Tại Hà Nội và TP.HCM, số ca mắc cúm A đang tăng nhanh bất thường, đặc biệt ở trẻ nhỏ và người cao tuổi, trong bối cảnh chủng virus H3N2 lan rộng và gây bệnh cảnh nặng.

Theo số liệu từ hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội), từ đầu mùa thu, lượng bệnh nhân cúm A tăng vọt. Nếu như tháng 9/2025 chỉ ghi nhận khoảng 400 trường hợp, thì sang tháng 10, con số này đã lên tới 3.295 ca – tăng hơn tám lần. Riêng từ đầu tháng 11 đến nay, bệnh viện tiếp nhận thêm 2.442 bệnh nhân, trong đó tuần thứ 44 (27/10 - 2/11) có tới 1.502 ca.

Tại TP.HCM, bác sĩ Trương Hữu Khanh – nguyên Trưởng khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 – cho biết trong hai tuần gần đây, số trẻ mắc cúm gia tăng rõ rệt, chủ yếu ở nhóm dưới 5 tuổi. Một số trẻ bị viêm phổi nặng, buộc phải nhập viện điều trị.

Theo bác sĩ Khanh, khác với các năm trước khi H1N1 phổ biến hơn, mùa cúm năm nay lại do chủng H3N2 chiếm ưu thế. Đây là chủng virus có khả năng biến đổi nhanh và dễ gây diễn tiến nặng ở nhóm nguy cơ.

H3N2 – chủng cúm gây nhiều ca nặng

TS.BS Lê Quốc Hùng, Trưởng khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Chợ Rẫy, cho biết cúm A mùa thường gồm hai chủng phổ biến: H3N2 và H1N1. Trong đó, H3N2 được đánh giá có độc lực cao hơn, dễ gây biến chứng ở người già, trẻ em, người suy giảm miễn dịch hoặc mắc bệnh nền.

Dù không mạnh bằng các chủng độc lực rất cao như H5N1 hay H7N9, H3N2 vẫn nguy hiểm hơn nhiều so với H1N1, H9N2 hay H7N3. “Tốc độ lây lan nhanh khiến H3N2 có thể gây ra những đợt dịch lớn nếu không kiểm soát sớm”, bác sĩ Hùng nhận định.

Tại Hà Nội, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Phó Trưởng Đơn nguyên Truyền nhiễm, Bệnh viện Thanh Nhàn, cho biết mùa cúm năm nay đến sớm hơn thông lệ. Thời tiết nồm ẩm, mưa nhiều tạo điều kiện lý tưởng cho virus lan truyền qua không khí và môi trường.

Hầu hết các ca nhập viện là người cao tuổi mắc bệnh mạn tính như COPD, hen phế quản. Nhiều bệnh nhân vào viện trong tình trạng nặng, khó thở, viêm phổi tiến triển.

Virus cúm A lây trực tiếp qua giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi, nói chuyện ở cự ly gần. Việc chạm vào bề mặt nhiễm virus rồi đưa tay lên mắt, mũi, miệng cũng khiến virus dễ dàng xâm nhập cơ thể. Người nhiễm cúm có thể lây lan virus từ hai ngày trước khi có triệu chứng đến năm ngày sau đó; trẻ nhỏ thậm chí kéo dài hơn 10 ngày. Môi trường tập trung đông người như trường học, nhà trẻ, ký túc xá, đơn vị quân đội… luôn có nguy cơ bùng phát cao.

Khi virus vào cơ thể, chúng nhanh chóng vượt qua hàng rào miễn dịch và tấn công tế bào biểu mô đường hô hấp. Chỉ trong vài giờ, virus nhân lên và lan rộng, gây tổn thương lớn. Phản ứng miễn dịch của cơ thể như tăng interferon và các chất gây viêm dẫn đến sốt, đau nhức và mệt mỏi toàn thân.

Nhận diện sớm để tránh biến chứng

Bác sĩ Nguyễn Thị Kim Dung, Phó Trưởng khoa Nhi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn, cho biết cúm dễ bị nhầm với cảm lạnh do cùng triệu chứng ho, sổ mũi, hắt hơi. Tuy vậy, cúm thường khởi phát đột ngột, sốt cao, đau nhức nhiều, ho khan mạnh và khiến trẻ mệt lả.

Nếu không phát hiện sớm, cúm có thể gây viêm phổi, suy hô hấp hoặc làm trầm trọng bệnh nền. Việc điều trị cúm hoàn toàn khác cảm lạnh, đòi hỏi thăm khám sớm để xét nghiệm và sử dụng thuốc kháng virus Oseltamivir trong “khung giờ vàng” 48 giờ đầu.

Bên cạnh điều trị, cha mẹ được hướng dẫn cách chăm sóc trẻ tại nhà, cách ly đúng cách, đeo khẩu trang và vệ sinh tay để ngăn lây lan cho thành viên khác trong gia đình – nhất là ông bà và trẻ nhỏ.

Theo các chuyên gia, tiêm vaccine cúm hằng năm vẫn là biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả trong việc giảm nguy cơ mắc và chuyển nặng. Trẻ dưới 5 tuổi, người trên 65 tuổi, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền là nhóm đặc biệt cần tiêm đầy đủ.

Người dân được khuyến cáo đeo khẩu trang nơi đông người, giữ vệ sinh tay và đến cơ sở y tế khi có biểu hiện nặng như sốt cao, khó thở, đau ngực hoặc triệu chứng kéo dài không cải thiện.

Theo PV (SHTT)