Nhà ở xã hội TP.HCM: Giá tăng gấp ba, nhiều căn được rao bán gấp

Nhu cầu nhà ở xã hội tại TP.HCM ngày càng cao, nhưng nguồn cung khan hiếm, nhiều dự án hoàn thiện lại vắng bóng người ở.

Dù nhu cầu nhà ở cho người thu nhập thấp tại các thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội ngày càng tăng, nguồn cung nhà ở xã hội vẫn gặp nhiều trở ngại. Thực tế, nhiều dự án nhà ở xã hội đã hoàn thành nhưng không có người dân sinh sống, trong khi giá bán trên thị trường thứ cấp tăng vọt.

Nhu cầu lớn, nguồn cung hạn chế

Theo Bộ Xây dựng, đến năm 2030, Việt Nam cần ít nhất 1 triệu căn nhà ở xã hội để đáp ứng nhu cầu, đặc biệt cho công nhân khu công nghiệp và người thu nhập thấp. Tại TP.HCM, với dân số hơn 9,5 triệu và lượng lao động nhập cư đông, nhà ở xã hội là giải pháp an cư cấp thiết. Dù TP.HCM đã đẩy mạnh đầu tư vào các dự án nhà ở xã hội và nhà lưu trú cho công nhân, nghịch lý vẫn tồn tại: nhà ở thương mại cao cấp dư thừa, trong khi nhà ở xã hội lại thiếu hụt nghiêm trọng. Tiến sĩ Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao Tư vấn Đầu tư Savills Việt Nam, nhận định: “Trong bối cảnh của TP.HCM, quy hoạch nhà ở xã hội, nhà ở thu nhập thấp luôn là câu chuyện được đặt ra.

Tuy nhiên, thực tế nguồn cung trên thị trường không đầy đủ. Bài toán này vẫn đang gặp nhiều khó khăn, về mặt quy hoạch, đất đai, hạ tầng giao thông,…” Ông Khương chỉ ra rằng nhiều dự án nhà ở xã hội không thu hút được người ở do thiếu hạ tầng kỹ thuật, xã hội và yếu tố kinh tế đô thị. Ông nhấn mạnh: “Bức tranh nhà ở xã hội không chỉ đơn thuần là vấn đề quỹ đất, mà còn là bài toán tổng thể mang tính xã hội học cao.”

Giá tăng mạnh, cung cầu chênh lệch

Sự khan hiếm nguồn cung, biến động giá vật tư và quy hoạch chưa đồng bộ khiến giá nhà ở xã hội trên thị trường thứ cấp tăng mạnh, có nơi gấp 2-3 lần giá ban đầu chỉ sau vài năm bàn giao. Ông Khương lý giải: “Một số thị trường trên thế giới, Chính Phủ các nước đã tập trung phát triển nhà ở xã hội và có những chính sách cụ thể đối với vấn đề này để đảm bảo nguồn cung nhà ở cho thị trường.” Tại Việt Nam, Chính phủ đã thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội qua Đề án nhà ở xã hội và Quỹ nhà ở quốc gia, nhưng quỹ đất hạn chế và nhu cầu quá lớn khiến việc đáp ứng trở nên khó khăn. Theo tiêu chuẩn Bộ Xây dựng, diện tích nhà ở bình quân tại đô thị loại I nên đạt 25-30 m²/người, nhưng thực tế vẫn chưa đạt được.

Cần cơ chế đột phá

Để phát triển nhà ở xã hội bền vững, ông Khương đề xuất xác định rõ quỹ đất và giao cho doanh nghiệp theo mô hình KPI, đồng thời hỗ trợ về pháp lý, tín dụng và lợi nhuận. Ông nhấn mạnh: “Nếu có thể gỡ bỏ được những yếu tố này, đặc biệt là việc hỗ trợ nguồn vốn vay, lãi suất cho doanh nghiệp cũng như người dân trong nhóm đối tượng được mua nhà và có những cơ chế đặc thù để họ vượt qua, thì mới đảm bảo được nguồn cung.” Từ góc độ xã hội học, ông Khương cảnh báo: “Khi người dân không có nơi để an cư, có thể tạo ra những tệ nạn xã hội rất cao.

Ở góc độ xã hội học, đây là một bài toán khá đau đầu ở các nước đang phát triển.” Với mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vào năm 2030, việc tháo gỡ rào cản về pháp lý, quỹ đất và tài chính là yếu tố then chốt. Nhà ở xã hội không chỉ là giải pháp an sinh mà cần được xem là một phần của chiến lược phát triển đô thị bền vững, đảm bảo điều kiện sống, học tập và làm việc cho người thu nhập thấp. Nếu không có giải pháp đồng bộ, bài toán an cư tại các đô thị lớn sẽ vẫn là thách thức dai dẳng.

TN (SHTT)