Ghế an toàn dành cho trẻ em (CRS) từ lâu được xem là công cụ hiệu quả nhất để giảm thiểu thương vong cho trẻ khi xảy ra va chạm giao thông. Trong khi nhiều quốc gia đã bắt buộc sử dụng thiết bị này từ hàng chục năm trước, Việt Nam chỉ mới đưa quy định vào áp dụng từ năm 2026, tức chậm hơn 20-40 năm so với thế giới.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc sử dụng đúng loại ghế an toàn chuyên dụng có thể giảm hơn 60% nguy cơ tử vong và chấn thương nặng cho trẻ nhỏ trong các vụ tai nạn.

Trên bình diện quốc tế, phần lớn các nước phát triển đã ban hành quy định bắt buộc sử dụng CRS với mức xử phạt cao và yêu cầu ngày càng chi tiết. Mỹ áp dụng từ thập niên 1980, các nước châu Âu thực hiện từ những năm 2000, trong khi Việt Nam đến ngày 1/1/2026 mới bắt đầu triển khai.

EU yêu cầu trẻ dưới 15 tháng tuổi phải ngồi ghế quay ngược chiều

Các quốc gia EU và Anh đi đầu trong việc áp dụng hệ thống tiêu chuẩn quốc tế đối với ghế an toàn trẻ em, bao gồm UN/ECE R44 và UN R129 (i-Size). Trong đó, i-Size được đánh giá nghiêm ngặt hơn, dựa trên chiều cao và có bài kiểm nghiệm va chạm bên.

Một yêu cầu quan trọng của i-Size là trẻ dưới 15 tháng tuổi phải ngồi ghế quay ngược hướng di chuyển để giảm lực tác động lên cổ và đầu khi xảy ra va chạm.

ghe tre em 2.gif
Châu Âu bắt buộc trẻ dưới 15 tháng tuổi phải dùng ghế quay ngược chiều. Ảnh minh hoạ: The Sun

Theo Mobility & Transport, việc bắt buộc sử dụng CRS trên ô tô tại toàn khối EU có hiệu lực từ tháng 5/2006. Nhiều nước đặt ra ngưỡng chiều cao 1m35 hoặc độ tuổi dưới 12 cho việc sử dụng ghế trẻ em hoặc ghế nâng. Tài xế vi phạm có thể bị phạt từ 60 đến 500 euro, tùy quốc gia.

Tại Đức, quy định còn khắt khe hơn khi yêu cầu trẻ dưới 12 tuổi hoặc thấp hơn 1m50 phải sử dụng thiết bị phù hợp, đồng thời khuyến cáo mạnh mẽ việc cho trẻ ngồi hàng ghế sau. Ở Anh, trẻ dưới 12 tuổi hoặc cao dưới 1,35 m bắt buộc dùng ghế chuyên dụng, và mức phạt có thể lên đến 500 bảng Anh nếu không tuân thủ.

Mỹ phạt đến 500 USD, thậm chí tước bằng

Tại Hoa Kỳ, quy định về ghế an toàn trẻ em xuất hiện từ đầu thập niên 1970. Đến năm 1985, hầu hết các bang đã ban hành luật bắt buộc. Như vậy, Mỹ đi trước Việt Nam ít nhất 40 năm trong lĩnh vực này.

Dù không có một bộ luật thống nhất trên toàn quốc, các bang đều dựa trên hướng dẫn của NHTSA và đưa ra yêu cầu chung: trẻ dưới 1 tuổi hoặc dưới 10 kg phải ngồi ghế quay ngược chiều; trẻ 1-7 tuổi sử dụng ghế có dây đai 5 điểm; và từ 8-12 tuổi dùng ghế nâng.

Một số bang xử phạt đến 500 USD và có thể tước bằng lái nếu phụ huynh tái phạm nhiều lần.

Nhật Bản và Hàn Quốc: Trẻ dưới 6 tuổi phải dùng ghế chuyên dụng

Nhật Bản đưa quy định sử dụng ghế an toàn từ năm 2000. Theo NASVA, mọi trẻ em dưới 6 tuổi đều phải được cố định bằng ghế chuyên dụng. Nhật Bản phân loại ghế theo cân nặng và giai đoạn phát triển (Infant – Toddler – Junior), và đặc biệt chú trọng việc cài dây đúng chuẩn, bởi nhiều vụ tai nạn cho thấy việc sử dụng sai cách khiến ghế mất tác dụng.

CRS in the world.jpeg
Mỹ quy định trẻ em ở độ tuổi 1-7 phải dùng ghế phù hợp với dây đai 5 điểm. Ảnh: Carscoops

Dù mức phạt tiền không quá lớn, tài xế vi phạm có thể bị trừ điểm bằng lái, tạo áp lực đáng kể để nâng cao tuân thủ.

Tại Hàn Quốc, quy định tương tự dành cho trẻ dưới 6 tuổi đã được áp dụng từ năm 2006. Vi phạm có thể bị phạt khoảng 120.000 won.

Trung Quốc: Trẻ dưới 4 tuổi bắt buộc phải ngồi ghế riêng

Trung Quốc bắt đầu kiểm soát việc sử dụng ghế an toàn cho trẻ từ 2013-2014 và đến năm 2021 mới chính thức đưa vào luật, yêu cầu trẻ dưới 4 tuổi phải ngồi ghế chuyên dụng. Mức phạt tại các thành phố lớn như Thâm Quyến, Thượng Hải hay Quảng Châu có thể lên đến 500 nhân dân tệ.

Với taxi và xe dịch vụ, phụ huynh buộc phải tự mang ghế cho trẻ. Nhiều nơi yêu cầu tài xế từ chối chở trẻ nhỏ nếu không có ghế an toàn.

Singapore phạt tù tài xế nếu không tuân thủ

Tại Singapore, trẻ em cao dưới 1m35 bắt buộc phải được cố định bằng ghế chuyên dụng theo một trong nhiều tiêu chuẩn quốc tế được chấp nhận.

CRS in China.webp
Trẻ em dưới 4 tuổi ở Trung Quốc buộc phải ngồi ghế riêng, thành phố lớn phạt nặng hơn. Ảnh: SCMP

Mức phạt tại quốc gia này thuộc loại cao nhất khu vực: tối đa 1.000 đô la Singapore, trừ 3 điểm bằng lái và trong một số trường hợp có thể phạt tù đến 3 tháng. Các dịch vụ gọi xe như Grab đều phải tuân thủ nghiêm ngặt, dẫn đến việc nhiều tài xế chủ động trang bị ghế trẻ em trên xe.

Thái Lan linh hoạt với ghế nâng và đệm tăng chiều cao

Từ tháng 9/2022, Thái Lan bắt buộc trẻ dưới 6 tuổi phải ngồi ghế an toàn. Trẻ dưới 1m35 có thể dùng ghế chuyên dụng hoặc ghế nâng. Để giảm chi phí, Thái Lan cho phép dùng đệm nâng cùng dây an toàn sẵn có trên xe. Người vi phạm có thể bị phạt 2.000 baht.

Theo PV (SHTT)