y tế, giáo dục nghiên cứu vấn đề này. “Mình có mười mấy trường SOS, nhưng bây giờ thế giới cũng thu hẹp mô hình này. Người ta cũng đưa về xã hội, về gia đình, chăm sóc như vậy là tốt nhất”, Tổng Bí thư nói.

Bên cạnh đó, Tổng Bí thư cũng nhắc đến còn 8 triệu người khuyết tật, trong đó có cả trẻ em cần được quan tâm chăm sóc.

“Nếu để trẻ cứ thế lớn lên mà không nơi nương tựa, tương lai có khi lại thành tội phạm. Do đó, phải đầu tư tốt nhất ngay từ đầu, nuôi dưỡng các cháu thành người tử tế, được học hành, đóng góp, cống hiến và mang ơn xã hội”, Tổng Bí thư nhấn mạnh đây là mục tiêu quốc gia nhưng cũng là trách nhiệm của xã hội.