Từng tin vào trào lưu FIRE – độc lập tài chính, nghỉ hưu sớm – tôi chấp nhận sống kham khổ nhiều năm. Đến khi ngoảnh lại, tôi mới hiểu mình đã đánh đổi quá nhiều.

Tôi không phải chuyên gia tài chính, cũng không có bí quyết đầu tư nào đặc biệt. Tôi chỉ là một người từng bị thuyết phục bởi trào lưu FIRE – viết tắt của “độc lập tài chính, nghỉ hưu sớm” – như rất nhiều người trẻ khác.

Khoảng cuối những năm hai mươi tuổi, FIRE xuất hiện dày đặc trên mạng xã hội. Những câu chuyện nghỉ việc sớm, sống bằng thu nhập thụ động, không còn lệ thuộc vào công sở khiến tôi tin rằng đó là con đường nhanh nhất để có tự do. Tôi nghĩ, chỉ cần chịu khổ sớm, tương lai sẽ nhẹ nhàng hơn.

15-1765766556-toi-tung-nghi-nghi-huu-som-la-dich-den-cho-den-khi-nhin-lai-tuoi-tre-cua-minh.webp

Vợ chồng tôi bắt đầu siết chặt chi tiêu. Du lịch bị gạch khỏi kế hoạch, mua sắm trở thành điều xa xỉ. Có những tối, ăn cơm xong, cả hai chỉ ngồi im lặng, mỗi người cầm một chiếc điện thoại, vì chẳng ai muốn mở đầu câu chuyện về tiền bạc.

Thu nhập dần cải thiện, các khoản đầu tư mang lại lợi nhuận đều đặn. Trên giấy tờ, hành trình FIRE có vẻ đang đi đúng hướng. Nhưng rồi con cái ra đời, kéo theo những khoản chi mà không một bảng kế hoạch tài chính nào lường hết được. Áp lực không biến mất, nó chỉ đổi từ công việc sang những phép tính dài hơn.

Chúng tôi tiếp tục sống tiết kiệm, thậm chí khắt khe hơn trước. Mỗi quyết định chi tiêu đều phải trả lời một câu hỏi quen thuộc: “Điều này có giúp mình nghỉ hưu sớm hơn không?”. Nếu câu trả lời là không, nó sẽ bị gạt đi. Những niềm vui rất nhỏ của hiện tại cứ thế bị trì hoãn.

Đến khi bước qua ngưỡng 40, tôi bắt đầu chậm lại. Nhìn xung quanh, tôi nhận ra mình đã bỏ lỡ không ít thứ: những chuyến đi chưa từng thực hiện, những mối quan hệ dần xa, và cả cảm giác tận hưởng khi còn trẻ. Tôi không thiếu tiền như trước, nhưng cũng không có được sự nhẹ nhõm mà mình từng hình dung khi theo đuổi FIRE.

Tôi dần hiểu rằng nghỉ hưu sớm không chỉ là bài toán đủ tiền để sống. Đó còn là việc phải đối diện với nhiều năm không công việc, không mục tiêu rõ ràng, và những rủi ro mà cuộc sống luôn mang theo. Khi mọi lựa chọn đều xoay quanh hai chữ “tiết kiệm”, tự do trở thành một khái niệm rất mong manh.

Tôi từng gặp những người đã đạt được FIRE. Ban đầu, họ đi đây đi đó, tận hưởng cảm giác không bị ràng buộc. Nhưng chỉ sau một thời gian, không ít người thừa nhận họ thấy trống rỗng và nhàm chán. Không làm việc mang lại sự dễ chịu trong ngắn hạn, nhưng kéo dài thì lại là câu chuyện khác.

Có lẽ, tự do không nằm ở việc dừng lại hoàn toàn, mà ở quyền được lựa chọn. Làm một công việc vừa sức, có ý nghĩa, dành thời gian cho gia đình và cho bản thân, thay vì ép mình sống kham khổ chỉ để chạy theo một mốc thời gian nghỉ hưu.

Với tôi, FIRE từng là đích đến. Nhưng sau khi nhìn lại quãng đường đã qua, tôi nhận ra điều quan trọng hơn cả là sống trọn vẹn ở hiện tại. Bởi có những thứ, một khi đã bỏ lỡ trong tuổi trẻ, thì rất khó để lấy lại bằng bất kỳ khoản tự do tài chính nào.

HL (SHTT)